Το «κάθε πέρυσι και καλύτερα» καταντάει κλισέ, αλλά δυστυχώς αποτυπώνει πλήρως την πραγματικότητα που χαρακτηρίζει την κίνηση στην τοπική αγορά, ειδικά τις ημέρες των Χριστουγέννων που αποτελεί την περίοδο της κορύφωσης των προσδοκιών των εμπόρων για ένα καλύτερο εισόδημα. Στη Μυτιλήνη δε, ενόψει Χριστουγέννων, οι προσδοκίες είναι χαμηλές, αφού μεταξύ των εμπόρων επικρατεί η εκτίμηση πως η πρόσφατη διάσημη «ενδιάμεση έκπτωση» του «Black Friday», ουσιαστικά κάλυψε ήδη ένα μεγάλο μέρος του τζίρου που παραδοσιακά γίνεται παραμονές των Χριστουγέννων. Την ίδια ώρα όμως που οι Εμπορικοί Σύλλογοι στο νησί και γενικά οι ντόπιοι έμποροι απευθύνουν έκκληση με αφορμή τις επικείμενες αγορές στη σημασία της «ντόπιας οικονομίας», τονίζοντας πως οι προσφερόμενες τιμές των μεγάλων αλυσίδων είναι «ψευδεπίγραφα» χαμηλές, οι ντόπιοι καταναλωτές παραδέχονται πως μετρούν πλέον και το ευρώ λόγω των γνωστών δυσκολιών, κάνοντας λόγο για υψηλές -γενικά- τιμές που επικρατούν. Με τους νεότερους μάλιστα ηλικιακά, να δηλώνουν με πάσα ειλικρίνεια ότι αγνοούν τις ντόπιες επιχειρήσεις, αφού στο «ίντερνετ τα πάντα προσφέρονται φθηνότερα». Πριν διαβάσεις όμως παρακάτω, θα πρέπει να έχεις υπόψη ότι το παρόν ρεπορτάζ που είναι άκρως… «καπιταλιστικό», δεν αποσκοπεί στο να αναδείξει «δίκαια» και «άδικα» της εν λόγω κατάστασης, αφού δεν θεωρούμε ότι «ανακαλύπτουμε την Αμερική» παίρνοντας τον ασθμαίνοντα σφυγμό της αγοράς/καταναλωτών ενόψει εορτών. Αντίθετα, παρουσιάζοντας τα δεδομένα που επικρατούν στην ειδική κατάσταση της Λέσβου, βάσει των δηλώσεων των ιδίων των εμπλεκομένων, σου τα προσφέρουμε προς αξιολόγηση, πριν (και εάν και πόσο) ανοίξεις το πορτοφόλι σου από τις 17 του Δεκέμβρη.

Η κρίση, ο ΕΝΦΙΑ, οι μειώσεις στους μισθούς, η φορολογία, το πετρέλαιο θέρμανσης και μιας και μιλάμε για Χριστούγεννα και τα επίκαιρα σαν τον Αϊ Βασίλη… τέλη κυκλοφορίας, έρχονται ξανά αντιμέτωπα με την παράδοση των «δώρων» τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. «Δώρων» που στο πέρασμα των αιώνων έχουν καθιερωθεί ως «εθιμοτυπικό δίκαιο» και δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν, ακόμα κι αν εν τω μεταξύ έχει εξαφανιστεί το άλλο «δώρο», του 13ου μισθού (θεσμοθετημένα και μη) για τους περισσότερους εργαζομένους. Αλλά όλα αυτά είναι γνωστές συνθήκες, που διαμορφώνουν σε κάθε περίπτωση τους όρους της αγοράς… Ας δούμε καλύτερα τι λένε τα ίδια τα μέλη της, από τα να τα λέμε εμείς «απ’ έξω».

Μουδιασμένη η αγορά ενόψει εορτών

«Σήμερα μπορούμε να λέμε ότι η κρίση σταθεροποιήθηκε, αλλά αυτό στην πραγματικότητα δεν λέει κάτι το ιδιαίτερα ελπιδοφόρο. Αντίθετα μου δίνει την αίσθηση ότι μας λέει ότι σταδιακά τελειώνουν και “τα έτοιμα” που έχει κανείς…», λέει στο «Ε» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης, Παναγιώτης Παπαρίσβας, ο οποίος -με δεδομένη την πολύτιμη εμπειρία του στο χώρο- μας βάζει και στο ζουμί, σχετικά με το πώς βρίσκει τους εμπόρους, το επικείμενο εορταστικό ωράριο (17/12-2/1): «Θα έλεγα πως ενόψει Χριστουγέννων, είμαστε μουδιασμένοι. Όχι τόσο λόγω των έτσι κι αλλιώς χαμηλών τα τελευταία χρόνια προσδοκιών μας, αλλά και από κάτι πολύ απλό που οι συνάδελφοι το καταλαβαίνουν. Εμείς προκαταβάλουμε σήμερα τον όποιο τζίρο έγινε κατά το “Black Friday” αντί των Χριστουγέννων».

Το «Black Friday» νίκησε για λίγο το… ίντερνετ

Αλήθεια όμως, αυτό το περίφημο «Black Friday» που προκαλεί… φρενίτιδα(;), τι έδωσε και τι δεν έδωσε στην αγορά της Λέσβου; Για τους καταναλωτές που διατηρούν την ανωνυμία τους (του επωνύμου τους τουλάχιστον στη μικρή μας τοπική κοινωνία), αποτέλεσε πράγματι μία καλή αφορμή για να βγει να ψωνίσει. Ο Χάρης Κ. λέει στο «Ε», ότι η αίσθηση ή ψευδαίσθηση που προκαλεί αυτού του είδους το «μάρκετινγκ», ότι τα πάντα για μία ημέρα πωλούνται σε τιμή ευκαιρίας, σε κάθε περίπτωση ωθεί τον καταναλωτή να βγει να ψωνίσει: «Σε προϊόντα που η τιμή τους είναι εύκολα συγκρίσιμη ή καλύτερα αξιολογήσιμη, όπως συμβαίνει σε αυτά των καταστημάτων τεχνολογίας, το «Black Friday», έχει μία αξία. Ξέρεις εξάλλου καλύτερα το αν υπάρχει ουσιαστική έκπτωση στην τιμή για ένα tablet ή laptop και γενικά σε gadgets, απ’ ότι ξέρεις σε περιπτώσεις ας πούμε ρούχων ή ειδών δώρου, οπότε λες αξίζει τον κόπο να πας στα καταστήματα για να βρεις ευκαιρίες», υποστηρίζει. Ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι ο συνήθης τρόπος αγορών του τα τελευταία χρόνια, είναι ο διαδικτυακός και εξηγώντας και το γιατί: «Είναι φθηνότερα σαφέστατα στο διαδίκτυο, τουλάχιστον στα δικά μου μάτια και γενικά είναι μία νέα κατάσταση για τους καταναλωτές. Δεν ξέρω πως θα εξελιχθεί, αλλά εγώ καλώς ή κακώς κατά βάση ψωνίζω από το ίντερνετ».

Μοιράζοντας τα δώρα σε δύο περιόδους

Στον αντίποδα, ως μία καλή ευκαιρία να… «μοιράσει» όμως μας εξηγεί τις αναγκαίες αγορές των ημερών, αξιολόγησε την διάσημη ενδιάμεση έκπτωση, η Στρατούλα Β. Υποστηρίζοντας ότι η «Black Friday» έριξε πράγματι τις τιμές, δίνοντάς της τη δυνατότητα να ψωνίσει από τώρα και αρκετά εκ των… δώρων που έχει να κάνει για την Πρωτοχρονιά. «Βγήκα στα μαγαζιά από την αρχή της εβδομάδας, έκανα μία πρόχειρη έρευνα αγοράς και ψώνισα κυρίως για τα παιδιά. Κυρίως ρούχα, αλλά και κάποια δώρα. Αναλόγως των χρημάτων που θα έχουμε τις ημέρες των εορτών θα επιχειρήσω να κάνω τις υπόλοιπες αγορές που πρέπει να κάνω πριν τα Χριστούγεννα. Οι τιμές μου φαίνονται ικανοποιητικές, αφού έτσι κι αλλιώς έχεις τη δυνατότητα επιλογών, αλλά τα χρήματά μας είναι περιορισμένα πια για να μην περιοριζόμαστε στα απολύτως απαραίτητα, ακόμα και εν μέσω εορτών…», κατέληξε.

Το ξεχείλωμα της «Μαύρης Παρασκευής» προβληματίζει

Προηγουμένως βέβαια αναφέραμε πως το «Black Friday» δίνει την εντύπωση πως τα πάντα πωλούνται σε τιμή ευκαιρίας για μία… Παρασκευή. Ωστόσο είναι λάθος και η αναφορά, αλλά όπως καταλαβαίνουμε από αυτά που λένε οι ίδιοι οι έμποροι και η επιλογή. Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου δεν έχει πρόβλημα να στηλιτεύσει την επίμαχη επιλογή για λογαριασμό των περισσοτέρων συναδέλφων του τουλάχιστον. «Ο εύκολος αντίλογος είναι τι κάναμε σαν Σύλλογος για να αποτρέψουμε αυτό, αλλά δεν είναι απλή υπόθεση εργασίας. Το «Black Friday», βγαίνει από τις μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων παγκοσμίως και σε αυτόν τον ανταγωνισμό, χορεύουν όλοι, θέλοντας και μη. Οι ενδιάμεσες εκπτώσεις πάντα δίνουν ανάσα και στους εμπόρους και στους καταναλωτές. Πριν λίγες ημέρες δεν έγινε όμως «Black Friday». Έγινε «Black week» ουσιαστικά και θεωρώ ότι η ενδιάμεση αυτή έκπτωση ξεχείλωσε σε τέτοιο βαθμό, που θα φανεί ενόψει Χριστουγέννων και στον τζίρο που θα γίνει. Εξάλλου μιλάμε για ένα εισόδημα των καταναλωτών, που είναι δεδομένο τα τελευταία χρόνια και γι’ αυτό οι προσδοκίες μας είναι χαμηλές».

Ο Βασίλης Μαραγκός, ο «μικρός» της Αγοράς που μας βάζει τα γυαλιά

«Πρέπει να μπαίνουμε στη θέση του καταναλωτή»

Το «Ε» ωστόσο, δεν έμεινε μόνο σε επίπεδο «θεσμικής» εκπροσώπησης των εμπόρων, για την κατάσταση σήμερα στην αγορά της Μυτιλήνης, μεταξύ των περιόδων της «Black Friday» και των Χριστουγέννων. Αλλά έδωσε βήμα και σε μία ιδιαίτερη περίπτωση εμπόρου, ενός νέου παιδιού, που εν μέσω κρίσης δε δίστασε να ανοίξει επιχείρηση, λειτουργώντας με μία εντελώς δική του και ασφαλώς φρέσκια λογική, στη δύσκολη τοπική μας αγορά. Ο 32χρονος Βασίλης Μαραγκός, διατηρεί κατάστημα ρούχων στην Ερμού και λόγω κρίσης στο επάγγελμα για το οποίο σπούδασε για να εργαστεί στον τομέα Ύδρευσης και Θέρμανσης, αποφάσισε να κάνει κάτι ακόμα πιο δύσκολο. Και έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον, λοιπόν, η οπτική του για την εμπορική πραγματικότητα στη Μυτιλήνη. «Τον Μάρτη του 2013, θέλοντας και μη, μπήκα στο δύσκολο χώρο του εμπορίου στον τομέα της ένδυσης. Θα πει κανείς, πως σου ήρθε και με τι φόντα; Ο άνθρωπος όμως μπορεί να κάνει τα πάντα, αρκεί να έχει θέληση και υπομονή. Με μεγάλο αγώνα και δύσκολες συγκυρίες έφτασα να είμαι στην αγορά κοντά πέντε χρόνια σήμερα. Και το έκανα για έναν πολύ απλό λόγο, που ταιριάζει γάντι νομίζω σε όλο αυτό που πραγματεύεται το ρεπορτάζ σας. Κατάλαβα ότι ο μόνος τρόπος για να επιτύχεις σε έναν χώρο με απίστευτες δυσκολίες και τεράστιο ανταγωνισμό, είναι να καταφέρεις να μπεις στη θέση του καταναλωτή. Έναν καταναλωτή που είναι χτυπημένος από κάθε είδους φορολογία και μέσα σε μία κρίση που μας πνίγει όλους. Αν μπεις στην θέση του, γιατί πολλές φορές το ξεχνάς όταν βρίσκεσαι πίσω από το ταμείο, θα έχεις κάνει ένα σημαντικό βήμα και προς όφελός σου και προς όφελος του καταναλωτών».

Η κρίση ανέδειξε την ποιότητα

Η κρίση ωστόσο που όλοι μας βάζουμε μπροστά ως εξήγηση και… δικαιολόγηση των πάντων, για τον Βασίλη Μαραγκό έκανε και κάτι καλό ως προς τους καταναλωτές. «Δεν μπορούμε να στεκόμαστε μίζεροι όλοι απέναντι στη δεδομένη πραγματικότητα που έχουμε να αντιμετωπίζουμε. Για μένα εξάλλου, η κρίση μάς άφησε και κάποια καλά στοιχεία. Όπως το να προσέχουμε το που καταναλώνουμε επιλεκτικά πια τα χρήματά μας. Στο δικό μου χώρο η κρίση έχει συμβάλλει στο να αναδειχθεί το ποιοτικό προϊόν. Ο κόσμος πια ξέρει να ξεχωρίζει καλύτερα την ποιότητα σε αυτό που αγοράζει».

Ποια είναι η γνώμη τώρα ενός… νεολαίου της αγοράς, απέναντι στο ίντερνετ και τις μόδες τύπου «Black Friday»; Η συγκεκριμένη μόδα του «Black Friday, όλοι ξέρουμε ότι έρχεται από μεγάλες κοινωνίες όπως της Αμερικής και από τις μεγάλες αλυσίδες με τα τεράστια ποσοστά κέρδους που θέλουν να αδειάσουν τα ράφια τους. Σε μικρές κοινωνίες όπως οι δική μας όμως δεν χωράνε τέτοιες μόδες και το μόνο που κάνουν είναι ανεπανόρθωτη ζημιά. Ο Έλληνας έμπορος πληρώνει με το ζόρι τις υποχρεώσεις του. Το ίντερνετ τώρα είναι κι αυτό ένας επιπλέον ανταγωνισμός στην ελεύθερη αγορά, αλλά επιμένω ότι ο τρόπος για να πετύχουμε ο καθένας στον τομέα του, είναι ένας και μοναδικός. Εγώ θα στείλω μήνυμα αισιοδοξίας και υπομονής και ενόψει Χριστουγέννων, αγάπη για τον διπλανό μας, ακόμα και χωρίς δώρο».