Στην συγκυρία μιας ακόμα έντονης αντιδικίας (πολιτικής και κοινωνικής), για τα stage και τις συμβάσεις έργου, που έχει ως επίκεντρο τη φτηνά αμειβόμενη ανασφάλιστη εργασία, πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Διεθνούς Ευρωπαϊκού Δικαίου στη Θεσσαλονίκη ένα διήμερο συνέδριο με θέμα την σχέση εργατικού δικαίου και κοινωνικής ασφάλισης, υπό το φως των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Με παρόντες επιφανείς πανεπιστημιακούς του εργατικού και του δικαίου κοινωνικής ασφάλισης, δικαστές, μεσολαβητές και διαιτητές του ΟΜΕΔ, επιθεωρητές εργασίας, ερευνητές του Κέντρου, αλλά και τον πρόεδρο του ΔΕΚ, καθηγητή Βασίλη Σκουρή, και παντελώς απόν το Ελληνικό Κράτος.
Με μόνη εξαίρεση τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Βαγγέλη Βενιζέλο, που παρέστη την δεύτερη ημέρα, όχι με την κυβερνητική του ιδιότητα, αλλά με εκείνη του καθηγητή της Νομικής Σχολής. Που έκανε μια θεμελιώδους σημασίας παρέμβαση, επισημαίνοντας ότι όλα τα προβλήματα αιχμής, που οι πολιτικές ηγεσίες της Ε.Ε. δεν τολμούν να αντιμετωπίσουν, τα παραπέμπουν στο ΔΕΚ, πετώντας του το μπαλάκι.
Η απουσία του Κράτους, ως κυβέρνησης ή αντιπολίτευσης από την πλουσιότατη διήμερη συνάντηση, που περιστράφηκε γύρω από τις υποθέσεις που χειρίσθηκε το ΔΕΚ, μετά την αδυναμία των εθνικών δικαστηρίων να δώσουν λύσεις, σε καίρια ζητήματα στα οποία κυρίως έρχονταν σε σύγκρουση τα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα με τις θεμελιώδεις ατομικές ελευθερίες, έχει ιδιαίτερη σημασία.
Όπως ιδιαίτερη σημασία έχει η απουσία της κυβέρνησης και των πολιτικών κομμάτων από την συζήτηση αυτή, αφού είναι γνωστό ότι με πρωταγωνιστή το Ελληνικό Κράτος, διαχρονικά και διακομματικά, και τον λεγόμενο ευρύτερο δημόσιο τομέα του, παρατηρούνται σημαντικότατες παραβάσεις του νόμου και των κοινοτικών οδηγιών στο επίπεδο των εργασιακών σχέσεων. Το οποίο κράτος βρίσκει πάντα τρόπους να παρίσταται ως ο πιο ανάλγητος αλλά και ανειλικρινής εργοδότης. Μια ιστορία που ανακυκλώνεται συνεχώς, χωρίς ποτέ κανείς από αυτούς που συγκροτούν την εκάστοτε διακυβέρνησή του να θέλει, όχι να μπορεί, να θέσει οριστική τελεία και παύλα.
Αναφέρομαι, όπως όλοι αντιλαμβάνεστε, στο νέο πολιτικό και κοινωνικό σάλο που προκαλεί η, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, κυβερνητική απόφαση να θέσει τον θεσμό των ευρωπαϊκών stage στη σωστή του βάση.
Στην παροχή μαθητείας και πρακτικών γνώσεων, σε νέους ανθρώπους, που δεν έχουν ακόμα εισέλθει στην διαδικασία της παραγωγής, ώστε να αυξήσουν τα εφόδια εκείνα που απόκτησαν με τις σπουδές τους. Και όχι παρέχοντας υπηρεσίες τακτικού υπαλλήλου, ανασφάλιστοι και εισπράττοντας το μισό του νόμιμου μισθού, διογκώνοντας άτυπα, τον ήδη επιβαρυμένο δημόσιο τομέα.
Στην Ελλάδα όμως, όπου τα πάντα προσαρμόζονται στο πρόσκαιρο και έντονα αμφισβητούμενο συμφέρον, διαστρεβλώθηκε κι αυτός ο ιδιαίτερα χρήσιμος ευρωπαϊκός θεσμός. Προσφέροντας κυρίως ελπίδα και όχι επαγγελματική αποκατάσταση σε χιλιάδες προσοντούχους και μη νέους, που συνωστίζονται στις εισόδους τού, κατά κανόνα, δημόσιου τομέα.
Το βέβαιο είναι πως το κράτος μας, με όλες τις παραφυάδες του, διατηρεί και άλλες μορφές χαμηλά αμειβόμενης και ανασφάλιστης εργασίας, με τη μορφή των συμβάσεων έργου. Παρά το γεγονός ότι αυτές απαγορεύονται ρητά από την σχετική Κοινοτική Οδηγία και το Π.Δ. 164/2004, το λεγόμενο Παυλόπουλου. Που όπως ασφαλώς γνωρίζετε, επιβλήθηκε στην κυριολεξία, στη χώρα μας, μετά από πολύχρονες παλινωδίες και υπαναχωρήσεις όσον αφορά την εφαρμογή αυτής της κοινοτικής οδηγίας.
Την επομένη όμως της εφαρμογής του Π.Δ. το δαιμόνιο του Ελληνικού Δημοσίου, δημιούργησε μια νέα σειρά συμβασιούχων, που στην πραγματικότητα είναι πλήρως απασχολούμενοι καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες, την ίδια στιγμή που υπάρχουν υποαπασχολούμενοι τακτικοί υπάλληλοι.
Αυτές οι σχέσεις ανασφάλιστης εργασίας, με τη μορφή συμβάσεων έργου δημιουργήθηκαν στην δεκαετία του ‘70, απ’ όσο μπορώ να γνωρίζω, στους Δήμους και τις Κοινότητες (π.χ. δάσκαλοι μουσικής, χορού, γυμναστές, βιβλιοθηκάριοι), στα Ν.Π.Δ.Δ. και τα εν συνεχεία Ν.Π.Ι.Δ. τα συντηρούμενα από το κράτος. Αρχικά η εργασία αυτή, που κάλυπτε κάθε είδους ανάγκη, παρεχόταν ανασφάλιστη. Αργότερα υπάχθηκε στο ΤΕΒΕ και όταν οι απασχολούμενοι άρχισαν να προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη, η οποία, δέσμια του φιλοκρατικού της προσανατολισμού, άργησε πολύ να πάρει τη σωστή θέση, προσχώρησαν στην ιδέα της ασφάλισής τους στο ΙΚΑ.
Χαρακτηριστική περίπτωση της απροθυμίας του κράτους να εφαρμόσει την γενικώς παραδεδεγμένη αρχή, των συμβάσεων εργασίας, όπου αυτές είναι αναγκαίες από τη φύση τους, είναι η ρύθμιση που αφορά τους πάσης φύσεως εργαζόμενους στην ΕΡΤ. Εκεί δημοσιογράφοι, τεχνικοί, υπάλληλοι γραφείου κ.λπ. προσλαμβάνονται με τρίμηνες ή εξάμηνες συμβάσεις έργου ασφαλιζόμενοι στο ΤΕΒΕ ή το ΙΚΑ, και μετά την συμπλήρωση διετίας, που καθιστά αυταπόδεικτο το ψευδεπίγραφο της σύμβασης έργου, μεταφέρονται στον φυσικό ασφαλιστικό τους φορέα.
Είναι συνεπώς ανάγκη, μετά από αυτή την δημόσια παραδοχή της κυβέρνησης ότι το κράτος εκφεύγει των υποχρεώσεων που του επιβάλλουν οι εσωτερικές αλλά και οι ευρωπαϊκές νομικές διατάξεις, να ισχύσει το δίκαιο και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.
Κανενός είδους εργασία να μην φαλκιδεύεται από τακτικές μικροπολιτικής, καμμιά αποφυγή ανάληψης των υποχρεώσεων των πάσης φύσεως εργοδοτών να μην επιτρέπεται, ώστε να εκλείψει οριστικά η αναντιστοιχία στην παροχή εργασίας και στην ασφαλιστική της κάλυψη.
Η απουσία όμως όλων των πολιτικών εκφράσεων της κοινωνίας, από ένα τόσο σημαντικό και διδακτικό συνέδριο, μπορεί να σημαίνει ότι ουδείς επιθυμεί την αναμόρφωση των κακώς κειμένων.