Με το άκουσμα και του τελευταίου κομματιού του πρώτου άλμπουμ του Νίκου Ανδρίκου, η πρώτη σκέψη που ήρθε στο μυαλό μου ήταν πώς και τούτος ο δίσκος δεν κυκλοφόρησε από μια μεγάλη, αναγνωρισμένη, με διεθνείς προδιαγραφές εταιρεία, αλλά είναι μια ιδιωτική έκδοση. Είναι τόσο λαμπρή και άρτια παραγωγή σε κάθε της λεπτομέρεια, που βάζει τα γυαλιά σε κάμποσες άλλες ενώ κάλλιστα μπορεί να συγκριθεί με ανάλογες του εξωτερικού.

Το «Motivasyon» είναι γραμμένο από υλικά του παρελθόντος και δύσκολα συνειδητοποιεί κανείς ότι και οι 11 συνθέσεις του είναι ολοκαίνουργιες. Και με ευχαρίστηση διαπιστώνουμε ότι η απόσταση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν απέχει μόλις 45 λεπτά της ώρας.

Ο Νίκος Ανδρίκος νομίζει κανείς ότι είναι ένας μεσήλικας που έπειτα από χρόνια μελέτης στο είδος του, γράφει ένα έργο ζωής. Κι όμως, αυτό το μεστό σε εμπειρία, με άρωμα αιώνων άλμπουμ γράφτηκε από ένα νέο (και με πλούσια συγγραφική εμπειρία) που μόλις ξεκινά την τέταρτη δεκαετία της ζωής του. Και το εμφύσημα σ’ αυτό το μικρό διαμάντι έρχεται απ’ όλους τους μουσικούς που στη διάρκεια και τον πολυπολιτισμικό χώρο και χρόνο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας συνέθεταν μουσικά έργα εκπάγλου κομψότητας, εκλεπτυσμένης πολυπλοκότητας και εξαιρετικής υφής, ποτισμένα από το πολιτισμικό κράμα που γεννούν τέτοιου είδους πολυσυνθετικά κράματα.

Γεννημένος στη Μυτιλήνη και με ανάλογες σπουδές στην Πόλη, ο Νίκος Ανδρίκος φτιάχνει ένα δίσκο που ενώ θα μπορούσε κανείς να τον χαρακτηρίσει μουσειακό -ενίοτε και επιτηδευμένο-, εν τούτοις αναδύει φρέσκα αρώματα και πλούσιες κλασσικές ευωδίες Ανατολής. Η Ανατολία -όπως χαρακτηρίζεται πλέον η σύμπραξη πολιτισμών στη σημερινή τουρκική επικράτεια- «ώσμωσε» ποικίλες εθνότητες οι οποίες, μαζί με την ελληνική, έδωσαν τον οβολό τους σ’ αυτό που, εν τέλει, ονομάστηκε τουρκική (οθωμανική) κλασσική μουσική. Αν και έχει διατηρήσει τη δεξιοτεχνία των παλαιών του «δασκάλων», καταφέρνει να δώσει μια φρέσκια ματιά και να φέρει στις μέρες μας με μοναδικό φίλτρο όλη αυτήν τη μαγεία ενός ένδοξου -μουσικά και πολιτιστικά- παρελθόντος, χαρίζοντας συγκίνηση αλλά και ήθος.

Είναι γνωστό ότι όλος αυτός ο, στην πλειοψηφία του, ανεξερεύνητος συνθετικός όγκος που κληροδότησαν οι μαΐστορες του είδους -ανάμεσά τους και πολλοί με ελληνικό αίμα-, αποτελεί τη βάση για πολλές μελωδίες που σαν απόσταγμα έφτασαν στις μέρες μας και στα στόματά μας.
Ο Νίκος Ανδρίκος, πιστός σ’ αυτή την παράδοση, δεν πάτησε σ’ αυτή την «ευκολία», να χαρίσει δηλαδή ρεφραίν, αλλά παίδεψε τις συνθέσεις, τις κέντησε νότα τη νότα και παρέδωσε 10 ορχηστρικά κι ένα τραγούδι που συνεχίζουν επάξια όλη αυτή την παράδοση, αλλά με ένα μικρό λειτουργικό τέχνασμα: όλες οι συνθέσεις αναδύουν σημερινή ελληνικότητα με anadolu ενορχηστρωτική δεινότητα ώστε και το αυτί του Έλληνα, αλλά και εκείνο των ακροατών της ευρύτερης νοτιοανατολικής Μεσογείου, να αισθάνεται άνετα.

Ο ακροατής μπαίνει πολύ γλυκά μέσα στις στολισμένες μελωδίες και ταξιδεύει σε γνώριμα, αλλά και πάντα καινούργια μουσικά σταυροδρόμια. Εν τέλει ο συνθέτης τού σήμερα καταφέρνει να προσδώσει τον κοσμοπολιτισμό που φανέρωναν οι συνθέσεις του παρελθόντος από ένα τέτοιο αυτοκρατορικό περιβάλλον όπως αυτό της οθωμανικής κυριαρχίας του 16ου - 19ου αιώνα. Αυτοκράτειρα τώρα είναι η ίδια η μουσική πανδαισία και η παγκοσμιότητα που εκπέμπει κάθε τέτοιο σοβαρό εγχείρημα.

Είμαι σίγουρος ότι αν οι δισκογραφικές συνθήκες το επέτρεπαν, οι συνθέσεις θα είχαν σαφώς μεγαλύτερη διάρκεια, ξεδιπλώνοντας όλη την ποικιλία ηχοτροπιών που ενέχει κάθε κομμάτι. Αντ’ αυτού, η ενορχήστρωση είναι δεξιοτεχνικά πυκνή με λίγες ανάσες, που όμως δεν μπουκώνουν την ακρόαση αλλά συνεπαίρνουν κάθε ανοιχτόμυαλο ακροατή.

Βιολί, κανονάκι, βιολοντσέλο, κρουστά, πολίτικο λαούτο, κλαρίνο και η φωνή του ίδιου του συνθέτη στο μοναδικό τραγούδι του δίσκου, το «Πάθος», σε στίχους του Απόστολου Καρανικόλα, είναι η μοναδική παρέα τού «Motivasyon», που από το 2008 ως σήμερα, από την ακριτική Λέσβο δίνουν μαθήματα γεφύρωσης χρόνου, χώρου και διαφορών, με όπλο μια αιώνια φρέσκια κλασσική μουσική!
Το άριστα είναι λίγο!