Κάποτε/έτρεχες από θέατρο σε θέατρο/για μια καλή παράσταση/Τώρα/ τρέχεις από ταβέρνα σε ταβέρνα/για ένα καλό κοψίδι/Βελτιώθηκε βλέπεις/το κατά κεφαλήν εισόδημά σου» 

Κώστας Μίσσιος, «Προ-κατ», ποιήματα, Μυτιλήνη 1983  
 

Πριν λίγες μέρες δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον Πειραιά. Ένας μεταπτυχιακός φοιτητής ο οποίος εκπονούσε μία εργασία για τον Λέσβιο λογοτέχνη Νίκο Αθανασιάδη, μου ζήτησε κάποιες βιβλιογραφικές πληροφορίες και με παρακάλεσε να του πω τη γνώμη μου για τα συμπεράσματα της μελέτης του. Σχεδόν μηχανιστικά, όπως συνέβαινε χρόνια τώρα σε ανάλογες περιπτώσεις, του είπα να δει τα βιβλία του Κώστα Μίσσιου. Κλείνοντας το τηλέφωνο συνειδητοποίησα ότι παλιότερα έδινα και τον αριθμό του Κώστα για απευθείας επικοινωνία, αλλά τώρα… 

Γνώρισα τον γλυκύτατο Κώστα, που τόσο αδόκητα έφυγε από κοντά μας τον περασμένο Μάρτιο, πριν από 30 χρόνια περίπου, αρχικά μέσα από τις σελίδες των «Αιολικών Νέων», όπου συνυπήρξαμε και οι δυο ως συνεργάτες. Τον συνάντησα από κοντά λίγα χρόνια αργότερα, όταν συγκεντρώνοντας υλικό για τη διατριβή μου για τον Αργύρη Εφταλιώτη, τον επισκέφτηκα στο σπίτι του, στο Χαϊδάρι. Με υποδέχτηκε εγκάρδια και με ξενάγησε στο «βασίλειό του»: στο γραφείο και στη βιβλιοθήκη του. Τα έχασα με τον αριθμό των βιβλίων και το μέγεθος του αρχείου του. Μα πάνω από όλα με την υποδειγματική τάξη και καλαισθησία. Εκατοντάδες βιβλία, πολλά από αυτά δερματόδετα, και πάνω από 2000 φάκελοι με αρχειακό υλικό, φωτογραφίες και διάφορα τεκμήρια, αλφαβητικά τοποθετημένοι σε ειδικά ντοσιέ με καλλιγραφημένες ράχες. Έβγαλε το φάκελο του Εφταλιώτη, μου τον έδωσε και μου είπε: «Τον παίρνεις μαζί σου, Φωτοτυπείς ό,τι χρειάζεσαι και τον επιστρέφεις. Τώρα πάμε επάνω να πιούμε λίγο Μυτιληνιό ούζο. Η Χριστίνα μάς περιμένει με στρωμένο τραπέζι». 

Αυτή η πρώτη επαφή γρήγορα εξελίχθηκε σε τακτικότατη επικοινωνία, βαθιά εκτίμηση μεγάλο σεβασμό εκ μέρους μου, προσωπική και οικογενειακή φιλία. Για το τεράστιο έργο και την ανεκτίμητη προσφορά του Κώστα Μίσσιου στα Λεσβιακά Γράμματα δεν επαρκεί ο περιορισμένος χώρος της στήλης να αναφερθώ. Ο αριθμός και ο όγκος των βιβλίων του, των άρθρων, των δημοσιευμάτων καταδεικνύουν έναν ακαταπόνητο ερευνητή, ταμένο στη μελέτη της Λεσβιακής Γραμματείας. Ερευνούσε το παρελθόν και παρακολουθούσε σχολαστικά το παρόν. Αποδελτίωνε τα πάντα, συνέθετε και δημοσίευε. Οι ποιητικές του συλλογές σπουδαίες. Για τον Κώστα το γράψιμο ήταν η άλλη όψη του διαβάσματος. Υπήρξε μανιώδης και συστηματικός αναγνώστης από τα μαθητικά του χρόνια. Διάβαζε τα πάντα: λογοτεχνία, ελληνική και ξένη, περιοδικά, εφημερίδες, όλες τις τοπικές και απαραιτήτως τον «Ριζοσπάστη». Παρακολουθούσε θέατρο και κινηματογράφο και του άρεσαν τα ταξίδια, ο αθλητισμός και ο Ολυμπιακός. 

Οι καλοκαιρινές διακοπές του στη Μυτιλήνη ήταν πάντα μια τελετουργία. Συνήθως πήγαινε στο ξενοδοχείο του φίλου του Παναγιώτη Μαλέλλη, στη Βαρειά, έτρωγε στο «Μπαλκονάκι» του Χατζησεβαστού, με τον οποίον συνδεόταν από τα μαθητικά χρόνια και κυρίως από τον Παλλεσβιακό και τον Αχιλλέα. Οι συμμαθητές και οι συναθλητές ήταν για τον Κώστα ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο, για το οποίο άλλωστε έγραψε και βιβλίο. Με τους περισσότερους κρατούσε επαφή, τους επισκεπτόταν στα μαγαζιά τους στη Μυτιλήνη, τους έπαιρνε τηλέφωνο να συναντηθούνε στον «Κήπο». Μια βόλτα στην γειτονιά του Αγίου Συμεών ήταν επιβεβλημένη και καθιερωμένη. Περνούσε και έβλεπε το πατρικό του σπίτι, το οποίο είχε πουληθεί και τον γύρω χώρο. Στον πρόγραμμα ήταν επισκέψεις στη Δημόσια Βιβλιοθήκη, στον «Δημοκράτη» για τον Γιώργο Σκούφο και στα «Αιολικά Νέα» για τον Γιώργο Κονδυλούδη. Κολυμπούσε στην πλαζ στα Τσαμάκια και στη δεύτερη καντίνα και έπινε πάντα ούζο στον «Ερμή» με συνοδεία απαραιτήτως παπαλίνας και κουκιών. Αξέχαστες ήταν και ουζοσυνάξεις που κάναμε στο μπαλκόνι του σπιτιού μου στη Βαρειά με κοινούς φίλους από Αθήνα και Μυτιλήνη. Η κουβέντα, πάντα ενδιαφέρουσα και ζωντανή, ξεκινούσε από το απόγευμα και έφτανε μέχρι τις πρώτες ώρες της επόμενης μέρας με την υπόσχεση και την ευχή να τη συνεχίσουμε όλοι υγιείς το επόμενο καλοκαίρι. 

- Θυμάμαι τον Κώστα να μιλά με τρυφερότητα και απέραντη αγάπη για τον εγγονό του, Κωστή, πως προόδευε στο σχολείο, πως εξελισσόταν στο ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ, πως σχεδίαζε να τον μυήσει στη μαγική Λέσβο. 

- Θυμάμαι τον Κώστα σ’ ένα χειμωνιάτικο σεμινάριο της Νομαρχίας να μιλά για τη Λεσβιακή Άνοιξη, τις πνευματικές ζυμώσεις, τους λογίους και τους λογοτέχνες. 

- Θυμάμαι την προθυμία του να βοηθήσει στους Παλλεσβιακούς μαθητικούς διαγωνισμούς «Γιώργος Βαλέτας» τη δεκαετία του 2000 αλλά και τη χαρά του κάθε χρόνο όταν βρισκόμασταν όλοι στις τελετές απονομής των βραβείων, στην Άργενο. 

- Θυμάμαι την ικανοποίησή του κάθε φορά που ολοκλήρωνε ένα βιβλίο και την περηφάνεια του όταν το έπαιρνε τυπωμένο στα χέρια του. 

- Θυμάμαι την χαρά του όταν έβρισκε κάποια παλιά λεσβιακή έκδοση σε παλαιοβιβλιοπωλείο ή δημοπρασία και την επόμενη συνήθη κίνηση να το πάει στο βιβλιοδετείο του Μαντζάκου για δερματόδετη βιβλιοδεσία 

- Θυμάμαι το τελευταίο καλοκαίρι, το 2022, στην Κάπη, σε εκδήλωση προς τιμή του συμμαθητή του Λευτέρη Ζούρου. Την επόμενη ημέρα θα έφευγε για Αθήνα και σε όλη τη διαδρομή Κάπη-Μυτιλήνη σχεδίαζε το ταξίδι του 2023, που θα ερχόταν και ο εγγονός του. Η Χριστίνα, όπως πάντα στα θέματα της Μυτιλήνης, συμφωνούσε. 

Είναι πολλές, πάρα πολλές οι στιγμές με τον Κώστα και την Χριστίνα που θα μπορούσα να θυμηθώ. Νιώθω πραγματικά ευτυχής που τους γνώρισα, που συνδέθηκε η οικογένειά μου με τη δική του, (η μοναχοκόρη του Μάρω, ο γαμπρός του Βασίλης άνθρωποι σπάνιοι και ξεχωριστοί), που συνοδοιπορήσαμε και συνεργαστήκαμε για κάποια χρόνια στη μελέτη των Λεσβιακών Γραμμάτων.  

Εδώ και λίγους μήνες αναπαύεται στην αγκαλιά της Λεσβιακής θάλασσας, για να παρακολουθεί από κοντά αυτά που τόσο αγάπησε και τόσο πιστά θεράπευσε. Η οικογένειά του και οι φίλοι του ας έχουμε ως παρηγοριά το έργο αυτού του σημαντικού και υπέροχου δημιουργού και ανθρώπου. Ό,τι έγραψε θα συνεχίσει να λάμπει, να φωτίζει και να βοηθά όσους το αναζητούν. Και έτσι είναι σίγουρο ότι συνεχώς θα τον ανακαλύπτουν και θα τον εκτιμούν και όσοι δεν πρόλαβαν να τον γνωρίσουν εν ζωή.