Το «Ε» φιλοξενεί σήμερα το ζωγράφο και διευθυντή του Μουσείου Τεριάντ, Κώστα Μανιατόπουλο, η έκθεση του οποίου με τίτλο «Στιγμές» θα φιλοξενείται μέχρι και τις 20 Μαΐου στο φουαγέ του Δημοτικού Θεάτρου Μυτιλήνης. Και τον ακούει να μιλά για τις σπουδές του και τη σταδιοδρομία του στη ζωγραφική, για τις εκθέσεις που έχει κάνει, αλλά και για το τι σημαίνει για τον ίδιο η θέση του διευθυντή που κατέχει στο Μουσείο Τεριάντ και για τα όνειρα που κάνει για το χώρο όταν πλέον αυτός ολοκληρωθεί.

Κύριε Μανιατόπουλε, πού γεννηθήκατε, τι σπουδές και τι σταδιοδρομία ακολουθήσατε;
«Γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω στη Μυτιλήνη. Αποφοίτησα από το 1ο Λύκειο Μυτιλήνης και στη συνέχεια σπούδασα την περίοδο 1980 - ‘85 στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Ακολούθησα πενταετή κύκλο σπουδών στη Ζωγραφική, με δασκάλους τους σημαντικούς ζωγράφους Μυταρά, Μόραλη, Κοκκινίδη, και στην Ιστορία της Τέχνης, με την ιστορικό τέχνης και διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα. Από το 1983 έως το 1985 φοίτησα στο εργαστήριο κεραμικής της Α.Σ.Κ.Τ. με δάσκαλο το γλύπτη Γ. Νικολαΐδη, κερδίζοντας υποτροφία στην κεραμική. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας, είχα την εμπειρία να εργαστώ σε τοιχογραφίες αγιογραφώντας τμήματα των ναών στη Σχολή Ευελπίδων και στο Ρέθυμνο, κ.α.. Από το 1987 δίδαξα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε τμήματα Κλάδου και Κατεύθυνσης, Ελεύθερο και Γραμμικό Σχέδιο, καθώς και Ιστορία της Τέχνης. Παράλληλα, έχω δημοσιεύσει κείμενα για την τέχνη, εργάστηκα ως σκιτσογράφος για τον ημερήσιο Τύπο, σχεδίασα εξώφυλλα βιβλίων και εικονογράφησα βιβλία, πολιτικά και λογοτεχνικά περιοδικά, δραστηριότητες που είχαν σημαντική επίδραση στη συνολική διαμόρφωση της αισθητικής μου άποψης.»

Η σχέση με τη ζωγραφική και οι εκθέσεις

Πώς ξεκίνησε η σχέση σας με τη ζωγραφική και τι ήταν αυτό που σας «τράβηξε» σε αυτή;
«Από παιδί, ο κυριότερος τρόπος έκφρασής μου ήταν μέσα από τη ζωγραφική κι ήμουν τυχερός, γιατί είχα από την οικογένειά μου και από το σχολείο την απαραίτητη ενθάρρυνση, κάτι σημαντικό γι’ αυτή την ηλικία. Αυτό που με τράβηξε στη ζωγραφική, ήταν ο τρόπος και η ευκολία που τα συναισθήματά μου μπορούσαν να μετουσιωθούν και εξωτερικευτούν, όλα όσα αισθανόμουνα, με έναν τρόπο που ήταν ιδιαίτερος και άμεσος. Ζωγραφίζοντας, εκφράζω τα προσωπικά μου συναισθήματα, “ερμηνεύοντας” εικόνες που με συγκινούν και νιώθω τυχερός αν αυτό αγγίζει τους άλλους και μπορώ να το μοιραστώ μαζί τους. Αν και η τέχνη είναι ένας προσωπικός τρόπος έκφρασης και μια συνεχής αναζήτηση, προσπαθώ απλά να είμαι καλύτερος από το χθεσινό μου εαυτό. Χαίρομαι λοιπόν που η όποια αποδοχή, έρχεται τώρα σαν επιβεβαίωση και όχι σαν αυτοσκοπός.»

Τι εκθέσεις έχετε πραγματοποιήσει μέχρι τώρα; Και τι περιλαμβάνει η τωρινή έκθεση στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης;
«Έχω πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Η τρέχουσα, ωστόσο, είναι η πρώτη μου ατομική παρουσίαση στη Μυτιλήνη. Τα έργα που εκθέτω στο Δημοτικό Θέατρο, σχεδόν στο σύνολό τους δημιουργήθηκαν από το καλοκαίρι μέχρι και σήμερα. Προσέθεσα επίσης μερικές ελαιογραφίες της τελευταίας πενταετίας, θέλοντας επιγραμματικά να κάνω το στίγμα μου πιο πλήρες. Η επιλογή των θεμάτων είναι μια καθαρά συναισθηματική διεργασία. Επιλέγω τα πρόσωπα, ή τις παραστάσεις που με αγγίζουν. Οτιδήποτε νιώθω ότι αξίζει, να το καταλάβω και να το μοιραστώ. Η έκθεση είναι υπό την αιγίδα του Δήμου Λέσβου.»

Υπάρχει ανταπόκριση από τον κόσμο;
«Η ανταπόκριση του κόσμου είναι πολύ μεγάλη. Αισθάνομαι ότι η παρουσίαση αυτή άξιζε τον κόπο κι έπρεπε να περιμένω για να γίνει έτσι ακριβώς, με τον τρόπο που εγώ ήθελα.»

Κάνετε σχέδια και για άλλες εκθέσεις;
«Πάντα υπήρχαν σχέδια και κάποιες προτάσεις, αλλά είχα άλλες προτεραιότητες. Από επιλογή, απέφευγα όσο είμαι στη θέση του διευθυντή του Μουσείου Τεριάντ να ασχοληθώ και να οργανώσω μια δική μου έκθεση. Δεν πιστεύω ότι μπορείς να κάνεις δυο σημαντικά πράγματα ταυτόχρονα. Στο τέλος καταλήγεις να κάνεις συμβιβασμούς. Επέλεξα να κάνω τη δουλειά μου όσο καλύτερα μπορούσα κι όχι να προωθήσω την προσωπική μου προβολή. Αυτή η έκθεση πρόεκυψε με έργα που δημιουργήθηκαν τώρα, σε μια χρονική περίοδο που, πέρα από τις όποιες διοικητικές ευθύνες και υποχρεώσεις, που παραμένουν, η φροντίδα για το Μουσείο και τη συλλογή του ανήκουν κατά κύριο λόγο σε άλλους. Εκτός από αυτό, όμως, νομίζω ότι αυτή η έκθεση ήταν απαραίτητη και για έναν άλλο σημαντικό λόγο: Να δώσω το στίγμα μου όχι μόνο σαν πολίτης, αλλά και σα δημιουργός.»

Για το Μουσείο Τεριάντ

Πόσα χρόνια είστε διευθυντής του Μουσείου Τεριάντ και τι σημαίνει για εσάς αυτή η θέση;
«Από το 2000. Στη θέση αυτή προσπάθησα για την αναβάθμιση του Μουσείου τόσο στον τομέα των υποδομών και της οργάνωσης, όσο και την αναβάθμιση στον τομέα που αφορά τη δημοσιότητα και τις συνεργασίες με άλλα ιδρύματα και οργανισμούς, διοργανώνοντας και υλοποιώντας σημαντικές εκθέσεις και εκδηλώσεις με την Εθνική Πινακοθήκη, το Τελλόγλειο Ίδρυμα, το Κέντρο Τέχνης του Δήμου Λευκωσίας, το ιαπωνικό Υπουργείο Πολιτισμού, τη Νομαρχία Πειραιά, το ίδρυμα «Joan Miró» στην Πορτογαλία κ.ά.. Αυτό για μένα, πέρα από τιμή που ένιωθα και νιώθω, σημαίνει και μια μεγάλη ευθύνη. Πιστεύω ότι δεν είναι η θέση αυτή που καθορίζει την άξια ενός ανθρώπου, ούτε η καταγωγή του, κι ίσως καμμία φορά ούτε οι τυπικές περγαμηνές που διαθέτει, αλλά το πόσο αγαπά και τι θυσιάζει κάποιος για να πραγματοποιήσει κάτι. Πάντα ήταν συνειδητή επιλογή μου να εργάζομαι όπως ο κάθε πολίτης, ώστε να μπορώ να διατηρώ την επιλογή να δημιουργώ ελευθέρα, χωρίς καμμία εξάρτηση ή υποχρέωση. Όταν ανέλαβα τη θέση αυτή, υποσχέθηκα στην κ. Alice Tériade ότι θα έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα για να σωθούν τα έργα της συλλογής και να διαφυλαχτεί το Μουσείο, κι όλα αυτά με πενιχρά μέσα και ελάχιστο προσωπικό. Τώρα που σχεδόν έχει τελειώσει η συντήρηση των έργων και σε λίγο θα ολοκληρωθεί και η ανακατασκευή-επέκταση-διαμόρφωση του κτηρίου, είμαι ικανοποιημένος γιατί έστω και μέσα από δυσανάλογα μεγάλες δυσκολίες, κατάφερα να κρατήσω την υπόσχεσή μου.»

Πώς προχωρούν τα έργα στο Μουσείο και τι αναμένεται να προσφέρουν στον τόπο μετά την ολοκλήρωσή τους;
«Ας πούμε καλύτερα τι θα μπορούσε να προσφέρει το Μουσείο. Πολύ περισσότερα. Χάθηκαν πολλά χρόνια με υποσχέσεις εκ μέρους των τοπικών αρχόντων. Αν τα έργα που γίνονται τώρα, είχαν αξιολογηθεί σαν προτεραιότητες από το 2000, που οι συνθήκες ήταν ευνοϊκότερες για όλη την κοινωνία, αυτήν τη στιγμή όλα θα ήταν διαφορετικά. Πιστεύω ότι είναι καιρός κάποιοι τοπικοί άρχοντες να διδαχτούν από τα λάθη τους και να στηρίξουν το Μουσείο, που αξίζει και μπορεί να γίνει σημαντικός, αν όχι ο σπουδαιότερος πόλος έλξης στο νησί μας. Μην ξεχνάμε πως πρόκειται για ένα μουσείο μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο, με εξίσου μοναδικά και πολύτιμα εκθέματα. Παράλληλα, μέσα από πολλές άλλες δράσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και εκδηλώσεις, θα καταφέρει να προσφέρει πολλά και στην τοπική κοινωνία.»

Τι όνειρα κάνετε εσείς για το Μουσείο;
«Ο Τεριάντ ήθελε ο χώρος των δύο μουσείων να γίνει ένας χώρος πολιτισμού, όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μάθουν, να νιώσουν και να χαρούν αυτό που αποκαλούμε τέχνη και πολιτιστική κληρονομιά. Ποιο άλλο όνειρο μπορεί να έχει λοιπόν κανείς, πέρα από το να εκπληρωθεί αυτό το όραμα;»