Για να ανοίξει ο δρόμος και να «χωρέσουν» στο ΕΣΠΑ, λίγο πριν το κλείσιμο της Δ΄ Προγραμματικής Περιόδου, υπολειπόμενα τμήματα των μεγάλων εθνικών οδών της ηπειρωτικής χώρας, ενδεχομένως και νέοι δρόμοι όπως ο άξονας Καλλονής - Πέτρας, το Υπουργείο Ανάπτυξης έδωσε εντολή για την απένταξη έργων απ’ το τομεακό πρόγραμμα «Ενίσχυση της προσπελασιμότητας». Τα έργα που απεντάχθηκαν, εντάχθηκαν εκ νέου και θα χρηματοδοτηθούν απ’ τα περιφερειακά προγράμματα, παίρνοντας ακόμη και κονδύλια που προορίζονταν για άλλες παρεμβάσεις, όπως συνέβη στην Κρήτη. Ευτυχώς στο Βόρειο Αιγαίο, αυτά τα επικίνδυνα «μαγειρέματα» του ΕΣΠΑ δημιούργησαν μόνο τεχνικής φύσης αλλαγές, αφού λόγω της μεγάλης υπερδέσμευσης του προγράμματος (οι εντάξεις φτάνουν ήδη στο 160% του αρχικού του ύψους), δεν υπήρχαν διαθέσιμοι πόροι για νέα οδικά έργα.

Σε απόρροια του ανακατέματος της τράπουλας, η υλοποίηση του ενός και μοναδικού έργου που απ’ το Γ΄ Κ.Π.Σ. ήδη είχε ενταχθεί στο τομεακό, της Εθνικής Οδού από παράκαμψη Μόριας προς Λάρσο - Καλλονή, περνά στο Βόρειο Αιγαίο, αλλά μόνο ό,τι αφορά στη χρηματοδότησή του. Η επίβλεψη και παρακολούθηση των εργασιών που είναι σε εξέλιξη στο τελευταίο τμήμα, από παράκαμψη Μόριας έως Λάρσο, παραμένουν στο Υπουργείο Υποδομών, που συνεχίζει να είναι ο φορέας υλοποίησής του.

Κι άλλη απορρόφηση
Στις 27 Δεκεμβρίου 2013, με απόφαση του γενικού γραμματέα Δημοσίων Έργων, Ευστράτιου Σιμόπουλου, το έργο «Ολοκλήρωση κατασκευής των τμημάτων της “36ης Εθνικής Οδού Μυτιλήνης - Καλλονής”, Τμήμα Ι: “Βελτίωση 36ης Ε.Ο. κατά τμήματα από διακλάδωση Μόριας μέχρι Αρίσβη” και Τμήμα ΙΙ: “Βελτίωση τμήματος 36ης Ε.Ο. από διακλάδωση παράκαμψης Μόριας έως διακλάδωση 1ης επαρχιακής οδού (Λάρσο)”», προϋπολογισμού περίπου 24 εκατ. ευρώ, εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτης και Νήσων Αιγαίου τού ΕΣΠΑ, στο Τμήμα του Βορείου Αιγαίου.

Ήδη απ’ το καλοκαίρι τού 2013, στην Επιτροπή Παρακολούθησης του περιφερειακού προγράμματος του ΕΣΠΑ που είχε γίνει στο Ηράκλειο της Κρήτης, ενημερώθηκαν οι περιφέρειες για το σχεδιασμό του Υπουργείου Ανάπτυξης να «μεταφερθούν» έργα από τομεακά προγράμματα σε περιφερειακά, και αντέδρασαν δυναμικά. Τελικά, όμως, η κυβέρνηση προχώρησε στην απόφαση που θα επιτρέψει την ένταξη νέων μεγάλων οδικών έργων στο τομεακό πρόγραμμα «Ενίσχυση της προσπελασιμότητας».

Σε τοπικό επίπεδο εκτιμάται ότι η αλλαγή που έγινε, δε θα επιφέρει προβλήματα στις χρηματοδοτήσεις των υπόλοιπων έργων, όπως σχολιάστηκε πως συνέβη στην περιοχή της Κρήτης. Αντιθέτως, αν και δε λήφθηκαν υπόψη τα στοιχεία που αφορούν στο νέο έργο που περιλήφθηκε στο ΕΣΠΑ του Βορείου Αιγαίου, με τον οδικό άξονα από παράκαμψη Μόριας έως Καλλονή, μεγάλο τμήμα του οποίου έχει ήδη ολοκληρωθεί, εμφανίζεται το πρόγραμμα να έχει απορροφήσει ακόμη 15 εκατ. ευρώ, όσα μέχρι τώρα έχουν διατεθεί από το τομεακό για το έργο. Σημειώνουμε πως απ’ τα συνολικά 12,6 χλμ. παρεμβάσεων που περιελάμβανε το έργο, παραμένει προς υλοποίηση η βελτίωση και διαπλάτυνση στο τμήμα από διακλάδωση παράκαμψης Μόριας έως διακλάδωση 1ης Επαρχιακής Οδού (Λάρσος), σε μήκος περίπου 3,8 χλμ..

Στέλεχος της Περιφέρειας ανέφερε ότι με την προσθήκη του έργου στο πρόγραμμα, αλλά και με περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ απορροφήσεις που έγιναν τις τελευταίες μέρες τού 2013, η απορροφητικότητα για το χρόνο που έφυγε, έφτασε όχι στα 56 εκατ. ευρώ που ανακοίνωσε η Περιφέρεια, δηλώνοντας ότι υπερκαλύφθηκε ο στόχος των 52 εκατ. ευρώ, αλλά στα 73 εκατομμύρια.
Θυμίζουμε ότι συνολικά το ΕΣΠΑ για το Βόρειο Αιγαίο διέθετε αρχικά 355 εκατ. ευρώ, ενώ οι εντάξεις έργων που έχουν γίνει με την υπερδέσμευση του προγράμματος, πλησιάζουν τα 600 εκατ. ευρώ.