Η συχνότητα της παιδικής βαρηκοΐας υπολογίζεται σε 1 ανά 750 παιδιά. Στο 55% των περιπτώσεων αποδίδεται σε μετρίου βαθμού βαρηκοΐα και στο 45% κατανέμεται σε μεγάλου βαθμού βαρηκοΐα και σε κώφωση. Η ανίχνευση της βαρηκοΐας από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες της γέννησης και η έγκαιρη συνεπώς αντιμετώπισή της έχει τεράστια σημασία τόσο για την ανάπτυξη της ομιλίας, όσο και για τη νοητική, συναισθηματική, κοινωνική και ψυχική εξέλιξη των παιδιών.

Μια νέα μέθοδος ελέγχου της ακοής των νεογνών είναι οι Ωτακουστικές Εκπομπές (OAE). Η συγκεκριμένη εξέταση εφαρμόζεται ως εξέταση ρουτίνας σε όλα τα νεογνά στα μεγάλα ιατρικά κέντρα των ΗΠΑ και της δυτικής Ευρώπης, σύμφωνα με υποδείξεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και της Παγκόσμιας Οργάνωσης για την Παιδική Βαρηκοΐα.

Πρόκειται για μία σύντομη, ανώδυνη και ασφαλή εξέταση, κατά τη διάρκεια της οποίας εκπέμπονται ειδικά διαμορφωμένοι ήχοι προς το αυτί. Το αυτί, και συγκεκριμένα το όργανο που ονομάζεται κοχλίας, ως απάντηση στα ακουστικά ερεθίσματα που δέχεται, παράγει δικούς του ήχους τους οποίους εκπέμπει αντίστροφα, δηλαδή προς τα έξω. Αυτή η ηχητική απάντηση καταγράφεται και βεβαιώνει ότι το σύστημα ακοής του παιδιού εκπληρώνει τις βασικές προϋποθέσεις για τη φυσιολογική εξέλιξη της ακοής και επομένως και της ομιλίας. Η παρουσία ακουστικών ερεθισμάτων δηλώνει ένδειξη φυσιολογικής ακοής σε ποσοστό μεγαλύτερο του 98%.

Ο ιδεώδης χρόνος για την πραγματοποίηση αυτής της εξέτασης είναι οι πρώτες ημέρες από τη γέννηση, οπότε τα νεογνά κοιμούνται κατά το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας και δεν αντιλαμβάνονται ότι εξετάζονται. Μπορεί, επίσης, να πραγματοποιηθεί, χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα, και τους πρώτους μήνες της ζωής του νεογνού.

Συχνές ερωτήσεις των γονιών
Πονάει η εξέταση;
Οι ωτακουστικές εκπομπές είναι ανώδυνη, ακίνδυνη και ασφαλής εξέταση. Η εξέταση γίνεται με την τοποθέτηση ενός μικρού βύσματος στο αυτί του παιδιού.

Πόσο διαρκεί η εξέταση;
Ο απλός ανιχνευτικός έλεγχος με ωτακουστικές εκπομπές, όταν είναι ικανοποιητικές οι συνθήκες εξέτασης, διαρκεί μόλις λίγα λεπτά.

Ποιες πρέπει να είναι οι συνθήκες διεξαγωγής της εξέτασης;
Προτιμούμε το παιδί να βρίσκεται σε κατάσταση ύπνου, αν και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου διενεργούμε την εξέταση με το παιδί απλά ήρεμο στην αγκαλιά της μητέρας ή του πατέρα. Συνιστούμε συνήθως στους γονείς να το ταΐσουν λίγο πριν την προγραμματισμένη εξέταση, ώστε λίγο μετά να κοιμηθεί ή τουλάχιστον να παραμείνει ήρεμο.

Πρέπει να γίνει η εξέταση;
Η εξέταση πρέπει να γίνεται σε όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως. Σε όλα τα κέντρα των ΗΠΑ και της δυτικής Ευρώπης η εξέταση εφαρμόζεται ως υποχρεωτική ανίχνευση (screening programme) της βαρηκοΐας. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχει ακόμη θεμελιωθεί η ανίχνευση της παιδικής βαρηκοΐας, γιατί η κοινωνικοοικονομική υποδομή δεν είναι επαρκής για έναν τόσο ευρύ στόχο. Αν και πραγματοποιείται σε αρκετές περιπτώσεις ακουολογικός έλεγχος νεογνών (ιδιωτικές μαιευτικές κλινικές, ιδιωτικά ιατρεία), δεν έχει γίνει ακόμη συστηματική προσπάθεια με την υποστήριξη της Πολιτείας στα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία.

Το παιδί έκανε τον έλεγχο με ωτακουστικές εκπομπές και δείχνει ότι έχει πρόβλημα. Είναι βαρήκοο ή κωφό;
Όταν δεν καταγράφονται ωτακουστικές εκπομπές, τότε τις επαναλαμβάνουμε μέσα σε ένα μήνα. Ωστόσο, θα πρέπει να αποκλείσουμε την ύπαρξη περιεχομένου κυψελίδας στον έξω ακουστικό πόρο με ωτομικροσκόπηση και καθαρισμό εάν χρειάζεται. Επίσης, ελέγχουμε και την πιθανή ύπαρξη υγρού πίσω από το τύμπανο με ειδική εξέταση (τυμπανομετρία). Αν αποκλείσουμε αυτά τα δύο προβλήματα και πάλι δεν καταγράφουμε ωτακουστικές εκπομπές, τότε προχωρούμε σε επόμενη εξέταση, τα ακουστικά προκλητά δυναμικά.

Πότε θέλει έλεγχο η ακοή του παιδιού;
Η Πανελλήνια Ωτορινολαρυγγολογική Εταιρεία συνιστά τον έλεγχο της ακοής στα παιδιά ως εξής:
- Αμέσως μετά τη γέννηση
- Πριν αρχίσει νηπιαγωγείο
- Όποτε υπάρχει υποψία βαρηκοΐας

Ενδείξεις παιδικής βαρηκοΐας:
- Δεν ανταποκρίνεται όταν το φωνάζουν
- Μιλάει πολύ δυνατά
- Ακούει την τηλεόραση σε μεγάλη ένταση
- Προφέρει τις λέξεις λανθασμένα
- Δεν πάει καλά στο σχολείο
- Είναι συχνά εκνευρισμένο και υπερκινητικό