«Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις, Νιλάμπ;» ρώτησε χτες μια εργαζόμενη Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης ένα μικρό κορίτσι που λίγες ώρες πριν είχε δει τη Μόρια να φλέγεται. Η απάντηση ήταν καθηλωτική: «Θα πεθάνουμε όλοι εδώ μέσα!»

Δύο τραγικοί θάνατοι έφεραν στο φως τον εφιάλτη που έγινε πραγματικότητα, μιας προδιαγεγραμμένης πορείας που οφείλεται σε μια αμφιλεγόμενη συμφωνία και στην ανικανότητα της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δώσουν λύση στο δυσανάλογο βάρος που έπεσε στη Λέσβο αναφορικά με το προσφυγικό.

Μια 65χρονη γυναίκα, σύμφωνα με πληροφορίες από την Ύπατη Αρμοστεία, έγινε κυριολεκτικά κάρβουνο μπροστά στα μάτια των γύρω της αλλά και των τραυματιοφορέων του ΕΚΑΒ, που έζησαν πρωτόγνωρες εικόνες και εμπειρίες. Και ένα παιδί, όμως, πέντε χρόνων, και οι δύο Κούρδοι πρόσφυγες από το Ιράκ, δεν τα κατάφερε και εξέπνευσε στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Νοσοκομείου Μυτιλήνης.

Σε σοβαρή κατάσταση όμως νοσηλεύονται από τα ξημερώματα της Παρασκευής η μητέρα του αδικοχαμένου παιδιού, 25χρόνων, με εγκαύματα στην πλάτη διασωληνωμένη στο νοσοκομείο ΚΑΤ της Αθήνας, και ο άλλος γιος της, τεσσάρων χρόνων, στο Νοσοκομείο της Αγίας Σοφίας. Αφού μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης, μετακινήθηκαν στην Αθήνα με αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας.

Μάνα και γιος βρίσκονταν στην ακριβώς διπλανή σκηνή από αυτήν της 65χρονης γυναίκας με το 5χρονο παιδί, που έγινε παρανάλωμα του πυρός. Η πυρκαγιά, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας του νησιού, ξεκίνησε από τη χρήση φιαλιδίου υγραερίου εντός της σκηνής. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν στην αστυνομία ότι η 65χρονη γυναίκα προσπάθησε να μαγειρέψει, με αποτέλεσμα να πάρει φωτιά η πλαστική σκηνή.

Το «Ε» βρέθηκε αργά το βράδυ της Πέμπτης στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης αλλά και στο Κέντρο της Μόριας, ενημερώνοντας πανελλαδικά πρώτο, μέσω του emprosnet, για την κατάσταση από την ώρα που ξέσπασε η φωτιά.

Σε αυτό το σημείο βρίσκονταν οι δύο σκηνές που έγιναν παρανάλωμα του πυρός, σκορπώντας το θάνατο στην 65χρονη γυναίκα και τον 5χρονο παιδί, εξαιτίας της χρήσης φιαλιδίου υγραερίου

Στάχτη 130 σκηνές

«Δεν έχω ξαναζήσει τέτοιο χάος, αισθανόμουν ότι ήμουν σε εμπόλεμη ζώνη», είπε στο «Ε» ο Κώστας Σορόπος, τραυματιοφορέας και πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων του ΕΚΑΒ Μυτιλήνης. «Η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική, κανείς δεν ήξερε πού βρίσκονταν οι τραυματίες». Εκτός από τους τέσσερις σοβαρά τραυματισμένους, μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο δεκάδες έγκυες πρόσφυγες και άτομα με αναπνευστικά προβλήματα και κρίσεις πανικού, ενώ τραυματίστηκε ελαφρά ένας αστυνομικός.

Σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό της αστυνομίας, σε ό,τι αφορά τις υλικές ζημιές κάηκαν 20 μεγάλες σκηνές, 110 μικρότερες, δύο κοντέινερ και έχουν γίνει εκτεταμένες φθορές στις εγκαταστάσεις του χοτ σποτ.

Οι διάσπαρτες φωτιές μέσα στο χοτ σποτ δυσκόλευαν ολοένα και περισσότερο το έργο της Πυροσβεστικής, που δεν μπορούσε να είχε σαφή εικόνα όλης της κατάστασης

«Το απόλυτο χάος»

Στην κατάσβεση της φωτιάς, για την οποία ειδοποιήθηκε η Πυροσβεστική Υπηρεσία στις 22:20, μετέβησαν 12 πυροσβεστικοί υπάλληλοι με πέντε οχήματα. Μετά το ξέσπασμα των πυρκαγιών οι πρόσφυγες κατά εκατοντάδες, φοβισμένοι, εκκένωναν το καμπ, ψάχνοντας να βρουν καταφύγιο. Κάποιοι άλλοι έψαχναν μέσα στις στάχτες να βρουν αν απέμεινε τίποτα από τα πράγματά τους.

Ας σημειωθεί ότι, επειδή ακούγονταν εκρήξεις από γκαζάκια, αρκετοί πρόσφυγες θεωρούσαν ότι δέχονταν επίθεση, συνεπώς η φυγή τους προς την έξοδο του καταυλισμού ήταν μαζική και αποτελούσε εμπόδιο για τις Αρχές.

Το έργο της Πυροσβεστικής αλλά και των εργαζομένων του ΕΚΑΒ ήταν εξαιρετικά δύσκολο, αφού η μια φωτιά έφερε την άλλη και από την άλλη αυτές ξέσπασαν παράλληλα σε διαφορετικά σημεία -πιθανολογείται σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Το «απόλυτο χάος» είχε ως αποτέλεσμα να τρέχουν πανικόβλητοι άντρες του ΕΚΑΒ και της Πυροσβεστικής, μη γνωρίζοντας πού ακριβώς έχουν εγκλωβιστεί άνθρωποι και πού χρειάζεται βοήθεια.

Ένταση στα Επείγοντα όπου μεταφέρονταν τραυματίες και έγκυες με αναπνευστικά προβλήματα, ενώ την ίδια ώρα εξέπνεε το πεντάχρονο προσφυγόπουλο

Η Πυροσβεστική

Λίγο μετά τη 1 τα ξημερώματα της Παρασκευής, ο διοικητής της Περιφερειακής Διοίκησης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Μάριος Αποστολίδης δήλωσε στο «Ε» και την ΕΡα Αιγαίου: «Ενημερωθήκαμε για μια φασαρία από την αστυνομία, μας ζητήθηκαν οχήματα τα οποία έφτασαν αμέσως έξω από τις εγκαταστάσεις και μετά από σχετική άδεια μπήκαν μέσα». Ας σημειωθεί ότι την πρώτη μικρή εστία κατόρθωσαν και έσβησαν πριν φτάσει η Πυροσβεστική άντρες της Αστυνομίας.

«Προσπαθήσαμε, παρόλο το γενικό χαμό που επικρατούσε, αφού ο κόσμος έβγαινε συνέχεια προς τα έξω, να περιορίσουμε τα διάφορα σημεία», πρόσθεσε. Παράλληλα, δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει τους ακριβείς λόγους που ξέσπασε αρχικά η φωτιά -αν δηλαδή όντως επιχείρησε η 65χρονη γυναίκα να μαγειρέψει μέσα στη σκηνή με γκαζάκι. Για το περιστατικό και τα αίτια της πυρκαγιάς προανάκριση διενεργείται από το αρμόδιο ανακριτικό τμήμα.

«Είχαμε διάφορες εκρήξεις από φιαλίδια υγραερίου μετά την εκκίνηση της πρώτης φωτιάς», κατέληξε σημειώνοντας το αρκετά επικίνδυνο έργο της κατάσβεσης και την ένταση της φωτιάς εξαιτίας των εύφλεκτων υλικών.

Ο διοικητής της Πυροσβεστικής Μ. Αποστολίδης μιλά στο «Ε» και την ΕΡα Αιγαίου μέσα στο χοτ σποτ, αποτιμώντας τις πρώτες ζημιές ξημερώματα Παρασκευής

Ο Ν. Τρακέλλης

«Είναι πολύ άσχημο να χάνονται δύο ψυχές τόσο άδικα», είπε στο «Ε» ο Νίκος Τρακέλλης, πρόεδρος του χωριού της Μόριας, ο οποίος έτρεξε στο χοτ σποτ μόλις ξέσπασε η φωτιά, γιατί φοβήθηκε ότι θα εξαπλωθεί και στο χωριό. «Το καμπ φιλοξενεί πολύ περισσότερους χιλιάδες ανθρώπους από τη δυναμικότητά του. Πρέπει άμεσα να υπάρξει αποσυμφόρηση», πρόσθεσε.

Ενώ οι σκηνές είχαν γίνει στάχτη, αρκετοί πρόσφυγες προσπαθούσαν να βρουν αν έμεινε κάτι από τα υπάρχοντά τους

Από τις 12 τα μεσάνυχτα έως τη 1 τα ξημερώματα της Παρασκευής, πρόσφυγες και μετανάστες εξέρχονταν του χοτ σποτ κατά μπουλούκια μαζί με τη μικρή τους περιουσία, έγγραφα και μερικά ρούχα, φοβούμενοι για τη σωματική τους ακεραιότητα και ψάχνοντας διέξοδο με προορισμό τη Μυτιλήνη

Ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας

«Είμαι συγκλονισμένος, όπως ολόκληρος ο ελληνικός λαός, από το τραγικό συμβάν στη Μόρια», ανέφερε ο πρωθυπουργός.

Στη δήλωσή του αναφέρει: «Εκφράζω τα βαθιά μου συλλυπητήρια στους οικείους των ανθρώπων που χάθηκαν. H ελληνική κυβέρνηση δίνει σε δύσκολες συνθήκες έναν αποφασιστικό αγώνα για την ανθρωπιστική διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος και θα εντείνει ακόμα περισσότερο τις προσπάθειες για ασφάλεια και ποιότητα ζωής στα κέντρα φιλοξενίας».

 

Ο Γ. Μουζάλας

Αναφορικά με το τραγικό γεγονός στη Μόρια, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας δήλωσε χτες ότι «ήταν ένα τυχαίο γεγονός που θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε. Συνέβη όμως στη Μόρια και αυτό το επιβαρύνει. Μας κάνει να αισθανθούμε πολύ περισσότερο λυπημένοι».

Ενώ σε μια γενικότερη τοποθέτησή του για τη δύσκολη κατάσταση στα νησιά, πρόσθεσε: «Κάνω έκκληση να ξαναγυρίσουν οι νησιώτες στη συμπεριφορά που έδειξαν πέρυσι».

Ο Μιλτ. Βαρβιτσιώτης

«Εκφράζουμε τη βαθιά μας οδύνη για το τραγικό συμβάν στη Μόρια της Λέσβου. Όπως και όλοι οι Έλληνες, είμαστε και εμείς συγκλονισμένοι. Εμείς δεν ζητάμε παραιτήσεις, όπως κάποιοι έσπευδαν να ζητήσουν κατά το πρόσφατο παρελθόν, επιχειρώντας να αποκομίσουν μικροπολιτικά οφέλη από τέτοια δραματικά γεγονότα. Ζητάμε, όμως, από την κυβέρνηση να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε ενώπιον του Συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών και, εφόσον αποδεικνύεται ότι η ίδια δεν έχει σχέδιο, να υιοθετήσει το εθνικό σχέδιο που έχει καταθέσει από τις αρχές Ιουνίου η Νέα Δημοκρατία για τη διαχείριση του ζητήματος», τόνισε ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης.

Ανακοίνωση ΔΗΜΑΡ

«Η τραγωδία στη Μόρια της Λέσβου είναι αποτέλεσμα της ασφυκτικής κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στα νησιά του Αιγαίου με το εγκλωβισμό χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών από την τακτική Πόντιου Πιλάτου που εφαρμόζουν Ευρώπη και Τουρκία, με μεγάλη ευθύνη και της ελληνικής κυβέρνησης. Πρέπει το συντομότερο δυνατό να βρεθεί λύση ώστε να μην κινδυνεύσουν άλλες αθώες ψυχές», αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση η Δημοκρατική Αριστερά.

Ο Στ. Θεοδωράκης

«Οι νεκροί στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας δεν θέλουν λόγια και κάρτες συμπαράστασης από την Ευρώπη. Κυβέρνηση και Ε.Ε. έχουν ευθύνες. Η Ε.Ε. πρέπει επιτέλους να στείλει τους ανθρώπους που έχει υποσχεθεί στα νησιά για να προχωρήσουν οι διαδικασίες ασύλου. Όχι άλλα έγγραφα. Η κυβέρνηση να προστατέψει τις οικογένειες των προσφύγων, να απομακρύνει όσους καταστρέφουν και ένας υπουργός να μένει μόνιμα στα νησιά», δήλωσε ο επικεφαλής του Ποταμιού ΣταύροςΘεοδωράκης.

«Έγκλημα ο φριχτός θάνατος δύο ανθρώπων»

Με ανακοίνωσή της η Τομεακή Επιτροπή Λέσβου του ΚΚΕ καταγγέλλει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και την Ευρωπαϊκή Ένωση «σαν απόλυτα υπεύθυνες για το έγκλημα (γιατί περί εγκλήματος πρόκειται) που εκτελέστηκε στις 24 του Νοέμβρη το βράδυ, στο χώρο κράτησης προσφύγων και μεταναστών στη Μόρια και που είχε ως αποτέλεσμα το φριχτό θάνατο δύο μεταναστών, το βαρύ τραυματισμό δύο άλλων και τον ελαφρύτερο δέκα ακόμα».

Σύμφωνα με το ΚΚΕ, «ήταν θέμα χρόνου να θρηνήσουμε θύματα μεταξύ των προσφύγων και μεταναστών σαν απόρροια των πανάθλιων συνθηκών κράτησης και διαβίωσης. Και είναι οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ελληνικής κυβέρνησης και οι συμφωνίες που έχουν υπογράψει που οδήγησαν σε τέτοιες απάνθρωπες συνθήκες».

Το ΚΚΕ ζητά «να αρχίσει άμεσα και με ταχείς ρυθμούς ο απεγκλωβισμός όλων των προσφύγων και μεταναστών από τη Λέσβο και απ’ όλη την Ελλάδα. Να μεταφερθούν με ασφαλή τρόπο και απευθείας στις χώρες που θέλουν να πάνε. Να κλείσουν τώρα τα χοτ σποτς στη Μόρια και σε όλη την Ελλάδα. Στη θέση τους να δημιουργηθούν προσωρινές, ανοιχτές δομές φιλοξενίας για το λίγο διάστημα που θα μένουν ακόμα στο νησί και στην Ελλάδα μέχρι τον οριστικό απεγκλωβισμό τους. Σε αυτές να εξασφαλίζονται ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, σίτισης, στέγασης, θέρμανσης, διερμηνείας, εκπαίδευσης - απασχόλησης, υγιεινής και περίθαλψης. Αυτές οι ανοιχτές δομές φιλοξενίας προτείνεται να λειτουργούν αποκλειστικά με ευθύνη του κράτους, των υπηρεσιών του και των τοπικών θεσμικών οργάνων (Δήμοι - Περιφέρειες). Να αφαιρεθεί ολοσχερώς η συμμετοχή στη διαχείριση του προβλήματος των όποιων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων».

Τέλος, η Τομεακή Επιτροπή Λέσβου του ΚΚΕ καλεί όλο το λεσβιακό λαό, «παράλληλα με τον αγώνα του για τον απεγκλωβισμό, να συνεχίσει και να δυναμώσει την αλληλεγγύη του προς τους πρόσφυγες - μετανάστες».