Την παρέμβαση του εισαγγελέα προκάλεσε η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στον αρχαιολογικό χώρο της ρωμαϊκής αγοράς, στην Επάνω Σκάλα. Ένα ακριβοπληρωμένο έργο, κόστους σχεδόν 1,5 εκατ. ευρώ, που κατάντησε πραγματικός ανοικτός βόθρος, με απίστευτες αρνητικές συνέπειες στη ζωή μιας ολόκληρης συνοικίας, της Επάνω Σκάλας, και που θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματικά βιτρίνα της πόλης αλλά δυστυχώς αντιμετωπίζεται σα χωματερή!

Πρωταγωνιστής σε ετούτη την υπόθεση, μια ομάδα άγνωστων ιδιοκτητών πηγαδιών-φαντάσματα, αφού κανείς δε γνωρίζει ούτε τους ιδιοκτήτες αυτούς, ούτε φυσικά τα πηγάδια τους. Οι ιδιοκτήτες λοιπόν αυτοί προσέφυγαν, λέει, στο Συνήγορο του Πολίτη γιατί η άντληση των νερών στέρευε τα πηγάδια τους! Ω του θαύματος, η γνωμοδότηση του Συνηγόρου του Πολίτη επί των ανώνυμων καταγγελιών από την αρμόδια τότε προϊσταμένη της Κ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, κ. Όλγα Φιλανιώτου, έγινε δεκτή ως… δικαστική απόφαση.

Και χωρίς την παραμικρή ενασχόληση με το θέμα του αρμόδιου Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που είχε εγκρίνει τη μελέτη και τουλάχιστον απαιτείτο νέα απόφασή του για όποια τροποποίηση της αρχικής, προχώρησε στο ανέβασμα των αντλιών. Η στάθμη του νερού στα «άγνωστα» πηγάδια της Επάνω Σκάλας επανήλθε, αλλά οι αντλίες κάηκαν! Ο αρχαιολογικός χώρος μετατράπηκε σε ανοιχτό βόθρο και απαιτούνται περισσότερες από 100.000 ευρώ για νέες αντλίες και την αποκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου. Η κ. Φιλανιώτου, βέβαια, συνταξιοδοτήθηκε και τη χάσαμε, ενώ η Εισαγγελία μέσα από ένα λαβύρινθο γραφειοκρατίας των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού προσπαθεί να βρει άκρη σε ετούτη την απίστευτη προσβολή που υφίσταται κάθε έννοια δικαίου, δημόσιας υγείας και δημόσιου χρήματος.

Στα βρομόνερα…
Βυθισμένος στα νερά ήταν και χτες το πρωί ο αρχαιολογικός χώρος της ρωμαϊκής αγοράς στην Επάνω Σκάλα. Προσωπικό της Κ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων προσπαθούσε να θέσει σε λειτουργία τα μηχανήματα άντλησης των νερών, πράγμα που αν συνέβαινε, θα μπορούσε να βοηθήσει και στην αποστράγγιση των υδάτων που έχουν πλημυρίσει το γειτονικό αρχαιολογικό χώρο της οδού Νικομηδείας, κοντά στο Γυμνάσιο της Επάνω Σκάλας.

Την ίδια στιγμή, κάτοικοι της γύρω περιοχής διαμαρτύρονται για την κατάσταση που σχεδόν μόνιμα πια επικρατεί στο χώρο των αρχαίων.

Προχτές έφτασε στο «Ε» επιστολή αναγνώστη (τα στοιχεία του, στη διάθεση της εφημερίδας), που αναφέρεται σε πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας όπου τίθετο το δίλημμα «Τα αρχαία ή τα πηγάδια;». Σε αυτό η αναπληρώτρια προϊσταμένη τής Κ΄ ΕΠΚΑ, Χριστιάνα Λούπου, υποστήριζε ότι δεν μπορεί να γίνει επέμβαση της υπηρεσίας χωρίς τη συγκατάθεση των κατοίκων της περιοχής, ενώ ο επιστολογράφος σημειώνει απευθυνόμενος τόσο στην κ. Λούπου και το Σύλλογο Κατοίκων της Επάνω Σκάλας, όσο και στον αντιδήμαρχο Γιάννη Βατό, πως πάνω απ’ όλα προέχει η υγεία όλων των πολιτών που μένουν στην περιοχή.

Ο επιστολογράφος χαρακτηρίζει το αποστραγγιστικό σύστημα του αρχαιολογικού χώρου «επικίνδυνο» για την υγεία των κατοίκων, αφού στη λεγόμενη «χαβούζα» έχει δημιουργηθεί έλος με κουνούπια, με ό,τι επιπτώσεις αυτό συνεπάγεται. Τονίζει ότι χρειάζεται ραντισμός ανά τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, που καταστρέφεται.

«Η περιοχή της Επάνω Σκάλας είναι πυκνοκατοικημένη κι ελάχιστος χώρος είναι αγροτικός», αναφέρει ο αναγνώστης μας. «Λίγες μικρές αυλές, ελάχιστα πηγάδια (δηλωμένα ή όχι) για ιδιωτική χρήση. Τώρα πλέον υπάρχει δημοτικό νερό για όλους. Άρα πρέπει η υπηρεσία σας, ο Δήμος, κ.λπ., να δουν το όφελος του συνόλου από τη μη αποστράγγιση και όχι των λίγων. Γιατί οι επιπτώσεις μάς αφορούν όλους.»

Ο αρχαιολογικός χώρος της ελληνιστικής στοάς, πλημμυρισμένος χτες το πρωί

Τι λένε οι περίοικοι…
Ο κ. Νίκος εργάζεται σε κατάστημα που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τη «χαβούζα» του αρχαιολογικού χώρου. «Χρειάζεται στεγανοποίηση και όχι λειτουργία του συστήματος των αντλιών, να μη στερέψουν τα πηγάδια», λέει. «Και να γίνει κάτι επιτέλους για τα κουνούπια!»

Λίγο πιο κάτω, βρήκαμε στο σπίτι της την κ. Ζηνοβία Γονατά. Η ίδια μάς έδειξε την αντλία που συνδέεται με το παλιό πηγάδι που υπήρχε στο σπίτι ήδη από εποχής Τουρκοκρατίας, το οποίο ωστόσο τώρα η οικογένειά της δε χρησιμοποιεί.

«Δεν ξέρουμε, ακούμε από άλλους για πηγάδια που έχουν στερέψει, αλλά εμείς ούτως ή άλλως δεν το χρησιμοποιούμε», λέει. «Το βασικό μας πρόβλημα είναι τα πολλά κουνούπια και κάτι θα πρέπει να γίνει με αυτό το θέμα.»

… και τι η Αρχαιολογία
Σύμφωνα πάντως με την αναπληρώτρια προϊσταμένη τής Κ΄ ΕΠΚΑ, Χριστιάνα Λούπου, η αποστράγγιση του αρχαιολογικού χώρου ξεκίνησε χτες.

«Προσπαθούμε με νύχια και με δόντια κι έχουμε ζητήσει την υποστήριξη όλων των φορέων, αφού το θέμα της δημόσιας υγείας, αφορά όλους», λέει η κ. Λούπου. «Το έργο το έχει κατασκευάσει ο Δήμος σε έναν αρχαιολογικό χώρο κι έχει γίνει και προγραμματική σύμβαση, πριν την ανασκαφή του. Το πρόβλημα προέκυψε, όπως έχω προαναφέρει, όταν το 2008 που ήταν ακόμη προϊστάμενη τής Κ΄ ΕΠΚΑ η Όλγα Φιλανιώτου, υπήρξαν ανώνυμες καταγγελίες από δυο - τρεις κατοίκους προς το Συνήγορο του Πολίτη, που διαμαρτύρονταν για το ότι έπεφτε η στάθμη των πηγαδιών τους όταν λειτουργούσαν οι αντλίες. Ο τελευταίος κινήθηκε, όπως φαίνεται, μονομερώς και μόνο βάσει των επιστολών διαμαρτυρίας και κακώς η κ. Φιλανιώτου έλαβε υπόψη της τις συστάσεις του και μετατόπισε τις αντλίες. Ωστόσο, εμείς είμαστε αρχαιολόγοι και δε γνωρίζουμε αυτά τα θέματα…»

Πού είναι τα πηγάδια;

Ως προς το ποια και πόσα είναι τα σπίτια της περιοχής που έχουν πηγάδια, ωστόσο, δεν καταφέραμε να μάθουμε συγκεκριμένα, ούτε καν από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που είναι αρμόδια για το θέμα.

«Δεν έχουμε σαφή εικόνα για το πόσα είναι τα πηγάδια της συγκεκριμένης περιοχής, ούτε και νομίζω πως έχει δηλωθεί κάποιο από αυτά μέχρι στιγμής στην υπηρεσία μας», λέει ο προϊστάμενος Γεώργιος Λεμονός. «Δεν πρέπει να υπάρχει πηγάδι με άδεια, όπως ίσχυε ούτως ή άλλως για όλες αυτές τις περιπτώσεις μέχρι και τώρα, που βγήκε η σχετική υπουργική απόφαση. Αυτή θέλει να δηλωθούν οι γεωτρήσεις και τα πηγάδια μέχρι και τις 15 Μαΐου. Αυτά που υπάρχουν, πάντως, είναι σίγουρα παλιά και αν είναι σε λειτουργία, τα χρησιμοποιούν οι ιδιοκτήτες τους είτε για να ποτίζουν ή και για να πίνουν ενδεχομένως το νερό, εφόσον έχουν κάνει αναλύσεις και έχει φανεί ότι είναι καθαρό.»

«Εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για τα πηγάδια», λέει από πλευράς του και ο αντιδήμαρχος Ποιότητας Ζωής, Γιάννης Βατός, στον οποίο απευθύνεται επίσης η επιστολή του αναγνώστη μας. «Ο Δήμος έκανε το έργο, το επέβλεψε ως υπηρεσία, το ίδιο το έργο πληρώθηκε όμως από το Υπουργείο Πολιτισμού. Τα όποια χρήματα πρέπει να δαπανηθούν, αφορούν το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού. Για εμάς, προς το παρόν δεν έχει προκύψει κάποιο θέμα είτε εγγράφως, είτε προφορικά.»