Από τότε που θυμάται τον εαυτό του ο πρόεδρος του Μεσοτόπου, Γαβριήλ Πιπίνης θυμάται και τους κουδουνάτους. Το πιο επιβλητικό και δυνατό στοιχείο της Αποκριάς του Μεσοτόπου, με διονυσιακές καταβολές που συνδέεται με τους δύο θεούς της γονιμότητας και της φύσης τον Διόνυσο και την Αθηνά. Ένα έθιμο που έχει κάνει γνωστό το Μεσότοπο όχι μόνο στην υπόλοιπη Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Ζωσμένοι με κουδούνες, που εξορκίζουν τα κακά πνεύματα, με μαυρισμένα πρόσωπα,  κρατώντας κουτσκούδες και φορώντας στο κεφάλι τους φτερωτές νεροκολοκύθες ξεχύνονται στους δρόμους κάνοντας τέτοιο θόρυβο και καλώντας τη γη να ξυπνήσει. Το έθιμο αυτό συμβολίζει ουσιαστικά την γονιμότητα, οι κουτσκούδες που κρατάνε οι κουδουνάτοι είναι ένα σύμβολο φαλλικό το οποίο οι κουδουνάτοι χτυπάνε πάνω στη γη δυνατά για να καρπίσει. 

Η ιεροτελεστία

Το ντύσιμο αποτελεί μια ολόκληρη ιεροτελεστία στην οποία συμμετέχουν μικροί και μεγάλοι. Μπορεί και τρεις γενιές να είναι ντυμένοι κουδουνάτοι λέει στο «Ε» η υπεύθυνη καρναβαλικής επιτροπής και εκπρόσωπος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μεσοτόπου, «Ο Μεσότοπος» Αθηνά Πιπίνη. Τονίζει δε, ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία το έθιμο αυτό που μετράει αιώνες μέσα στο χρόνο, μεταλαμπαδεύτηκε από γενιά σε γενιά.

Οι κουδουνάτοι φοράνε αρμαθιές ποιμενικά κουδούνια σε όλο τους το κορμί και ξεκινούν από 35 με 50 κιλά, τα δένουν  μεταξύ τους με τα λουριά. Έπειτα θα βαφτούν στο πρόσωπο με  μουτζούρα την οποία παλαιότερα έπαιρναν από φούρνους. Στο κεφάλι φοράνε διάφορα περίεργα καπέλα. Ένα χαρακτηριστικό καπέλο είναι η λεγόμενη «γαλιά». Πρόκειται για νεροκολοκύθες που τις στολίζουν οι κουδουνάτοι με διάφορα φτερά για να είναι φανταχτερές και αστείες.

Αφού ντυθούν οργανώνονται σε μία ομάδα με πρώτο - πρώτο την «μπροστνέλα» ο οποίος δεν φοράει πολλά κουδούνια, φοράει όμως ένα μεγάλο και επιβλητικό κουδούνι, συνήθως ντύνεται με άσπρα σώβρακα για να κάνει αντίθεση. Ο αρχηγός οδηγά τους υπόλοιπους, ενώ μικρά παιδιά ακολουθούν τους κουδουνάτους φωνάζοντας κι αυτά και συνοδεύοντας τους μεγάλους στο τραγούδι. Μάλιστα χορεύουν τον αράπικο, έναν αποκριάτικο, μιμικό, ερωτικό χορό. Χορεύεται από δύο άνδρες και περιλαμβάνει «σκέρτσα και καμώματα».

Οι κουδουνάτοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Μεσοτοπίτικου Καρναβαλιού που οργανώνεται από το 1986. Από τότε και μέχρι σήμερα διεξάγεται κάθε χρόνο με εξαίρεση τα δύο τελευταία έτη λόγω της πανδημίας.