Η 25χρονη Μυτιληνιά Ελένη Χριστόφα, κόρη που στελέχους της νομαρχίας Λέσβου Μιχάλη Χριστόφα και της Ελισάβετ Βούλγαρη, είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας, ένα από τα πιο σπουδαία πανεπιστήμια στον κόσμο. Από το 2008 είναι πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών στο κορυφαίο Πανεπιστήμιο και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Φοιτητών στην Αμερική. Σε μια συνέντευξή της στο «Ε» μοιράστηκε μαζί μας την εμπειρία των σπουδών της σε αυτό το τόσο σημαντικό ίδρυμα, μίλησε για το διδακτορικό της στις αστικές συγκοινωνίες, αλλά και τα σχέδιά της για το μέλλον.


Τι σημαίνει για σας να κάνετε τις μεταπτυχιακές σας σπουδές σε ένα από τα τρία καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου;
«Κατ’ αρχάς σημαίνει αναγνώριση των σπουδών που έκανα στην Ελλάδα, οι οποίες και μου έδωσαν τις βάσεις να μπορώ να συνεχίσω τις σπουδές μου σε ένα τόσο σημαντικό ίδρυμα όπως είναι το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϋ. Οι σπουδές μου στο Μπέρκλεϋ αποτελούν εμπειρία ζωής όχι μόνο επειδή μου έχουν δώσει την ευκαιρία να πάρω μαθήματα και να δουλέψω με τους κορυφαίους καθηγητές/ερευνητές στον τομέα μου, αλλά και επειδή μου έχουν επιτρέψει να συναναστραφώ με φοιτητές υψηλού επιπέδου από όλο τον κόσμο, ο καθένας από τους οποίους σου προσφέρει μια διαφορετική οπτική γωνία των πραγμάτων.»

Πρόεδρος των Ελλήνων Φοιτητών του Μπέρκλεϋ και αντιπρόεδρος στο Σύλλογο όλων των Ελλήνων Φοιτητών στην Αμερική. Ποιο είναι το μυστικό που σας κάνει τόσο δημοφιλή στους Έλληνες;
«Δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο μυστικό που με κάνει περισσότερο δημοφιλή από τους υπόλοιπους Έλληνες. Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες είναι θέμα διάθεσης, την οποία έχω απεριόριστη. Γενικά μού αρέσει να ασχολούμαι με τα κοινά. Ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ήμουν εκπρόσωπος των φοιτητών σε διάφορα όργανα συνδιοίκησης (Δ.Σ. Σχολής, Σύγκλητος κ.λπ.). Στο Μπέρκλεϋ η ανάγκη που ένιωθα να ασχοληθώ με τα κοινά προσανατολίστηκε στο ελληνικό στοιχείο, περισσότερο επειδή νιώθω περήφανη για τη χώρα στην οποία γεννήθηκα και θεώρησα απαράδεκτο το γεγονός ότι δεν υπήρχε σύλλογος Ελλήνων φοιτητών όταν έφτασα εδώ. Στόχος μου ήταν να δημιουργηθεί ένας σύλλογος που όχι μόνο λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος για τους Έλληνες φοιτητές, αλλά επίσης μέσω των δραστηριοτήτων του διαφημίζει τη χώρα μας. Έτσι, ιδρύσαμε το Hellenic Student Association at Berkeley, το Σεπτέμβρη του 2008, αρχικά με μόνο 20 Έλληνες μεταπτυχιακούς φοιτητές, το οποίο συνεχίζει να μεγαλώνει σε αριθμό μελών μέρα με τη μέρα. Η προσπάθεια να ιδρύσουμε το Σύλλογο του Μπέρκλεϋ και οι εμπειρίες που αποκόμισα, με παρότρυναν να συμμετέχω ενεργά και στον Παναμερικανικό Σύλλογο Ελλήνων Φοιτητών (National Hellenic Student Association of America, http://nhsaofamerica.org).»

Η κουλτούρα του Μπέρκλευ
Έχετε πει ότι «στο Μπέρκλευ υιοθετήσατε πάνω από όλα την κουλτούρα του». Ποια είναι η κουλτούρα του πανεπιστημίου αυτού και πόσο αυτή διαφέρει από τα ελληνικά πανεπιστήμια;
«Το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ έχει μια ιδιαίτερη ιστορία, που έχει βοηθήσει στη δημιουργία και διατήρηση και της ιδιαίτερης κουλτούρας για την οποία μιλάμε. Στο Μπέρκλεϋ γεννήθηκε το Κίνημα Ελευθερίας του Λόγου (Free Speech Movement) στις ΗΠΑ, το οποίο κατά κάποιο τρόπο έχει διατηρηθεί μέχρι και σήμερα. Οι φοιτητές διαδηλώνουν όταν νιώθουν ότι τα δικαιώματά τους θίγονται, κάτι που δε συνηθίζεται στα υπόλοιπα πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Ως παράδειγμα να αναφέρω ότι πρόσφατα η διοίκηση του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια δήλωσε ότι σκοπεύει να αυξήσει τα δίδακτρα για τους προπτυχιακούς φοιτητές, προκειμένου να καλύψει μέρος του ελλείμματός του. Οι φοιτητές που ένιωσαν να απειλείται ο δημόσιος χαρακτήρας του ιδρύματος, προέβησαν σε αποχές και έφτασαν και στο ακραίο - για τα δεδομένα των ΗΠΑ - μέσο πίεσης, της κατάληψης για μια μέρα. Γενικά, το περιβάλλον του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϋ είναι πολύ προοδευτικό, ανοιχτό σε κάθε διαφορετική άποψη και μου θυμίζει αρκετά το ελληνικό πανεπιστήμιο. Η μεγάλη διαφορά είναι η πολυπολιτισμικότητα που χαρακτηρίζει την κοινωνία του Μπέρκλεϋ και η οποία θεωρώ ότι έχει συμβάλει σημαντικά και στο επίπεδο της έρευνας που πραγματοποιείται. Η ζωή στο Μπέρκλεϋ είναι σαν ένα ταξίδι στο κόσμο!»

Το αντικείμενο των σπουδών
Το διδακτορικό σας είναι στα αστικά συγκοινωνιακά δίκτυα και πιο συγκεκριμένα στη βελτιστοποίηση των λειτουργίας των αστικών συγκοινωνιών (λεωφορείων, τραμ) μέσω της βελτιστοποίησης της λειτουργίας των φωτεινών σηματοδοτών. Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο αντικείμενο; Η Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη πού βρίσκεται όσο αφορά στο συγκεκριμένο θέμα;
«Το κίνητρο για την επιλογή του διδακτορικού μου θέματος προέρχεται από την ανάγκη να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής στις πόλεις. Οι συγκοινωνίες αποτελούν μεγάλο μέρος καθημερινότητάς μας και δεδομένου ότι τόσο η περιορισμένη χρηματοδότηση όσο και φυσικοί περιορισμοί απαγορεύουν τις επεκτάσεις του υπάρχοντος συγκοινωνιακού δικτύου, καλούμαστε να βρούμε λύσεις για να διαχειριστούμε την υπάρχουσα κατάσταση με το βέλτιστο τρόπο και να αυξήσουμε την ευκολία μετακίνησης στις πόλεις. Ισχυρό κίνητρο ήταν και η εμπειρία μου από τη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα.
Δεν είναι τυχαίο ότι έχω επιλέξει τον κόμβο Κατεχάκη - Μεσογείων ως το πεδίο-κόμβο δοκιμής για το σύστημα που αναπτύσσω, με στόχο να βελτιώσω τη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών. Για περισσότερες πληροφορίες για το θέμα του διδακτορικού μου μπορείτε να επισκεφτείτε στην προσωπική μου ιστοσελίδα: http://www.ocf.berkeley.edu/~christof/.
Η Ελλάδα, παρά τα άλματα προόδου που έκανε στο επίπεδο της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, δεν κατάφερε να διατηρήσει τους ίδιους ρυθμούς στα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι δυνατότητες υπάρχουν, όμως, και αισιοδοξώ ότι θα μπουν και πάλι τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (Μ.Μ.Μ.) ψηλά στην ατζέντα, ώστε να βελτιωθεί η καθημερινότητα των πολιτών, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα.»


Η Ελένη Χριστόφα στο γραφείο της στο Μπέρκλεϋ

Τον Ιούλιο θα παρουσιάσετε μελέτη στην Πορτογαλία σε διεθνές συνέδριο; Ποιο θα είναι το θέμα της μελέτης;
«Τον Ιούλιο θα παρουσιάσω μέρος του διδακτορικού μου στο 12th World Conference on Transport Research (WCTR) στη Λισσαβώνα της Πορτογαλίας. Το θέμα της μελέτης είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος το οποίο βελτιστοποιεί τις ενδείξεις των φωτεινών σηματοδοτών προκειμένου να παρέχει προτεραιότητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς στις σηματοδοτούμενες διασταυρώσεις. Το σύστημα που στοχεύει στη βελτίωση της λειτουργίας των μέσων μαζικής μεταφοράς - ειδικά σε αστικές αρτηρίες με πολλή κίνηση και πολλαπλές γραμμές - έχει ελεγχθεί μέσω προσομοίωσης για τον κόμβο Κατεχάκη και Μεσογείων, και προκύπτουν αισιόδοξα αποτελέσματα όσον άφορα τη μείωση των καθυστερήσεων για τα λεωφορεία.»

Τρεις μηχανικοί στην οικογένεια
Τρεις πολιτικοί μηχανικοί στην οικογένεια μαζί με τον πατέρα και τον αδελφό; Ποιο ρόλο έπαιξε η επιρροή του πατέρα στην επιλογή του συγκεκριμένου κλάδου;
«Όσο περίεργο κι αν ακουστεί λόγω αποτελέσματος (δυο παιδιά και οι δυο πολιτικοί μηχανικοί), ο πατέρας μου δεν προσπάθησε ποτέ να μας επηρεάσει (εμένα ή τον αδελφό μου) στην επιλογή της επαγγελματικής μας καριέρας. Δεν μπορώ, βέβαια, να αρνηθώ το γεγονός ότι τα σχέδια και οι μελέτες που έβλεπα στο σπίτι με είχαν ελκύσει σαν παιδάκι και ίσως και να με επηρέασαν ενδόμυχα. Ωστόσο, πότε δεν είχα πει ότι θα γίνω πολιτικός μηχανικός. Μου άρεσαν πολύ οι θετικές επιστήμες και ο τομέας των μηχανικών με έλκυε επειδή τον έβλεπα ως κάτι πιο εφαρμοσμένο και καθημερινό. Στην επιλογή μου, για τον κλάδο του πολιτικού μηχανικού συγκεκριμένα, θα έλεγα ότι επηρεάστηκα περισσότερο από τον αδελφό μου, ο οποίος ήδη σπούδαζε στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών στο Μετσόβιο και ήταν πολύ ενθουσιώδης για το συγκεκριμένο τομέα.»

Σκέφτεστε να επιστρέψετε στην Ελλάδα για δουλειά όταν ολοκληρώσετε τις σπουδές ή θα μείνετε στο εξωτερικό;
«Είναι μια ερώτηση που την κάνω κι εγώ συχνά στον εαυτό μου και είναι δύσκολο να απαντηθεί. Σίγουρα μου λείπει η οικογένειά μου και οι φίλοι μου και θα ήθελα να επιστρέψω κάποια στιγμή στην Ελλάδα. Ωστόσο, πριν επιστρέψω θα ήθελα να ζήσω, αν μου δοθεί η ευκαιρία, και στην Ευρώπη για ένα χρονικό διάστημα, ώστε να εκτεθώ στον τρόπο σκέψης των υπόλοιπων χωρών και έχοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα να μπορέσω να επιστρέψω και να προσφέρω τις γνώσεις μου για τη βελτίωση των συνθηκών στα μεγάλα αστικά κέντρα και γενικότερα να βοηθήσω στην ανάπτυξη της χώρας μας.»

Γενικά οι φοιτητές με τόσο σημαντικές σπουδές επιστρέφουν στη χώρα ή απορροφούνται από πανεπιστημιακά ιδρύματα ή επιχειρήσεις στο εξωτερικό; Τι σας λένε οι μεταπτυχιακοί φοιτητές στο Μπέρκλεϋ για τα μελλοντικά επαγγελματικά τους σχέδια;
«Οι περισσότεροι μεταπτυχιακοί φοιτητές που φτάνουν σε επίπεδο διδακτορικού σκέφτονται να ακολουθήσουν ακαδημαϊκή καριέρα και συνήθως απορροφούνται από πανεπιστημιακά ιδρύματα παραδοσιακά στις ΗΠΑ, αν και πρόσφατα υπάρχει μια κίνηση και προς Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά, όλοι ζουν με το όνειρο να επιστρέψουν μια μέρα στην Ελλάδα και είναι έτοιμοι να αρπάξουν την ευκαιρία αν τους δοθεί. Δυστυχώς, η χώρα μας είναι μικρή και δεν μπορεί να απορροφήσει όλους τους πολυτάλαντους ανθρώπους που παράγει, στις κατάλληλες θέσεις. Η δύσκολη οικονομική συγκυρία ενδεχομένως δυσχεραίνει την κατάσταση ακόμη περισσότερο. Ευελπιστώ, όμως, ότι σύντομα η κατάσταση θα βελτιωθεί, η χώρα θα αρχίσει να αναπτύσσεται ξανά και θα ελκύσει περισσότερους από τους εξαίρετους Έλληνες επιστήμονες που εργάζονται αυτήν τη στιγμή στο εξωτερικό.»