Ένα συγκρότημα που από το 2004 εμπνέεται, δημιουργεί και παρουσιάζει μουσικές και τραγούδια από την πλούσια παράδοση της Κάτω Ιταλίας. Οι δύο μέχρι στιγμής δίσκοι τους έχουν αποσπάσει τις καλύτερες κριτικές, ενώ φημίζονται για την ιδιαίτερη σχέση που αναπτύσσουν με το κοινό όσο βρίσκονται στη σκηνή. Το «Ε» σήμερα φιλοξενεί τους «Encardia» λίγες ώρες πριν τη συναυλία τους στο Αρχοντικό Γεωργιάδη μέσω του Κώστα Κωνσταντάτου, ενός από τα ιδρυτικά μέλη τους. Μαθαίνει την ιστορία των ίδιων και της «ταραντέλας» και ετοιμάζει τις… αποσκευές του για το ταξίδι που μας περιμένει όλους σήμερα το βράδυ.


Τι σημαίνει το «encardia» για εσάς;
«“Encardia” σημαίνει “άγνωστη πέτρα”. Έτσι γράφει το λατινικό λεξικό. Μοιάζει όμως και σα λέξη ελληνική. Θα μπορούσε να σημαίνει “μέσα στην καρδιά”. Επιπλέον η “cardia” σημαίνει και “καρδιά” στη γλώσσα των ελληνοφώνων της Νότιας Ιταλίας. Όπως και να ‘χει, για εμάς όλους “encardia” είναι τρόπος ζωής. Είναι όλα αυτά που ζούμε σαν ομάδα αυτά τα έξι χρόνια, είναι ταξίδι σ’ έναν τόπο που τον ανακαλύπτουμε κάθε φορά... για πρώτη φορά.»

Γιατί μουσική της Κάτω Ιταλίας; Έχει κάποιο από τα μέλη των «Encardia» καταγωγή από κάποιες περιοχές του ιταλικού Νότου;
«Όχι, δεν υπάρχει κάποιος με καταγωγή από αυτές τις περιοχές. Αυτό που μας ώθησε στο να ασχοληθούμε με αυτού του είδους τη μουσική, ήταν μια νοσταλγία και μια έλξη για έναν πολιτισμό που φαινόταν άγνωστος, αλλά και πολύ οικείος. Αυτό ήταν η αφορμή, ίσως η αρχή. Στη συνέχεια, όμως, αρχίσαμε να ανακαλύπτουμε θησαυρό που δεν ξοδεύεται. Και καθώς η μουσική αυτή της Κάτω Ιταλίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το χορό, θέλαμε από νωρίς να τον εντάξουμε. Ψάξαμε ό,τι μπορούσαμε για τις ταραντέλες, πήγαμε και στην Ιταλία και μάθαμε το χορό και τα βασικά του στοιχεία και έτσι τα βήματά του συνοδεύουν κάθε συναυλία μας. Στο πλαίσιο αυτό παραδίδουμε άλλωστε και σεμινάρια χορού Ταραντέλας, Κινησιολογίας και Φωνητικής.»

Για την Κάτω Ιταλία και τις ταραντέλες
Τι χαρακτηρίζει τη μουσική παράδοση και την κουλτούρα των περιοχών αυτών; Εσείς πώς την έχετε βιώσει;
«Θα λέγαμε ότι είναι λαϊκή μουσική, στην οποία εμείς έχουμε βάλει τα δικά μας στοιχεία που είναι έντεχνα και σε σχέση με ό,τι κουβαλάει ο καθένας μας. Όπως κάθε λαϊκή μουσική παράδοση, έχει τραγούδια για τη δουλειά, ερωτικά τραγούδια, μοιρολόγια, νανουρίσματα κ.ά., αλλά περιλαμβάνει επιπλέον και το γιορτινό στοιχείο, αυτό της ταραντέλας. Έχουμε πάει πολλές φορές στην Ιταλία. Στην πραγματικότητα, αυτά που μάθαμε και ο χαρακτήρας που τους δώσαμε, προέκυψαν αφού σχηματιστήκαμε.»

Ισχύει ότι η «ταραντέλα» είναι η μουσική και ο χορός που θεραπεύει το τσίμπημα από τη δηλητηριώδη αράχνη, την ταραντούλα; Τι λέει η σχετική παράδοση;
«Η “ταραντέλα” προέρχεται από μια θεραπευτική διαδικασία και αυτό φαίνεται στην κινησιολογία του χορού, που έχει πολλή ένταση και στοιχεία που θυμίζουν σπασμούς. Υπήρχε στην περιοχή μια παράδοση - μισή μύθος, μισή πραγματικότητα - ότι υπήρχε μια αράχνη δηλητηριώδης που τσιμπούσε ανθρώπους και κυρίως τις γυναίκες. Με το φαρμακερό δηλητήριο ο άρρωστος (“ταραντάτος” ή “ταραντάτα”) ερχόταν σε σπασμούς, σε έκσταση. Τη θεραπεία αναλάμβαναν οι μουσικοί με το συγκεκριμένο ρυθμό, ιδιωτικά στο σπίτι του αρρώστου, γιατί ήταν ντροπή να ξέρει το χωριό ότι κάποιος έχει αρρωστήσει. Ωστόσο, πρόκειται για ένα κοινωνικό φαινόμενο που πάει πολύ βαθιά. Στην πραγματικότητα φαίνεται πως στην ιστορία δεν υπήρχε δηλητηριώδης αράχνη, παρ’ όλο που υπήρχε η κρίση και η θεραπεία. Αφορμή ήταν ουσιαστικά κοινωνικοί λόγοι, που οδηγούσαν γυναίκες πολύ καταπιεσμένες, ειδικά στα χωριά, σε μια μορφή εκτόνωσης. Έτσι, όπως λέμε εδώ “μύγα σε τσίμπησε;”, εκεί λέγανε “αράχνη σε τσίμπησε;”. Σταδιακά γεννήθηκε έτσι και η ταραντέλα μέσα στην καθημερινότητα, με πολλές εκφράσεις. Παρ’ όλο που ήταν συνήθεια παγανιστική, η Εκκλησία την ενέταξε στη συνέχεια στο εθιμοτυπικό της, στη γιορτή του Αγίου Παύλου, προστάτη όσων έχουν τσιμπηθεί.»

Και η «tammuriata» τι είναι; Πού γεννήθηκε και ποια είναι η διαφορά;
«Είναι ο αντίστοιχος χορός της Νάπολης, ένας ιδιαίτερος ρυθμός που συναντάμε όμως και στη Νότια Ιταλία. Το βράδυ θα σας παίξουμε μια “tammuriata” με στίχους και μουσική δική μας.»

Τελευταία δουλειά και συνεργασίες

Έχετε πραγματοποιήσει πάρα πολλές συναυλίες μέσα σε αυτά τα έξι χρόνια δράσης σας και οι δίσκοι σας έχουν αποσπάσει τις καλύτερες κριτικές. Ο κόσμος σάς αγαπάει από ό,τι φαίνεται…
«Είναι αλήθεια πως έχουμε πάρει πολλή αγάπη από τον κόσμο που έρχεται και ξανάρχεται στις συναυλίες μας, που μας δείχνει ότι αυτό που κάνουμε τον αφορά άμεσα. Οι καλλιτέχνες επίσης που μας πλησιάζουν, δείχνουν βαθιά εκτίμηση στο έργο μας και μας στηρίζουν με κάθε τρόπο. Γι’ αυτό άλλωστε έχουμε κάνει συνεργασίες, που όχι μόνο τις χαρήκαμε πολύ, αλλά και είχαν και πολύ νόημα. Νίκος Πορτοκάλογλου, Νίκος Ξυδάκης, Αργύρης Μπακιρτζής, Φοίβος Δεληβοριάς, Βασίλης Λέκκας, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Νίκος Πλατύραχος, Κώστας Θωμαΐδης, ο ηθοποιός Ηλίας Λογοθέτης και αρκετοί άλλοι, δεν είναι άνθρωποι που έχουμε κατά καιρούς μοιραστεί μόνο τη σκηνή, αλλά και ένα κομμάτι από τη ζωή μας. Νομίζω πως αυτό που κάνει τον κόσμο να νιώθει οικεία, είναι το ότι είμαστε μια παρέα και έχουμε γίνει μια οικογένεια όλοι μαζί, και όταν παίζουμε δίνουμε την αίσθηση ότι μια συναυλία είναι μια γιορτή. Έτσι τη βιώνουμε και έτσι τη βιώνουν όλοι μαζί μας. Τα δίνουμε όλα, δεν αφήνουμε τίποτα φεύγοντας από τη σκηνή. Είναι για εμάς τρόπος ζωής.»

Τι περιλαμβάνει ο νέος σας δίσκος με τίτλο «μηterra»;
«Είμαστε και χαρούμενοι και πολύ περήφανοι γι’ αυτήν τη δουλειά. Εδώ βρίσκεται συμπυκνωμένη όλη μας η εμπειρία, όλο μας το βίωμα των τελευταίων έξι χρόνων, μέσα από 304 ζωντανές εμφανίσεις και πολλά ταξίδια στη γη του Σαλέντο. Ο δίσκος περιλαμβάνει και τραγούδια όπου υπογράφουμε εμείς στίχο και μουσική, αλλά και διαμάντια της σαλεντίνικης μουσικής παράδοσης, μέσα από διασκευές δικές μας, όπως το κλασσικό πια τραγούδι ξενιτιάς “Andra mu pai”, με τη φωνή του ίδιου του δημιουργού του, Franco Corliano. Πολύ σημαντική για εμάς ήταν η κατάθεση του Αλκίνοου Ιωαννίδη και του Ηλία Λογοθέτη στο δίσκο μας, πράγμα που μας τιμά και μας χαροποιεί ως προς το αποτέλεσμα.»

Στο Αρχοντικό Γεωργιάδη τι θα μας παρουσιάσετε;
«Στη Μυτιλήνη θα παρουσιάσουμε ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει αφενός τα καινούργια μας τραγούδια, αφετέρου μια σειρά από ιδιαίτερες διασκευές. Δηλαδή, τραγούδια που είτε έχουν κυκλοφορήσει παλαιότερα είτε όχι, και είναι γραμμένα στη γλώσσα των ελληνοφώνων της Κ. Ιταλίας (griko) αλλά και σε άλλες τρεις τοπικές διαλέκτους. Επίσης θα παρουσιάσουμε τρεις από τις ταραντέλες της περιοχής (pizzica, tammuriata, Gargano) και εννοείται ότι θα παρασύρουμε όσους επιθυμούν να χορέψουν μαζί μας και να νιώσουν τη δύναμη που κρύβει όχι μόνο ο ρυθμός της ταραντέλας, αλλά και ολόκληρος ο πολιτισμός του Ιταλικού Νότου.»