Ένα πολύ σημαντικό βήμα για την πιστοποίηση του Απολιθωμένου Δάσους ως μοναδικού, κατόρθωσε η επιστημονική ομάδα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου με επικεφαλής το διευθυντή του Μουσείου, καθηγητή Νίκο Ζούρο. Το Απολιθωμένο Δάσος εντάχθηκε στον Ειδικό Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco, μετά τη σχετική διαδικασία που ξεκίνησε πριν ένα χρόνο και προσπάθειες που ξεκίνησαν από τις αρχές του 2000. Μετά την ένταξή του στον Ειδικό Κατάλογο και μια σειρά ενέργειες στις οποίες πρέπει να συνδράμουν τοπικοί φορείς αλλά και η ελληνική κυβέρνηση, το Απολιθωμένο Δάσος μπορεί να καταστεί τα επόμενα χρόνια Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco, έχουν συμπεριληφθεί μέχρι σήμερα 18 ελληνικά μνημεία και για πρώτη φορά στον ενδεικτικό κατάλογο εκτός του Απολιθωμένου Δάσους, περιλαμβάνονται 14 φυσικά και πολιτιστικά μνημεία και εθνικά πάρκα.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συντόνισε την ελληνική πρόταση για ένταξη πολιτιστικών και φυσικών μνημείων στον ενδεικτικό κατάλογο που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να τύχουν αναγνώρισης μνημεία που πληρούν προκαθορισμένα κριτήρια, προκειμένου να χαρακτηριστούν εξέχουσας σημασίας σε παγκόσμιο επίπεδο από ιστορική, καλλιτεχνική, επιστημονική, αισθητική, εθνολογική ή ανθρωπολογική άποψη. Οι φάκελοι για την ένταξη στον ενδεικτικό κατάλογο των φυσικών μνημείων προετοιμάσθηκαν σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Τον φάκελο για το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου προετοίμασε η επιστημονική ομάδα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου με επικεφαλής το διευθυντή του Μουσείου, καθηγητή Νίκο Ζούρο.

«Μεγάλο βήμα…»
«Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο βήμα, καθώς είχε γίνει προσπάθεια και το 1987 να ενταχθεί το Απολιθωμένο Δάσος στον Ειδικό Κατάλογο, αλλά απορρίφθηκε, γιατί δεν είχαν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Μετά από τόσα χρόνια, το να ενταχθούμε στον Ειδικό Κατάλογο είναι πολύ σημαντική κατάκτηση και φυσικά προϋπόθεση για το τελικό βήμα της αξιολόγησης» ανέφερε στο «Ε» ο κ. Ζούρος.

Ο φάκελος υποψηφιότητας του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου περιελάμβανε στοιχεία για τη μοναδικότητα του Μνημείου, την κατάσταση διατήρησης και προστασίας και τη μεγάλη επιστημονική και εκπαιδευτική του αξία. Βασικά στοιχεία που κατατέθηκαν στο φάκελο υποψηφιότητας ήταν η μοναδικότητα και η παγκόσμια αξία του Απολιθωμένου Δάσους, το οποίο αποτελεί μοναδικό στο είδος του απολιθωμένο οικοσύστημα δάσους, τα είδη της χλωρίδας και πανίδας που έχουν προσδιορισθεί, η σύγκριση του απολιθωμένου οικοσυστήματος με τα σύγχρονα οικοσυστήματα, που συγκροτούν μια εξέχουσας σημασίας μεταβατική ζώνη ανάμεσα στην Ασία και την Ευρώπη.

Μοναδικό… παγκοσμίως!
Ειδική μνεία γίνεται στο τοπίο και στο πολιτιστικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής καθώς και στην σχέση του μνημείου με την γέννηση των φυσικών επιστημών στην περιοχή του Αιγαίου και ειδικότερη αναφορά στον Αριστοτέλη και τον Θεόφραστο, ο οποίος γεννήθηκε στη Λέσβο και έγραψε τα πρώτα επιστημονικά συγγράμματα για τα πετρώματα και τα απολιθώματα. 

Υπενθυμίζεται ότι η περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους έχει ανακηρυχθεί μνημείο της φύσης, ανήκει στις προστατευμένες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, ενώ προστατεύεται επίσης από τη Συνθήκη της Βαρκελώνης και σύμφωνα με την ευρωπαϊκή σύμβαση για το τοπίο.

Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει από το 1981 τη Συνθήκη της Unesco για την προστασία των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς. Στόχος της Unesco είναι η προστασία των φυσικών και πολιτιστικών μνημείων από κάθε είδους αλλοίωση και καταστροφή, προκειμένου αυτά να κληροδοτηθούν στις γενιές του μέλλοντος.