
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Φωνές διαμαρτυρίας για υποβάθμιση της απεξάρτησης και των ψυχιατρικών ασθενών
Σύνταξη: Ανδρονίκη Κουτσαβλή Ι Οπτικοακουστικό υλικό: Αρετή Μαρία Κατσαρίδου
Μισό περίπου χρόνο μετά την εφαρμογή του νόμου περί Ολοκλήρωσης Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης πληθαίνουν οι φωνές σύμφωνα με τις οποίες ο νόμος του Υφυπουργού Δημήτρη Βαρτζόπουλου έχει ως συνέπεια την υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής Υγείας.
Οι πρώτες ενστάσεις είχαν εκδηλωθεί από τους εργαζόμενους της ΠΝΟΗ, έπειτα του ΚΕΘΕΑ. Μετά την ισχύ του νέου νομικού πλαισίου έχει γίνει διατύπωση για υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας από την Ένωση Ιατρών ΕΣΥ Λέσβου με αφορμή περιστατικό 13χρονου πρόσφυγα που εκδηλώθηκε προ ημερών καθώς και από την Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ με ψήφισμα που περιλαμβανόταν στην λίστα της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δυτικής Λέσβου.
Έντονο πρόβλημα όπως δήλωσαν η εκπρόσωποι της Ένωσης Ιατρών ΕΣΥ Λέσβου αλλά και όπως σημειώνεται στο ψήφισμα ΟΣΟΚΕΘΕΑ παρατηρείται στις δομές απεξάρτησης όπου γίνεται λόγος για υποβάθμιση.
«Έχουν κλείσει δομές απεξάρτησης στην Αθήνα, όπως είναι το ΚΕΘΕΑ στο Δαφνί , το 18 άνω όπου είχαν προγράμματα που λειτουργούσαν αρκετά χρόνια και εξυπηρετούσαν πάρα πολλούς ανθρώπους στο πολύ ευαίσθητο κομμάτι της απεξάρτησης που πλέον έχουν μείνει μετέωροι ή έχουν παραπεμφθεί σε ανθρώπους που μπορεί να πρωτοδιορίστηκαν χωρίς να έχουν την εμπειρία» ανέφερε χαρακτηριστικά η Ψυχίατρος της Ψυχιατρικής Κλινικής Αδαμαντία Γιαμαρέλλου.
Νέο καθεστώς στην Ψυχιατρική Κλινική
Ειδικότερα σε συνέντευξη που παραχώρησαν στο «Ε» ο πρόεδρος της Ένωσης Ιατρών ΕΣΥ Λέσβου, Αλέξανδρος Ζάμπρας και το μέλος του ΔΣ της Ένωσης και Ψυχίατρος της Ψυχιατρικής Κλινικής Αδαμαντία Γιαμαρέλλου επισήμαναν την διοικητική διαφοροποίηση που φέρνει αυτός ο νόμος καθώς η Ψυχιατρική Κλινική του Βοστάνειο πλέον υπάγεται στην 2η ΔΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου. Το προσωπικό πλέον της κλινικής ιατρικό και νοσηλευτικό έχουν μεταφερθεί και εκείνοι διοικητικά στις ΔΥΠΕ όπως αναφέρθηκε και τονίστηκε ότι η όποια απόφαση είτε έχει να κάνει με το προσωπικό είτε με την διοικητική λειτουργία πλέον αρμόδια είναι η 2η ΔΥΠΕ «με ότι δυσκολία σημαίνει αυτό και χρονικά και πρακτικά» τόνισε η κα Γιαμαρέλλου επισημαίνοντας παράλληλα ότι υπάρχει αυξητική προσέλευση ασθενών ψυχικής υγείας (τακτικών και έκτακτων περιστατικών). Πρόσθεσε ότι το οργανόγραμμα περιλαμβάνει 4 θέσεις μόνιμων ψυχιάτρων και αυτή τη στιγμή υπάρχουν 2 μόνιμοι ψυχίατροι και 1 επικουρική και τόνισε ότι υπάρχει ανάγκη στελέχωσης.
Παράλληλα έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο πρόβλημα έλλειψης παιδοψυχιάτρου το οποίο έχει εκδηλωθεί πριν ακόμη την εφαρμογή του νέου νόμου χωρίς ωστόσο να λυθεί, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις οικογένειες παιδιών και εφήβων του νησιού που θα πρέπει να μεταναστεύουν σε Αθήνα ή Θεσσαλονίκη στην προσπάθεια επίλυσης και παρακολούθησης των συγκεκριμένων προβλημάτων ψυχικής υγείας. «Προσπαθούν να καλυφθούν με διάφορα ημίμετρα και διάφορους τρόπους μέσω και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εταιρίες όπου μπορεί να έρχεται ένας παιδοψυχίατρος μία φορά τον μήνα, αλλά χωρίς ουσιαστικά να στελεχώνεται το νοσοκομείο και το δημόσιο σύστημα υγείας της περιοχής με την ανάγκη αυτή του παιδοψυχιάτρου».
«Νομίζω η ψυχική υγεία βάλλεται και από αυτό το νομοσχέδιο» ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Γιαμαρέλλου και ο κ. Ζάμπρας συμπλήρωσε ότι «ο νόμος Βαρτζόπουλου έρχεται σε μία φάση που η ψυχιατρική περίθαλψη στην Ελλάδα βρισκόταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Ο ψυχιατρικός ασθενής για το κράτος δεν αντιμετωπιζόταν ούτε καν σαν τον κανονικό ασθενή. Οι ελλείψεις στα ψυχιατρεία και τις ψυχιατρικές κλινικές και τις παιδοψυχιατρικές ήταν τεράστια και η λύση που βρήκε η κυβέρνηση (..) με αυτό το νομοσχέδιο που πέρασε προσπαθεί να κλείσει νοσοκομεία και κλινικές και να δώσει ζεστό χρήμα σε ιδιώτες οι οποίοι θα ανοίξουν ιδιωτικές κλινικές σε διάφορες μορφές που θα ανήκουν και αυτές στην ΔΥΠΕ και με πολύ εύκολο τρόπο θα γίνονται μετακινήσεις γιατρών στου δημοσίου για να καλύπτονται οι ανάγκες των ιδιωτών».
Παράλληλα τόνισε ότι στόχος είναι να μην υπάρχουν κλινικές στα νοσοκομεία γεγονός που θα ταλαιπωρήσει ασθενείς ψυχικής υγείας, που όπως επισήμανε είναι ασθενείς που μπορούν να γίνουν καλά. «Είναι ένας ασθενής για τον οποίο δεν ενδιαφέρεται το σύστημα για το αν θα έχει αξιοπρεπή περίθαλψη και για το αν θα γίνει καλά. Γιατί ένας ψυχιατρικός ασθενής μπορεί να γίνει καλά(..) Αλλά δεν υπάρχει καμία διάθεση, ούτε στην απεξάρτηση φυσικά ούτε στους ψυχιατρικούς ασθενείς».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην απεξάρτηση
«Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν πλέον και τα προγράμματα απεξάρτησης που ανήκουν πλέον σε έναν ενιαίο φορέα και η ουσιαστικότερη αλλαγή και δυσκολία σε αυτή τη φάση παρατηρείται σε αυτά τα κομμάτια (..) Πλέον η ψυχιατρική υγεία αφήνεται στο κομμάτι της Περιφέρειας (ΔΥΠΕ) με ότι δυσκολία έχει να κάνει αυτό και στην οργάνωσή της και στην λειτουργία της» αναφέρει χαρακτηριστικά η κα Γιαμαρέλλου.
Στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δυτικής Λέσβου, που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 19 Ιουνίου 2025, το όγδοο θέμα έχει τίτλο «Στήριξη της στέγασης Θεραπείας- Δημόσια Δέσμευση για την υπεράσπιση των στεγνών προγραμμάτων απεξάρτησης πρώην ΚΕΘΕΑ και των Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ».
Το θέμα δεν συζητήθηκε καθώς όπως επισήμανε ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δυτικής Λέσβου, Ευστράτιος Γελαγώτης, τυπικά πρώτα έπρεπε να περάσει από Δημοτική Επιτροπή – για το λόγο αυτό και αναβλήθηκε η συζήτησή το. Η εισήγηση περιελάμβανε ένα ψήφισμα της Ομοσπονδία Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ με παραλήπτες Περιφέρειες, Δήμους και Σύλλογους της χώρας στο οποίο αναφέρεται : «Μετά την ψήφιση του νόμου για την ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης τον Ιούλιο του 2024 και την ένταξη του ΚΕΘΕΑ στον ΕΟΠΑΕ και μετά την επίσημη έναρξη του νεοσύστατου Οργανισμού τον Φεβρουάριο του 2025 διαπιστώνουμε α) συστηματική υποβάθμιση των στεγνών θεραπευτικών κοινοτήτων β) απαξίωση του ρόλου των οικογενειών που συνιστά αλλοίωση της φιλοσοφία του ΚΕΘΕΑ γ) διοικητικές αποφάσεις που αποσυνδέουν τα προγράμματα από την ιστορική θεραπευτική και κοινωνική τους ταυτότητα και δ) πρακτικές αποκλεισμού όπως η απαίτηση για παραχωρητήρια χωρίς καμία μέριμνα για στέγαση που απειλούν τη φυσική παρουσία των συλλόγων στους θεραπευτικούς χώρους». Το κορυφαίο αίτημα στο ψήφισμα είναι η κατάργηση του νόμου Βαρτζόπουλου καθώς όπως σημειώνεται δεν βελτιώνεται.
«Κανένα τέλος στην Κινητή Μονάδα. Νέες μονάδες στη Μυτιλήνη και Συνδυαστική Μονάδα Θεραπείας για 1η φορά στο νησί»
Με αφορμή το περιεχόμενο του ψηφίσματος αλλά και το γεγονός ότι πριν περίπου ένα χρόνο κατά την διάρκεια συνέντευξής Τύπου που παραχώρησαν από το Πολυδύναμου Κέντρου ΚΕΘΕΑ Αθηνά Παραστατίδου και Κατερίνα Βασίλογλου εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας κατά των Ναρκωτικών είχε διατυπωθεί πως «επιδίωξη είναι να συνεχιστεί το έργο της Κινητής Μονάδας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου μέσω χρηματοδότησης από το νέο ΕΣΠΑ» καθώς όπως διατυπώθηκε το μέλλον της κινητής μονάδας ήταν μετέωρο αφού το χρηματοδοτικό πρόγραμμα είχε ημερομηνία λήξης. Μάλιστα σε συνέχεια αυτής της αναφοράς τον Οκτώβριο του 2024 εργαζόμενοι του ΚΕΘΕΑ επικοινωνούν το αίτημά τους στον Υπουργό Υγείας Άδωνη Γεωργιάδη για ανανέωση των συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων ΕΣΠΑ στις μονάδες του ΚΕΘΕΑ γιατί όπως σημείωναν «Στις 31/12/2024 παύει η συγχρηματοδότηση των συνεχιζόμενων δράσεων αντιμετώπισης εξαρτήσεων της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 γεγονός που σηματοδοτεί ότι μένουν έκθετοι 180 εργαζόμενοι του ΚΕΘΕΑ που σύναψαν συμβάσεις με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ». Το γεγονός ότι ήταν μετέωρο το εργασιακό μέλλον στην Κινητή Μονάδα κάποιοι αναζήτησαν αλλού δουλειά, όπως είχε αναφέρει σε σχετική συνέντευξή της η κα Παραστατίδου του φθινόπωρο του 2024. Εδώ επισημαίνεται ότι παρά τις υπαρκτές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας για πρόληψη, θεραπεία και κοινωνική επανένταξη αυξάνονται ραγδαία σε ότι έχει να κάνει με τις εξαρτησιογόνες ουσίες εντούτοις η κυβέρνηση επιλέγει να υποστηρίζει αυτές τις ανάγκες μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, που όμως έχουν ημερομηνία λήξης.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Κινητή Μονάδα όπως αναφέρουν έγκυρες πηγές δεν λειτουργεί από την αρχή του χρόνου μέχρι τούδε, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την σχετική απάντηση, σε δημοσίευμα του «Ε», του Γραφείου Τύπου του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων με τίτλο «Κανένα τέλος στην Κινητή Μονάδα. Νέες μονάδες στη Μυτιλήνη και Συνδυαστική Μονάδα Θεραπείας για 1η φορά στο νησί» όπου σημειώνεται ότι η Κινητή Μονάδα Μυτιλήνης μετατρέπεται σε Κινητή Μονάδα Παρέμβασης – Street Work. Μάλιστα κατά το εισαγωγικό επισημαίνεται η Κινητή Μονάδα «δεν είχε στελέχη εδώ και 1 χρόνο σχεδόν, καθώς τα στελέχη που εργάζονταν σε αυτή είχαν παραιτηθεί και δεν έγινε καμία ενέργεια ώστε να αναπληρωθεί το κενό από το πρώην ΚΕΘΕΑ, και να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργίας της μετά το πέρας της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ ως είχαμε υποχρέωση ως χώρα και ως είχε και το ΚΕΘΕΑ (..) Επομένως ο ΕΟΠΑΕ παρέλαβε ουσιαστικά τον Φεβρουάριο του 2025, που ξεκίνησε τη λειτουργία του, μία Κινητή Μονάδα χωρίς εργαζόμενους»
Ακόμη σημειώνεται ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα, χωρίς ωστόσο αυτό να προσδιορίζεται, προγραμματίζεται η στελέχωσή του Street Work ενώ προβλέπεται ενίσχυση του Πολυδύναμου Κέντρου με στελέχη και άλλων ειδικοτήτων. Ακολούθως σημειώνεται στην απάντηση ότι «Παράλληλα έχει εγκριθεί από άποψη σκοπιμότητας και αναμένεται σύντομα να ενταχθεί σε συγχρηματοδότηση από την Περιφέρεια Βορείου Ελλάδας ώστε να ξεκινήσει να λειτουργεί σε λίγους μήνες μια νέα Μονάδα, η Συνδυαστική Μονάδα Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων στη Μυτιλήνη, όπου θα παρέχονται υπηρεσίες θεραπείας με φαρμακευτική αγωγή, αλλά και υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής και συμβουλευτικής υποστήριξης ανάλογα με το θεραπευτικό αίτημα».