Δεν είχαν την ίδια απόδοση τα κοινοτικά προγράμματα και οι ενισχύσεις κάθε μορφής σε όλες τις περιοχές της ελληνικής περιφέρειας, αφού όπως αναφέρεται σε έκθεση της Κομισιόν για την περίοδο 1999 - 2007, εμφανίζονται ανισότητες στην ανάπτυξη των ελληνικών περιφερειών που δύσκολα μπορούν να εξηγηθούν. Απ’ την άλλη, μυστήριο καλύπτει και ενδοπεριφερειακές μεταβολές που παρουσιάζονται στην ίδια έκθεση και χρήζουν οπωσδήποτε περαιτέρω ανάλυσης και ερμηνείας. Εν προκειμένω, μια τέτοια ανισότητα παρατηρείται μεταξύ των Νομών Λέσβου και Χίου στο Βόρειο Αιγαίο, όπου οι δύο γειτονικοί Νομοί φαίνεται ότι αξιοποίησαν με εντελώς διαφορετικούς ρυθμούς τα διαθέσιμα κονδύλια, ή εν τέλει δεν περιορίστηκαν μόνο σε αυτά.

Σύμφωνα με προχθεσινό δημοσίευμα της «Ελευθεροτυπίας», η ελληνική περιφέρεια σε νέα έκθεση της Κομισιόν λαμβάνει «πανευρωπαϊκό ρεκόρ ανισοτήτων», αφού έχει το μόνο νομό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ευρυτανία, που φτώχυνε την προηγούμενη δεκαετία, αλλά και περιοχές που υπερδιπλασίασαν το εισόδημά τους, όπως για παράδειγμα μεγάλα τουριστικά νησιά. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι στόχος της μελέτης είναι η καταγραφή του οφέλους απ’ τα κοινοτικά κονδύλια στην ανάπτυξη, αλλά όπως δείχνουν τα στοιχεία η Ελλάδα δεν κατάφερε να χρησιμοποιήσει τα κονδύλια για να στηρίξει τόπους που τα είχαν ανάγκη, με αποτέλεσμα το κοινοτικό χρήμα να βοήθησε τις πιο εύρωστες περιοχές κι όχι τις νησιωτικές και ορεινές, που θα έπρεπε να ήταν ο πρώτος στόχος.

Διπλάσιο ΑΕΠ, αλλά…
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εμφανίζει τι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ελλάδας να διπλασιάστηκε τα 10 χρόνια που προηγήθηκαν της κρίσης (δηλαδή έως το 2008) με τη συμβολή των κοινοτικών κονδυλίων. Η επίδοση είναι από τις καλύτερες μεταξύ των μελών της ευρωζώνης, μόνο που τα κέρδη δεν μοιράστηκαν ισόποσα. «Κάποιοι νομοί συγκέντρωσαν τον πλούτο, ενώ κάποιοι άλλοι καρπώθηκαν ελάχιστα ή και φτώχυναν», αναφέρει το δημοσίευμα, που εξηγεί ότι συνολικά το ΑΕΠ μέσα σε 10 χρόνια αυξήθηκε κατά 98%. Το ζήτημα είναι - αναφέρει η Επιτροπή - ότι μόνο στην Ελλάδα παρουσιάζονται τόσο μεγάλες αποκλίσεις: κάποιοι νομοί και περιοχές ορεινές ή νησιωτικές αναπτύσσονται είτε πολύ γρήγορα είτε παραδόξως αργά δεδομένων των κονδυλίων που υπήρχαν διαθέσιμα.
Η μελέτη εξετάζει την αποδοτικότητα των κοινοτικών ενισχύσεων ειδικά σε ορεινές, νησιωτικές και περιοχές με υστέρηση. Ερευνά αν σε κάθε περιφέρεια όλοι οι νομοί αναπτύσσονται παράλληλα ή αν κάποιοι μένουν πίσω. Όπως αναφέρεται, «ενδιαφέρον είναι ότι η ελληνική περίπτωση είναι μοναδική στην Ε.Ε. καθώς περιφέρειές της υπάρχουν και στις ομάδες των “πρωταθλητών”. αλλά και των... τελευταίων σε ενδοπεριφερειακή ανάπτυξη και ευημερία».

Χαμηλές… πτήσεις
Χαρακτηριστικό της «ψαλίδας» είναι ότι, ενώ οκτώ ελληνικές περιφέρειες καταγράφουν κάποιους από τους υψηλότερους ρυθμούς σύγκλισης, ένας νομός, η Ευρυτανία, αποτελεί τη μόνη αρνητική εξέλιξη πανευρωπαϊκά, αφού έχει κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2007 χαμηλότερο από όσο το 1996. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, παρ’ ότι ο μέσος όρος τού ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 98%, υπήρξαν νομοί που δεν κατάφεραν να ακολουθήσουν τους ρυθμούς των υπολοίπων. Σε αυτούς τους νομούς, που το δημοσίευμα χαρακτηρίζει ως «χαμηλής πτήσης», περιλαμβάνεται και ο της Λέσβου, όπου η μεταβολή τού ΑΕΠ απ’ το 1999 έως το 2007 ήταν μόλις 43,30% (αναλυτικά τα στοιχεία στον πίνακα). Κι αυτό, όταν ο όμορος Νομός Χίου κατέγραψε τη δεύτερη μεγαλύτερη μεταβολή της χώρας στο ΑΕΠ του, μετά το Νομό Ζακύνθου, ξεπερνώντας το 120,8%.
Σε ό,τι αφορά στις περιφέρειες μεταξύ των ελληνικών, το Βόρειο Αιγαίο παραμένει στις πλέον φτωχές της χώρας (τέταρτη απ’ το τέλος σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ, με 11.100 ευρώ), με χαμηλότερο αυτό της Δυτικής Ελλάδας με 10.175 ευρώ. Ο Νομός Λέσβου έχει κατά κεφαλήν ΑΕΠ που συμπίπτει με το μέσο όρο της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, ενώ ο Νομός Χίου 11.383 ευρώ και ο Νομός Σάμου 10.758.
Η μελέτη της Κομισιόν, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, βρίσκεται σε εξέλιξη και βασίζεται σε στοιχεία τού 2007, ενώ τώρα η Ελληνική Στατιστική Αρχή στέλνει στοιχεία για το 2008, που δεν αποκλείεται να αλλάξουν την εικόνα.


Πηγή: Εφημερίδα 'Ελευθεροτυπία'


Γιατί η Χίος ξεπέρασε σε ΑΕΠ τη Λέσβο…
Ανάπτυξη δεν είναι μόνο οι ενισχύσεις

Μπορεί η έκθεση της Κομισιόν να αφορά αποκλειστικά τη «συνάρτηση» των ευρωπαϊκών ενισχύσεων με την ανάπτυξη, όμως είναι προφανές ότι στα καθ’ ημάς, στο Βόρειο Αιγαίο, τα κοινοτικά κονδύλια δεν ήταν τα μόνα που επηρέασαν την αναπτυξιακή πορεία της Περιφέρειας. Κι αυτό εξάγεται εύκολα από μια απλή σύγκριση μεταξύ των Νομών της Χίου και της Λέσβου, που όλα τα τελευταία χρόνια έλαβαν αναλογικά του πληθυσμού τους ποσά κοινοτικών κονδυλίων, απ’ τα ίδια μάλιστα προγράμματα. Μια λογική εξήγηση, λοιπόν, για τη μεγάλη απόσταση που χωρίζει τη μεταβολή στο ΑΕΠ τους, μεταβολή της τάξης τού 77,5%, είναι ότι στη Χίο υπήρξαν και άλλες παράμετροι που συνέβαλαν στην αύξηση του ΑΕΠ, ενώ στη Λέσβο όχι. Ενδεικτικά ως τέτοιες μπορούμε να αναφέρουμε τις μεγάλες εξαγωγές που πέτυχε τα τελευταία χρόνια ο Νομός Χίου απ’ τις ιχθυοκαλλιέργειες του «Νηρέα Α.Ε.» ή τη μαστίχα.
Σε ό,τι αφορά στον τρίτο Νομό της Σάμου, φαίνεται πως η ψαλίδα του με το Νομό της Λέσβου σε ΑΕΠ έκλεισε απ’ την τουριστική ανάπτυξη που έχει τα τελευταία χρόνια.