Ο λόγος που χρησιμοποιούμε, ενισχύει τη διάκριση μεταξύ των ειδών σε ανώτερα και κατώτερα, με όλες τις συνέπειες που προκύπτουν από αυτήν όπως και οποιαδήποτε άλλη αυθαίρετη διάκριση.

Όμως οι λέξεις είναι και πολιτικές. Οι λέξεις διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τον τρόπο με τον οποίο στεκόμαστε μέσα σε αυτόν.

Οι λέξεις εκφράζουν, πλάθουν και μπορούν να απελευθερώσουν τη σκέψη μας. Είναι ο κύριος μοχλός για να διαμορφώνουμε ισότιμες σχέσεις και το βασικό εργαλείο με το οποίο απευθυνόμαστε κοινωνικά. Για αυτό και οι λογοκρισίες και τα φίμωτρα είναι όπλα κατά της ελευθερίας.

Η γλώσσα καλύπτει ή ξεμπροστιάζει την εκμετάλλευση. Προφανώς, άλλο τα λόγια και άλλο οι πράξεις, όμως το τι αποφασίζεις και τελικά λες ή δεν λες είναι και αυτό πράξη που σημαίνει πολλά!

Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα καταπίεσης που ζούμε, κλίμα εξαθλίωσης και κατάργησης ουσιαστικών δικαιωμάτων του λαού, αλλά και αγανάκτησης, διαδηλωτές φωνάζουν το γνωστό σύνθημα «μπάτσοι - γουρούνια - δολοφόνοι»*, που όμως δε μας ενώνει όλους...

Τουλάχιστον όχι όσες και όσους αντιλαμβάνονται τα γουρούνια σαν καταπιεσμένους αντί για καταπιεστές και δε θεωρούν υποτιμητικό το να τους αποκαλούν ζώο.

Για την ακρίβεια, το πρόβλημα είναι να μην είσαι «ζώο», δηλαδή να μην έχεις ζωή, να είσαι νεκρός μέσα σου, να καταπιέζεις και να δολοφονείς, απλά επειδή μπορείς κι έτσι σ’ εκπαίδευσαν, ή για να κερδίσεις λεφτά και εξουσία...

Τοποθετώντας τον άνθρωπο στο κέντρο του σύμπαντος ηθικά, πολιτικά, φιλοσοφικά, θρησκευτικά και επιστημονικά, μας μαθαίνουν ότι άλλο άνθρωπος και άλλο ζώο. Τον ανθρωποκεντρισμό ακολουθεί ο σπισισμός.

Όπως ο εθνικισμός, ο σεξισμός, ο ρατσισμός, και ο σπισισμός επικεντρώνεται στις διαφορές και παραβλέπει τις ομοιότητες μεταξύ του υποκειμένου και αντικειμένου της διάκρισης. Στην πράξη: τι σημαίνει «εκτροφείο» αν όχι φυλακή αναγκαστικής και βίαιης τεχνητής γονιμοποίησης; Τι σημαίνει «σφαγή» αν όχι ένας πιο ήπιος και αποδεκτός όρος για την εν ψυχρώ δολοφονία; Τι σημαίνει «χοιρινό» αν όχι σάρκα νεκρού γουρουνιού;

Ας το πουν έτσι στις διαφημίσεις τους… Τι σημαίνει «εξημέρωση» αν όχι μια μεγάλης διάρκειας καταπίεση με σκοπό την πλήρη υποταγή και εκμετάλλευση γενιών και γενιών; Από πού και ως πού μια φυλακή ζώων βαφτίζεται «ζωολογικός κήπος»;

Είμαστε όλοι και όλες ζώα και δεν υπάρχει τίποτα υποτιμητικό σε αυτό! Θα συμφωνήσουμε ότι είναι «δουλειά» όταν ο σκύλος φυλάει κάποιο αφεντικό και όταν τον χρησιμοποιούν σαν εργαλείο στο κυνήγι, όπως άλλωστε είναι δουλειά, δηλαδή δουλεία, όταν ο μετανάστης μαζεύει τσάμπα φράουλες, ή όταν οποιοσδήποτε ζει σε συνθήκες σκλαβιάς για σχεδόν ένα κομμάτι ψωμί ώστε να τρώει το όποιο αφεντικό με χρυσά κουτάλια...

Εκεί που πρέπει να διαφωνήσουμε, είναι στο να εξισώνεται η καταναγκαστική εργασία με την οικειοθελή απόφαση του να φυλάει κάποιος αφεντικά, να τα υπακούει τυφλά και να επιβάλλει τις εντολές τους με χαμόγελο εξουσίας...

Τι σημαίνει ότι ο σκύλος φυλάει ή κυνηγάει «από τη φύση του»; Στη φύση του, πριν να περάσουν από πάνω του χιλιάδες χρόνια καταπίεσης, ήταν ένας λύκος, και δε θα καθόταν μόνος του σε καμμία περίπτωση να τον χρησιμοποιήσουν σαν εργαλείο!

Η γλώσσα δεν είναι στατική, αλλάζει, αντανακλώντας και προκαλώντας ως ένα βαθμό αλλαγές στην κοινωνία. Λόγος εδραιωμένος παλιότερα, σήμερα απορρίπτεται από άτομα και ομάδες σα ρατσιστικός και σεξιστικός, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει απαραίτητα ότι ακόμα και ανάμεσά τους έχει εξαφανιστεί ο ρατσισμός και ο σεξισμός.

Έχουμε πολύ ακόμα δρόμο… Όμως το να συνειδητοποιούμε το παράδοξο των γλωσσικών επιλογών μας και να χρησιμοποιούμε άλλες λέξεις, χωρίς «αστυνομίες γλώσσας» και σκέψης, μπορεί να βοηθήσει να αναδείξουμε και το σπισισμό, ώστε να πολεμήσουμε και αυτήν τη μορφή κυριαρχίας, διαχωρίζοντας με σαφήνεια καταπιεστές και καταπιεσμένους.

Μέσα από το λάκκο των λεόντων, ας πούμε επιτέλους τα πράγματα με το όνομά τους. Δε θα μας εξημερώσουν ποτέ!

* Για πρώτη φορά το σύνθημα «μπάτσοι - γουρούνια - δολοφόνοι» ακούστηκε στην Πρωτομαγιά του 1976. Η Πρωτομαγιά του ‘76 είχε τους δυο πρώτους νεκρούς της μεταπολίτευσης. Τον Ισίδωρο Σιδηρόπουλο της «Κ.Ο. Μαχητής» και τον Αλέκο Παναγούλη.