Ο Δημήτρης Καπετανάς, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης ως εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ, απ’ την Αγία Παρασκευή, πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Αιγαίου και στενός συνεργάτης του Νίκου Σηφουνάκη, μιλά σήμερα στο «Ε» για τη διοικητική μεταρρύθμιση. Μη παραλείποντας εμμέσως πλην σαφώς να καταθέσει και τις προσδοκίες του για τις προωθούμενες αλλαγές.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ της ΜΑΡΙΝΑΣ ΠΟΛΛΑΤΟΥ

Δημήτρης Καπετανάς
«Καποδίστριας ΙΙ»: Με σεβασμό στη νησιωτικότητα
Με την κωδική ονομασία ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΙΙ έχουν πλέον οριοθετήσει οι πολιτικές δυνάμεις στη χώρα μας, αλλά και οι αυτοδιοικητικοί φορείς, τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη δομή και λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ήταν ενέργεια πολιτικής συνέπειας το όνομα του μεγάλου μεταρρυθμιστή, πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια, να συνδεθεί με την πρώτη μεγάλη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού στη χώρα μας, που επεχείρησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και που τελικά και η Ν.Δ., εγκαταλείποντας τη στείρα αντιπολιτευτική τακτική της και τους λαϊκισμούς, έδωσε κατεύθυνση στις αυτοδιοικητικές δυνάμεις της να συζητήσουν στα πλαίσια της ΚΕΔΚΕ τη συνέχιση της αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης με βάση τον ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ Ι.
Το ΠΑΣΟΚ, διεκδικώντας την ψήφο του ελληνικού λαού στις εκλογές του Οκτώβρη του 2009, είχε συμπεριλάβει ως κυρίαρχη θέση στο πρόγραμμά του την αλλαγή της λειτουργίας του κράτους για μια δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση στην υπηρεσία του πολίτη. Σήμερα ως κυβέρνηση προγραμματίζει και σχεδιάζει μια ριζοσπαστική διοικητική μεταρρύθμιση, που θα έχει ως θεμέλιο λίθο μια ουσιαστική και δημοκρατική αλλαγή στο διοικητικό σύστημα της χώρας, με βασική κατεύθυνση την αποκέντρωση με ενίσχυση και αναβάθμιση της Αυτοδιοίκησης.
Η νέα Αρχιτεκτονική του Διοικητικού Συστήματος θα περιλαμβάνει:
- Ένα Επιτελικό κράτος-­στρατηγείο που θα διαχειρίζεται τις αναγκαίες εθνικές πολιτικές.
- Την Πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση με ισχυρούς δήμους ύστερα από ένα νέο κύμα συνενώσεων, με κύρια αποστολή την τοπική ανάπτυξη και την παροχή υπηρεσιών στον πολίτη.
- Την Περιφερειακή αυτοδιοίκηση με αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο και αιρετό περιφερειάρχη με κύρια αποστολή την περιφερειακή ανάπτυξη.
Αυτή η δομή θα δημιουργήσει το νέο χάρτη της Αυτοδιοίκησης που θα συνθέτουν:
1. Ο Α΄ βαθμός Αυτοδιοίκησης με τους Ισχυρούς Δήμους
Ο Ισχυρός Δήμος θα προκύψει ύστερα από διάλογο και συναίνεση με ανασύνθεση πάνω σε συγκεκριμένα κριτήρια, που θα αναφέρονται σε οικονομικές, γεωγραφικές, πολιτισμικές ενότητες. Εδώ υπήρξαν τα προβλήματα στον ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ Ι, που τα περισσότερα είχαν σχέση με μικροπολιτικές, τοπικούς ανταγωνισμούς και μπόλικο αντιπολιτευτικό λαϊκισμό.
Σήμερα είναι πολύ θετικό που οι αυτοδιοικητικές δυνάμεις στοιχίζονται πίσω από την υψηλού επιστημονικού επιπέδου μελέτη του Ινστιτούτου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που εκπονήθηκε με την παρουσία τού ως προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής, καθηγητή κ. Τσάτσου.
Βεβαίως, αίτημα των νησιωτών είναι οι νησιωτικές περιοχές να αντιμετωπισθούν με σεβασμό στη «νησιωτικότητα» που κλείνει μέσα της
- την εδαφική ασυνέχεια (παρεμβολή της θάλασσας),
- τα μικρά μεγέθη εκτάσεων και ενεργού πληθυσμού,
- υπέρμετρα αυξημένα κόστη και κατά συνέπεια μειονεκτικά ανταγωνιστική θέση και
- αδυναμία ισότιμης συμμέτοχης των νησιών στη διοικητική και οικονομική συνοχή.
Αυτό σημαίνει ειδικός σχεδιασμός των δομών διοίκησης και αυτοδιοίκησης για τις νησιωτικές περιοχές: με μέγιστη δυνατή και τολμηρή αποκέντρωση οικονομικών πόρων και εξουσιών στους δήμους κάθε νησιού, ώστε να ασκούν απόλυτα το ρόλο τους για όλες τις τοπικές υποθέσεις, και ιδιαίτερα στα νησιά που δεν υπάρχει ιστός κρατικής δομής. Αυτή η δομή ταιριάζει απόλυτα και με το μοντέλο της «Πράσινης Ανάπτυξης» που προωθεί η κυβέρνηση, αφού η εμπειρία δείχνει ότι σε τοπικό επίπεδο είναι πιο εφικτές η διάθεση και η δέσμευση για συμμετοχή σε «Πράσινες Πρωτοβουλίες».
Ο νέος ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΣ δήμος θα πρέπει να έχει αρμοδιότητες σε σχέση με το περιβάλλον, όπως:
- Συμμετοχή στον περιβαλλοντολογικό προγραμματισμό και σχεδιασμό.
- Παραγωγή και παροχή περιβαλλοντολογικών προϊόντων.
- Διαχείριση πρασίνου.
- Δράσεις ευαισθητοποίησης των πολιτών.
2. Β΄ Βαθμός Αυτοδιοίκησης με αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση
Πυλώνες στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση θα αποτελέσουν οι νομαρχίες που θα λειτουργήσουν ως «Νομαρχιακά Διαμερίσματα».
Η δομή αυτή θα θεραπεύσει πολλές σημερινές αδυναμίες της διοικητικής αυτοδιοικητικής δομής, καταργώντας αλληλοκαλύψεις, συγκεντρώνοντας δυνάμεις και μειώνοντας τις δαπάνες. Κρίσιμο μέγεθος για το νησιωτικό χώρο και ιδιαίτερα του Αιγαίου είναι η δόμηση των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων. Αυτή θα πρέπει να γίνει με κριτήρια που θα λάβουν υπόψη και τη νησιωτικότητα.