Η αξονική τομογραφία εφευρέθηκε το 1972 από το Βρετανό Godfrey Hounsfield και τα πρώτα μηχανήματα εγκαταστάθηκαν μεταξύ 1974 και 1976. Ο πρώτος αξονικός τομογράφος χρειαζόταν μερικές ώρες για να παράγει μια τομή πάχους 10 χιλιοστών.

Σαράντα χρόνια μετά, οι σημερινοί αξονικοί τομογράφοι έχουν τη δυνατότητα μιας ολόσωμης εξέτασης σε λίγα δευτερόλεπτα σε τομές πάχους μισού χιλιοστού.

Η τεράστια αυτή τεχνολογική πρόοδος έδωσε τη δυνατότητα να καθιερωθούν νέες εξετάσεις, βασισμένες σε κλασσικές ακτινολογικές μεθόδους, οι οποίες όμως δίνουν πολλαπλάσιες και πλέον αξιόπιστες πληροφορίες και ακριβείς διαγνώσεις.

Εικ. 1: Κάταγμα στο γόνατο. Έχουν αφαιρεθεί από την εικόνα τρία οστά (μηρός, περόνη επιγονατίδα)

Τρισδιάστατη έγχρωμη απεικόνιση

Με αυτήν τη μέθοδο δίνεται ή δυνατότητα να απεικονίσουμε ανατομικές περιοχές σε τρισδιάστατη μορφή. Χρησιμοποιείται κυρίως στα οστά για τη διάγνωση καταγμάτων και άλλων τραυματικών κακώσεων, αφού μπορούμε να δούμε την περιοχή που ελέγχουμε από πολλές πλευρές και γωνίες. Βοηθάει στη διάγνωση δύσκολων καταγμάτων (Εικ. 1 και 2), αλλά και το σχεδιασμό της ενδεχόμενης χειρουργικής επέμβασης.

Εικ. 2: Κάταγμα στην άρθρωση του αγκώνα

Ο χειρουργός έχει τη δυνατότητα να δει την κατάσταση την οποία θα βρει στην περιοχή της επέμβασης. Επίσης γίνεται καλύτερη παρακολούθηση της πορείας της επούλωσης των τραυματικών κακώσεων. Υπάρχει η δυνατότητα να αφαιρούμε από την εικόνα δομές που δυσκολεύουν τη σωστή μελέτη του προβλήματος. (Εικ. 3).

Εικ. 3:  Πολλαπλά κατάγματα κνήμης στην περιοχή του αστραγάλου

Αξονική πυελογραφία

Είναι η εξέταση που αντικαθιστά την κλασσική πυελογραφία και απεικονίζει τρισδιάστατα και έγχρωμα το απεκκριτικό σύστημα των νεφρών, τους ουρητήρες και την ουροδόχο κύστη (Εικ. 4). Ταυτόχρονα, δίνει πολύτιμες πληροφορίες για το παρέγχυμα των νεφρών, που ήταν αδύνατον με την κλασσική πυελογραφία.

   Εικ.4

Επίσης απεικονίζει τυχόν προβλήματα που δε σχετίζονται με το ουροποιητικό, αφού απεικονίζει όλα τα όργανα της κοιλίας. Δε χρειάζεται προετοιμασία όπως η κλασσική και διαρκεί λιγότερο από αυτήν. Το τελικό αποτέλεσμα είναι τέτοιο, που συμβάλλει στη διάγνωση μεγάλου αριθμού παθολογικών καταστάσεων του ουροποιητικού συστήματος, με ακρίβεια και αξιοπιστία.

Αξονική αγγειογραφία

Είναι μια υπερσύγχρονη, αναίμακτη τεχνική για λεπτομερή απεικόνιση των αγγείων, χωρίς την τοποθέτηση αγγειογραφικών καθετήρων, χωρίς τις ενδεχόμενες επιπλοκές τους, με χρήση λιγότερης ακτινοβολίας και μικρότερης ποσότητας σκιαγραφικής ουσίας. Οι κυριότερες εφαρμογές της είναι στα αγγεία του εγκεφάλου για διάγνωση κυρίως ανευρυσμάτων (Εικ. 5), στη θωρακική και κοιλιακή αορτή για τον ίδιο λόγο, στα αγγεία των νεφρών για διάγνωση νεφραγγειακής υπέρτασης, στα αγγεία των κάτω άκρων για στενώσεις ή αποφράξεις, καθώς και στις καρωτίδες.

  Εικ. 6

 Η εξέταση γίνεται με τον ίδιο τρόπο που γίνεται μια κλασσική αξονική τομογραφία, αλλά με χρήση ειδικών προγραμμάτων αφαιρούνται από την εικόνα όλα τα υπόλοιπα εκτός από τα αγγεία, τα οποία απεικονίζονται τρισδιάστατα και έγχρωμα. Ιδιαίτερο ρόλο έχει η αγγειογραφία των πνευμονικών αρτηριών (Εικ. 6) για την άμεση και αξιόπιστη διάγνωση της πνευμονικής εμβολής.

Αξονική κολονογραφία

Είναι μια από τις πλέον σύγχρονες απεικονιστικές εξετάσεις (Εικ. 7) που καταφέρνει να αποδίδει την εικόνα του εσωτερικού του παχέος εντέρου (π.ε.) χωρίς να χρησιμοποιείται κολονοσκόπιο. Γίνεται με τη βοήθεια αξονικού τομογράφου πολλαπλών τομών, με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού προγράμματος. Με την εισαγωγή ειδικού αερίου στο π.ε. ώστε να διαταθεί (δηλαδή να φουσκώσει) και την ταυτόχρονη πραγματοποίηση της συνηθισμένης αξονικής τομογραφίας κοιλίας με ειδικά προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, στην οθόνη του μηχανήματος εμφανίζεται το εσωτερικό του εντέρου σα να το βλέπουμε με το κολονοσκόπιο. Ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να μελετήσει το εσωτερικό του εντέρου μετακινώντας το εικονικό κολονοσκόπιο με μεγαλύτερη ευελιξία και χωρίς την πίεση του χρόνου, αφού ο ασθενής έχει τελειώσει τη διαδικασία της εξέτασης, η οποία διαρκεί λίγα λεπτά της ώρας και μετά ο εξεταζόμενος μπορεί να συνεχίσει το καθημερινό του πρόγραμμα.

Αυτές οι εξετάσεις και μια σειρά άλλων εφαρμογών της σύγχρονης τεχνολογίας δίνουν σημαντική βοήθεια στον ακτινολόγο να βγάλει τη σωστή διάγνωση και να βοηθήσει τον κλινικό γιατρό στη θεραπεία.