Καλέμη, Π. (2022), Ερωτικά Αλληλούια: Λυρικές Μπαλάντες Της καρδιάς και Του πάθους, Μυτιλήνη: Έκδοση της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.  

Ένιωσα μεγάλη χαρά, όταν δέχτηκα τα ποιήματα της νέας ποιητικής συλλογής της κ. Καλέμη και μάλιστα πριν αυτά εκδοθούν επισήμως σε βιβλίο. Εννοώ το 64 σελίδων «εσθλόν έργον» της που έχει τίτλο Ερωτικά Αλληλούια: Λυρικές Μπαλάντες Της καρδιάς και Του πάθους και εκδόθηκε το 2022 στη Μυτιλήνη με την ευγενική χορηγία της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. 

Τα ποιήματα αυτά (50 συνολικά) σε σύγκριση με τα ποιήματα του προηγούμενου βιβλίου της με τίτλο Αταξείδευτα όνειρα παρουσιάζουν μια ουσιώδη, αξιοπρόσεκτη διαφορά. Η ποιήτρια αποφεύγει τα τυπικά γνωρίσματα της παραδοσιακής μορφής της ποίησης, δηλαδή τον 15σύλλαβο ή άλλο στίχο, τη στροφή, την ομοιοκαταληξία, το μέτρο κ.λπ., αλλά διατηρεί το μέλος και τον ρυθμό που από την αρχαιότητα θεωρούνται θεμελιώδη στοιχεία ταυτότητας της ποίησης. Η κ. Καλέμη δείχνει πως ψάχνει και ερευνά, όπως κάνουν οι μεγάλοι ποιητές, πως βρίσκεται σε ένα στάδιο αναζήτησης, για να δει πού πρέπει να σταματήσει. Δεν την ικανοποιεί το καβαφικό «πρώτο σκαλί» της ποίησης, δεν θεωρεί πως αυτό είναι γι’ αυτή «μεγάλη δόξα» και πως κατακτά το δικαίωμα «νάναι// πολίτης εις των ιδεών την πόλιν». Με άλλα λόγια η κ. Καλέμη εστιάζει πιο πολύ στο περιεχόμενο, στην ιδέα, στο μήνυμα που θέλει να στείλει και λυτρώνεται έτσι από τους περιορισμούς που θέτουν οι τύποι και η μορφή.  

Τα ποιήματα χωρίζονται σε εννιά (9) ενότητες: Γιασεμιά τα φιλιά σου (σσ. 13-25), Ερωτική συνάντηση στους κήπους του θεού (σσ. 26- 30), Στο κύμα της ηδονής (σσ. 31-34), Γυναίκα του Έρωτα και της Αγάπης (σσ. 35-40), Η μοναξιά της ποίησης (σσ. 41-47), Στο δώμα του φεγγαριού (σσ. 46-53), Ραγίζω σαν πορσελάνη (σσ. 54-58), Μεταξωτές λέξεις του Έρωτα (σσ. 69) και Ερωτικά Αλληλούια (σσ. 60-62). Όπως φαίνεται ο τίτλος της τελευταίας ενότητας αποτελεί τον τίτλο του βιβλίου και προδιαθέτει για τα βασικό του θέμα που είναι ο Έρωτας. Το Αλληλούια, λέξη εβραϊκή, σημαίνει «αινείτε τον Θεό» και, κατ’ ακολουθία, ο τίτλος ουσιαστικά σημαίνει «ερωτικοί αίνοι» ή « αίνοι/ ύμνοι του έρωτα». Ας σημειωθεί, ακόμη, κάτι άλλο που αποτελεί συνειδητό μοτίβο χωρίς καμιά εξαίρεση της ποιητικής τεχνικής που ακολουθεί η κ. Καλέμη: ο πρώτος στίχος κάθε ποιήματος, ολόκληρος ή μέρος του, αποτελεί τον τίτλο του αντίστοιχου ποιήματος.  

Ένας Ύμνος στον έρωτα, λοιπόν, είναι ολόκληρο το βιβλίο. Ένας Ύμνος σ’ αυτή την πηγή της ζωής και δημιουργό του ανθρώπου, αυτή την κορυφαία δύναμη που επισημάνθηκε από τους αρχαίους Έλληνες και υμνήθηκε ως Έρως και Φιλότης. Η κ. Καλέμη παίρνει ένα θέμα κοινότυπο και του δίνει μια νέα διάσταση. Όπως λέγεται, «Εν κοινοίς καινά επινοεί», δηλαδή παρουσιάζει κοινά και τετριμμένα πράγματα με ένα καινούριο και πρωτότυπο τρόπο* μεγιστοποιεί το μικρό και εξιδανικεύει τα πραγματικό. Το αντικείμενο του πόθου, το ερωτικό αντικείμενο, στην ποιητική γλώσσα της κ. Καλέμη γίνεται ο «λατρεμένος» (σ. 14), ο «αγέννητος άγγελος» (σ. 14), ο «ημίθεος της ευφροσύνης» (σ. 15), ο «καλός» (σ. 17), ο «αιώνιος έφηβος» (σ. 17), το «φως στο αξημέρωτο φως» και «άγγελος από άγνωρους ουρανούς» (σ. 19), ο «αγγελόσταλτος» (σ. 22), ο «μελιστάλαχτος» (σ. 23), το «μεταξωτό ίνδαλμα» (σ. 25), ο «γητευτής της σκέψης» (σ. 28), ο «υπέροχος θεός» (σ. 30), «κατάκτηση πυρίκαυστη» (σ. 35), «δώρημα της καρδιάς» (σ. 36), «μυροβλήτης της παράνοιας» (σ. 46), «πρωτόκλητος των ωραίων προσδοκιών» και «ιεροφάντης» (σ. 55), «προφητάνακτας που ουρανόθεν επέμφθη» (σ. 62 ) κ. ά. Βέβαια, δεν λείπουν και οι πιο ανθρώπινοι χαρακτηρισμοί και προσφωνήσεις, όπως η προσφώνηση «αγόρι μου» που κυριαρχεί στη ενότητα «Το δώμα του φεγγαριού» (σ. 48, όπου αποτελεί μοτίβο και επαναλαμβάνεται πέντε φορές, και αλλού).  

Κανένας από αυτούς που ύμνησαν τον έρωτα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα δεν έχει να παρουσιάσει τέτοιο πλούτο χαρακτηρισμών για την αρχέγονη αυτή δύναμη. Ακόμη και η Σαπφώ που είδε τον έρωτα από όλες τις πλευρές και, ως φαίνεται, βρίσκεται στο βάθος του μυαλού της ποιήτριας δεν έχει τέτοιο πλούτο. Η μεγάλη Λέσβια ποιήτρια επηρεάζει την κ. Καλέμη, όπως δείχνει το γεγονός ότι προτάσσει στο βιβλίο της το λεγόμενο «τραγούδι στη Γογγύλα» (L-P 22) (σ. 11) στο πρωτότυπο και σε δική της απόδοση, ότι κάνει λόγο για «επιθαλάμια του έρωτα» (σ. 34) και «ύμνους επιθαλάμιους» (σ. 64) και ότι, ακόμα, δίνει στα ποιήματά της «κλητικό» χαρακτήρα (σ. 46, 20, 22, 23, 43, 45, 46 κ. ά.), που θυμίζουν το σαπφικό ποίημα « Η Ωδή στην Αφροδίτη» (L-P 1) και άλλα.  

Η πραγματική ποίηση, είπαν, «έχει αλήθεια», «έχει πάθος», «έχει υψηλά ή ταπεινά νοήματα» «έχει συγκίνηση», «έχει δυνατά συναισθήματα», «έχει αυθορμητισμό» «έχει μουσικότητα», «έχει αρμονία» κ.λπ. Όλα αυτά τα έχουν τα ποιήματα που περιέχονται σε τούτη την ποιητική συλλογή. Είναι, λοιπόν, οι εμπειρίες, τα συναισθήματα και οι ιδέες το υλικό της ποιήτριας, αλλά και οι πλούσιες γνώσεις της εκφρασμένα με μια γλώσσα που έχει αρμονία και ρυθμό. Ο έρωτας εδώ γίνεται φωτιά που καίει και σπίθες της είναι οι λέξεις.  

Οι λέξεις καθαυτές δεν έχουν μεγάλη αξία. Η αξία των λέξεων εξαρτάται από την ικανότητα που έχει κάποιος να τις συνδυάζει με τέχνη και να τους δίνει την οφειλόμενη αξιοπρέπεια. Και η κ. Καλέμη έχει αυτή την ικανότητα, γιατί, όπως έχω πει και αλλού, αυτή δεν χρησιμοποιεί τις λέξεις ξερά, αλλά ανακαλύπτει σε αυτές τις αποχρώσεις, τις εικόνες, τα συναισθήματα και τα συνακόλουθα που προκύπτουν από τους συνδυασμούς αυτών των λέξεων. Η κ. Καλέμη ψάχνει να βρει την ψυχή κάθε λέξης που φαίνεται στο συσχετισμό της με άλλες λέξεις, την ψυχή που λάμπει και φωτίζει μερικά βιβλία με ένα φως άγνωστο και δυσκολοφανέρωτο. Έτσι ο «ουρανός» γίνεται «ιμάτιο» (σ.16), τα «συναισθήματα» γίνονται «ηφαιστειακό κύμα» (σ.17), η «στέρηση του ερωμένου» γίνεται «κοπίδι αιχμηρό» (σ. 19), η «κραυγή που καλεί» τον εραστή «ξεσχίζει τους αιώνες» (σ. 24), οι «λέξεις» γίνονται «μεταξωτές» κ.λπ.  

Και κάτι ακόμη πιο σημαντικό. Η ποίηση της κ. Καλέμη ανάγει τον Έρωτα στη σφαίρα της μουσικής και της ποίησης. Το «ερωτικό ταξίδι» (σ. 27) , ο «μαυλιστικός έρωτας» (σ. 53), ο «ακατάλυτος έρωτας» (σ. 28) αποκτά ποιητικό χαρακτήρα και εκφράζεται μέσα από την ποίηση. Λέει η ποιήτρια «μέσα μου ενσαρκώνεις την ποίηση» (σ. 38), «εσμίλεψες την ποίησή μου» (σ. 28), «νανούρισα στα μάτια σου τον στίχο μου» (σ. 30), «΄Ένα ποίημα της ψυχής μου ήσουνα / ένα ποίημα !...» (σ. 35), «ήσουν πλασμένη η ποίηση στα δικά μου μέτρα» (σ. 40), «Ποίηση με πλημμύρισες// μέσ’ απ’ τους δαντελωτούς // στοχασμούς σου» (σ. 51). Η ποιήτρια στο τελευταίο της ποίημα -σαν να κωδικοποιεί όλα αυτά- καλωσορίζει την ποίηση αναφωνώντας «Καλώς ήρθες π ο ί η σ η // στο κατοικητήριο της σιωπής μου». Αν όλα αυτά δεν είναι υψηλή ποίηση , τότε τι είναι; 

Ομολογώ ότι κι εγώ διαβάζοντας αυτά τα ποιήματα ένιωσα κάποιους έντονους ψυχικούς κραδασμούς, πράγμα που δείχνει πως πέτυχαν τον στόχο τους! Συγχαίρω την κ. Καλέμη και της εύχομαι ολόψυχα να συνεχίσει να χαρίζει στους ανθρώπους πολύτιμα ποιητικά δημιουργήματα, «έργα εσθλά». Το έχουν ανάγκη…