Σε περίοδο λίγων μηνών και σίγουρα πριν το επόμενο καλοκαίρι, στο πλαίσιο της συμφωνίας εξαγοράς της ΒΡ απ’ τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ), θα αλλάξουν σήμα πάνω από 20 πρατήρια στο νομό Λέσβου, τα οποία και θα φύγουν απ’ την ΕΚΟ-ΕΛΔΑ (θυγατρική των ΕΛΠΕ) και την ΒΡ και θα περάσουν σε άλλες εταιρείες πετρελαιοειδών ή θα κλείσουν. Σε εφαρμογή των όρων που έθεσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού για να εγκρίνει την εξαγορά, το κομμάτι της πίτας που κατέχουν σήμερα οι δύο εταιρείες κι ανέρχεται στο 80% του συνόλου των καυσίμων, αναγκαστικά θα μειωθεί στο 55%, σε ό,τι αφορά στις βενζίνες και το πετρέλαιο κίνησης. Αυτό σημαίνει πως θα υπάρξει «χώρος» και για εντονότερη παρουσία άλλων εταιρειών πετρελαιοειδών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη λειτουργία του υγιούς ανταγωνισμού. Ήδη οι πρατηριούχοι δηλώνουν πως το γεγονός αυτό σηματοδοτεί φθηνότερα καύσιμα για τους καταναλωτές, έστω κι αν για τους ίδιους είναι ζητούμενο το αν θα βγουν ή όχι κερδισμένοι απ’ τα καινούργια δεδομένα.

Μέσα στη βδομάδα που πέρασε, η Επιτροπή Ανταγωνισμού ενέκρινε την εξαγορά του δικτύου των πρατηρίων και των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων της ΒΡ από τα ΕΛΠΕ, υπό όρους που περιλαμβάνουν την αποδέσμευση συνολικά 94 πρατηρίων, στους νομούς όπου η συγκέντρωση θα δημιουργούσε δεσπόζουσα θέση στην αγορά (πρόκειται για τους νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνης, Λασιθίου, Χανίων, Δωδεκανήσου και Λέσβου). Τα ΕΛΠΕ, με ανακοίνωσή τους, επεσήμαναν ότι θα προχωρήσουν στην υλοποίηση της απόφασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού για λήψη διορθωτικών μέτρων εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, καθώς και ότι είχαν λάβει υπόψη, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, την πιθανότητα απώλειας ορισμένου αριθμού πρατηρίων.
 
Προϋποθέσεις
Στις προϋποθέσεις που έθεσε η Επιτροπή ήταν ότι, μεταξύ άλλων, στις αγορές λιανικής διάθεσης βενζίνης και πετρελαίου κίνησης στους έξι νομούς Κρήτης και Αιγαίου, τα ΕΛΠΕ θα πρέπει να αποδεσμεύσουν από το δίκτυο της νέας οντότητας πρατήρια καυσίμων, που ισοδυναμούν με μείωση όγκου πωλήσεων και αντίστοιχη μείωση μεριδίων αγοράς κάτω του 55%. Η δέσμευση αυτή αντιστοιχεί σε πώληση περίπου 94 πρατηρίων καυσίμων σε αυτές τις περιοχές, με βάση τις μέσες διακινούμενες ποσότητες ανά πρατήριο και νομό για το 2008. Σημειωτέον ότι για συγκεκριμένους λόγους, ο νομός Χανίων και η Λέσβος εμφανίζουν το μεγαλύτερο από τους υπόλοιπους έξι νομούς όγκο πωλήσεων των ΕΛΠΕ και της ΒΡ μαζί.
Ένας ακόμη όρος που τέθηκε, είναι η διαδικασία αποδέσμευσης, η οποία τελεί υπό την έγκριση της Επιτροπής, να έχει ολοκληρωθεί εντός ολιγόμηνης προθεσμίας, ώστε να καταστεί εφικτή η έγκαιρη αναδιάταξη των σχετικών αγορών λιανικής διάθεσης βενζίνης και πετρελαίου κίνησης στους εν λόγω νομούς, πριν από την επόμενη θερινή περίοδο. Τα ΕΛΠΕ δε θα μπορούν να επανακτήσουν τα συγκεκριμένα πρατήρια καυσίμων για χρονικό διάστημα έξι ετών μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας.


Το 70% των πρατηρίων της Λέσβου είναι ΕΚΟ και ΒΡ

Το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας…

Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσαν ο προϊστάμενος Παναγιώτης Κουτλής και ο Γιάννης Ασμάνης απ’ τη Διεύθυνση Εμπορίου, σήμερα, σε σύνολο 61 πρατηρίων στη νήσο Λέσβο, τα 32 έχουν σήμα της ΕΚΟ-ΕΛΔΑ, όπως και τα πέντε απ’ τα 19 συνολικά πρατήρια της νήσου Λήμνου.
Στη Λέσβο η ΒΡ διαθέτει 11 πρατήρια, από τρία η Shell και η Avin, από δύο η Aegean και η σχετικά καινούργια στο νησί εταιρία Jet Oil, ενώ οκτώ πρατήρια έχει αποκτήσει ήδη η ΕΛΙΝΟΪΛ μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Με την εξαγορά της ΒΡ απ’ τα ΕΛΠΕ, η ΕΚΟ-ΕΛΔΑ θα κατέχει συνολικά 43 πρατήρια ή αλλιώς το 70% των πρατηρίων, ενώ ήδη οι δύο εταιρείες μαζί διακινούν το 80% του συνόλου των καυσίμων. Αυτή η ποσότητα, βάσει των όρων που έθεσε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, θα μειωθεί για τις βενζίνες και το πετρέλαιο κίνησης στο 55% του μεριδίου της ντόπιας αγοράς.
Είναι προφανές ότι τα πρατήρια που αναγκαστικά θα αφήσουν τα ΕΛΠΕ, θα τα διεκδικήσουν οι υπόλοιπες εταιρείες, που με μεγάλη δυσκολία όλα τα τελευταία χρόνια μπόρεσαν να αποκτήσουν σημεία πώλησης στο νησί.

Παλιά ιστορία…
Ο πρόεδρος των βενζινοπωλών Λέσβου, Νίκος Παπαδέλλης, επισημαίνει: «Για εμάς τους πρατηριούχους της λιανικής, όσο περισσότερος ανταγωνισμός υπάρχει, τόσο πιο δυναμικά θα στεκόμαστε απέναντι στις εταιρείες, τόσο λιγότερα λειτουργικά έξοδα θα έχουμε - αλλιώς είναι μια εταιρεία να προμηθεύει τρία πρατήρια κι αλλιώς 13 - κι εν τέλει ο ανταγωνισμός θα λειτουργήσει υπέρ των καταναλωτών.»
Υπάρχει, βέβαια, και η ακριβώς αντίθετη άποψη πρατηριούχων, που δηλώνουν ότι ειδικώς πρατήρια με μικρή κίνηση και σε όχι πολύ καλά σημεία, οι εταιρείες θα τα πάρουν «κοψοχρονιά», με συμβόλαια που δε θα ευνοούν τα συμφέροντα των πρατηριούχων. Όμως, ακόμα και οι υπέρμαχοι αυτής της άποψης, ισχυρίζονται πως οι καταναλωτές θα βγουν ευνοημένοι απ’ την είσοδο περισσότερων εταιρειών στο νησί.
Ο κ. Παπαδέλλης θυμάται, εξηγώντας και το πώς έφτασε σήμερα η ΕΚΟ να έχει 32 πρατήρια - μέχρι πρότινος διέθετε ακόμη πέντε - και η ΒΡ 11, ότι με τέτοιου είδους εξαγορές συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας σε δύο εταιρείες που τώρα γίνονται μία. Ενδεικτικά, το 1988 αγόρασε η ΒΡ τη ΦΙΝΑ, ενώ λίγο πριν η ΜΑΜΙΔΑΚΗΣ κλείσει τις εγκαταστάσεις της στη Σκάλα Λουτρών το 2002 και περάσει στην ΕΚΟ, διέθετε ήδη 40 πρατήρια στο νησί.
«Το προηγούμενο διάστημα», μας είπε ο Ευγένιος Καυλακώνης, που εμπορεύεται καύσιμα, «αν κάποια εταιρεία ενδιαφερόταν να δώσει σήμα σε ένα υφιστάμενο πρατήριο της Λέσβου, που για διάφορους λόγους ήθελε να αλλάξει εταιρεία, προσέφερε συγκεκριμένες διευκολύνσεις προκειμένου να τον κερδίσει. Τώρα που ουσιαστικά θα μείνουν χωρίς σήμα περίπου 20 πρατήρια, οι ιδιοκτήτες είναι επόμενο να χάσουν τη διαπραγματευτική τους βάση και να βγουν ζημιωμένοι. Αντιθέτως, προβλέπεται να είναι κερδισμένοι οι καταναλωτές, μια και σε μια κλειστή αγορά όπως η νησιωτική, με έξι εταιρείες, θα λειτουργήσει οπωσδήποτε ο ανταγωνισμός.»