Γεννήθηκε στο Λαφιώνα, λίγο έξω από την Πέτρα, και πέρασε 15 χρόνια της ζωής του στην Αθήνα, όπου και εργάστηκε στο φαρμακείο του Νοσοκομείου «Υγεία», ασχολούμενος παράλληλα με το θέατρο και το ραδιόφωνο. Οι δύο τελευταίες ασχολίες του ήταν κι αυτές που συνέχισε εντατικά και στη Μυτιλήνη, όταν πλέον επέστρεψε μόνιμα. Ο Βασίλης Χατζηελευθερίου μάς μιλά σήμερα για την πορεία του στα καλλιτεχνικά δρώμενα της Λέσβου και για την ομάδα «Παράλογοι» της Αγίας Παρασκευής, στην οποία έχει αναλάβει ως σκηνοθέτης τα τελευταία χρόνια.

Κύριε Χατζηελευθερίου, πώς από το φαρμακείο μπήκατε στο θέατρο;
«Όσο ήμουν στην Αθήνα, ήδη από το 1975, ξεκίνησα με έναν ερασιτεχνικό θίασο στην Μπενάκη. Όταν εργαζόμουν στο Νοσοκομείο “Υγεία”, στο Μαρούσι, έτυχε να νοσηλευτεί ο Κώστας ο Πρετεντέρης, ο πατέρας του δημοσιογράφου. Όσο ήταν εκεί, έτυχε να έρθει να τον επισκεφτεί ο Φρέντυ Γερμανός και τότε τού ζήτησα να με φέρει σε επαφή με τον Κώστα Βουτσά, αφού ήθελα να δω από κοντά πώς είναι τα παρασκήνια σε έναν επαγγελματικό θίασο, πώς δουλεύουν, πού ετοιμάζονται, πώς βάφουν. Πήγαινα στα παρασκήνια κι έβλεπα πώς κάνουν τις πρόβες τους και από εκεί και πέρα, αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε ένα χόμπυ ουσιαστικό, που λέγεται “θέατρο”. H κατάσταση κορυφώθηκε το 1982, όταν είχα αναλάβει το θεατρικό του Δήμου Πετρούπολης. Με αυτόν, κάναμε τα εγκαίνια του σημερινού Θεάτρου Πέτρας. Τέλη τού 1982, έφυγα από το Δήμο Πετρούπολης και το 1983 πήγα για περίπου έξι - επτά μήνες στο Δήμο Υμηττού, όταν ήταν δήμαρχος ο Ανδρέας Λεντάκης, και ανέλαβα κι εκεί το θέατρο. Τα πολιτιστικά, ήταν για μένα ένας κύκλος.»

Το ραδιόφωνο ήρθε παράλληλα;
«Ναι… έκανα θέατρο έκανα και ραδιόφωνο, όπως δηλαδή κάνω και σήμερα, στη Λέσβο. Βρέθηκα στο Β΄ Πρόγραμμα με το Γιώργο Παπαστεφάνου και κάναμε τις εκπομπές “Καλησπέρα, κ. Έντισσον” και “Καθημερινό Καλειδοσκόπιο”.»

Θέατρο στη Λέσβο

Πότε πήρατε την απόφαση να επιστέψετε στο νησί;
«Το 1983 θέλησα να έρθω στο φαρμακείο του Νοσοκομείου εδώ, στη Μυτιλήνη. Τελικά σε αυτό δεν τα κατάφερα, αλλά εγώ ήρθα κι έμεινα εδώ και μετά από κάποιο διάστημα που έκανα διάφορα, έγινα τελικά υπεύθυνος Πολιτιστικών του Δήμου. Μέχρι και το 1995 έμεινα στο Κέντρο Νεότητας του Δήμου, όπου κάναμε θέατρο, ζωγραφική, κινηματογράφο κ.ά.. Μαζί με το Δήμο Συκεών της Θεσσαλονίκης και τον αντίστοιχο χώρο της Νίκαιας, ήταν τα τρία βραβευμένα στέκια νεολαίας πανελληνίως.»

Οι περιοδείες σας στα χωριά πότε ξεκίνησαν;
«Ουσιαστικά το 1993. Ήθελα να πάω σε χωριά όπως η Συκαμνιά, η Άγρα κ.λπ., όπου οι άνθρωποι το χειμώνα δεν είχαν πώς να περάσουν το χρόνο τους. Όταν σταμάτησα και από το Κέντρο Νεότητας, μου έμειναν ουσιαστικά τα χωριά και, επειδή ζούσα στην πόλη και είχα φίλους καθηγητές, τους βοηθούσα επίσης σε σχολικές θεατρικές ομάδες και παραστάσεις. Κάθε χρόνο, δούλευα με άλλα άτομα.»

Στην ομάδα «Παράλογοι» της Αγίας Παρασκευής, όμως, μείνατε χρόνια.
«Ναι, ήταν το χωριό που με κράτησε. Με τους ανθρώπους εκεί αποφασίσαμε να κάνουμε μια ομάδα… “πολιτιστικής μόλυνσης”. Πολλοί έλεγαν πως δεν ήθελαν να πάρουν μέρος, αφού ασχολούνταν με τα άλογα, κι έτσι εμείς ονομαστήκαμε “Παρ’ άλογοι”, θέλοντας να τονίσουμε πως ήμασταν εκτός αλόγων, και αρκετοί συγχωριανοί παρεξηγήθηκαν. Τελικά, ορισμένα άτομα βοήθησαν σε αυτή την ομαδική προσπάθεια και στην απόφασή μου να παραμείνω εκεί, σε αντίθεση με άλλα χωριά, όπου καθόμουν λίγο και μετά έφευγα. Είχα εντοπίσει μια αίθουσα εγκαταλελειμμένη και κάναμε δικό μας θεατράκι, με αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε 130 άτομα ως μέλη και δική μας αυλαία, και να προσπαθούμε συνεχώς να αναβαθμίζουμε το κτήριο.»

Μιλήστε μας λίγο για τις παραστάσεις σας. Η φετινή, με τα δύο μονόπρακτα του Ντάριο Φο, δεν πρέπει να ήταν εύκολη.
«Γενικά, την επιλογή των παραστάσεών μας την πήραμε λίγο… “ανηφορικά”, με την έννοια ότι ενώ ξεκινήσαμε από τον Ψαθά, που είναι εύκολος για όλους, αποφασίσαμε φέτος να ανεβάσουμε Ντάριο Φο. Είναι δύο έργα δύσκολα, καθώς δεν πρόκειται για μονόπρακτα των 15΄, αλλά των 45΄. Για παράδειγμα, η κοπέλα που ερμηνεύει τη “Μαμά Φρικιό”, χάνει… δύο κιλά σε κάθε πρόβα. Τα έργα αυτά δεν έχουν παιχτεί, ακριβώς λόγω της δυσκολίας τους. Κάναμε μια περιοδεία πάνω στο νησί στο πλαίσιο του Λεσβιακού Καλοκαιριού, με πολύ μεγάλη επιτυχία, η οποία περιελάμβανε περίπου 10 παραστάσεις, και τώρα θα κάνουμε άλλες πέντε περίπου, σε κλειστές αίθουσες όπως το Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης, το αντίστοιχο της Καλλονής, το κινηματοθέατρο της Αγιάσου κ.λπ..»

Ετοιμάζετε κι άλλη παράσταση;
«Μετά από την καλοκαιρινή περιοδεία, ανταμώσαμε και πάλι την περασμένη Κυριακή, προκειμένου να ανασυνταχθούμε και να επιλέξουμε το φετινό προγραμματισμό. Πάντα μέσα στον Οκτώβριο ή το Νοέμβριο, κάνουμε τα τελειώματα της ήδη έτοιμης δουλειάς και τον προγραμματισμό για τα ξεκινήματα της επόμενης. Διαβάζουμε κείμενα, βλέπουμε τις δυνατότητες που έχουμε.»

Η καθημερινότητα του ραδιοφώνου

Και το ραδιόφωνο, πότε ξεκίνησε;
«Το ραδιόφωνο είναι η άλλη, πολύ σοβαρή ενασχόλησή μου. Άρχισα το 1982 και μέχρι το 1996 έκανα τη δική μου εκπομπή, το “Χωρίς Πρόγραμμα”, παράνομα, αφού μόλις το 1988 έγιναν νόμιμοι οι ιδιωτικοί σταθμοί. Είχα μεγάλη ποικιλία προγραμμάτων, κάλυψη δημοσιογραφική, γιατρό που ανέλυε διάφορα θέματα, αθλητικά, πολιτιστικά και μουσική πολλή. Και μου έμεινε μετά ένα άλλο χόμπυ, να βάζω μουσική σε κάποια στέκια όπως το “Lighthouse”, το “Ναυάγιο” κ.ά., επιλέγοντας τραγούδια με τα οποία μεγαλώσαμε και χορέψαμε.»

Πώς είναι μια μέρα στο ραδιόφωνο;
«Ναι. Το ραδιόφωνο, όσον αφορά στη μουσική θεματολογία, είναι κάτι που βγάζεις τα βιώματά σου. Αν μιλήσουμε για εκπομπές λόγου, προϋποθέτει να έχεις μια ενημέρωση πολύ πλούσια, ώστε να μην εκτεθείς. Το ραδιόφωνο σε κρατάει σε εγρήγορση, γιατί σε κάθε εκπομπή γεννιέσαι και πεθαίνεις κάθε ώρα. Πρέπει να ξανακάτσω κάτω να δουλέψω, να ετοιμαστώ, να οργανωθώ, για να γεννήσω κάτι άλλο. Αυτή η εναλλαγή με κρατάει συνέχεια σε εγρήγορση, δε με αφήνει να χαλαρώσω και είναι μια μαγεία, αφού έχεις έναν τρόπο επικοινωνίας καταπληκτικό. Από τη μία είναι δύσκολο, από την άλλη πολύ ενδιαφέρον. Όταν καταλαβαίνεις πως σε έχουν αποδεχθεί οι άλλοι, ότι χειρίζεσαι καλά το μικρόφωνο, είναι μεγάλη χαρά. Όταν καταλαβαίνω πως οι ακροατές με ακούν ακόμη, παρέα πλέον με τα παιδιά τους που έχουν μεγαλώσει, λέω “μόνο γι’ αυτούς αξίζει να κάνω ραδιόφωνο.»

«Δουλεύει», δηλαδή, για εσάς, κάπως όπως το θέατρο;
«Όχι. Το θέατρο είναι μια εξωστρεφής κατάσταση, μια κατάσταση όπου εξωτερικεύεις τον εσωτερικό σου κόσμο και ο άλλος σε βλέπει, δεν μπορείς ούτε να κάνεις πίσω, ούτε να ξεφύγεις από αυτό. Το βασικό είναι ότι, σε αντίθεση με το ραδιόφωνο, όπου αυτό που έχεις επιλέξει πεθαίνει κάθε μέρα, στο ραδιόφωνο κρατά κάποιους μήνες κάθε χρόνο, μέχρι να γεννηθεί το επόμενο. Με τα άτομα που συνεργαζόμαστε, όλοι μαζί αποφασίζουμε να πεθάνουμε και να ξαναγεννηθούμε, κάθε χρόνο.»

Τι θα προτείνατε σε όσους ασχολούνται με το θέατρο στη Λέσβο;
«Πέρα από τις υποχρεώσεις που έχει ο καθένας, σοβαρές και μη, μπορούμε εμείς που ασχολούμαστε δεκαετίες με το θέατρο, να βρούμε μια μαγιά ανθρώπων στα χωριά, να κάνουμε πέντε πράγματα, να παίξουμε, να συμμετάσχουμε, να κάνουμε πράξη αυτό που έχουμε μεράκι και σε άλλες περιοχές.»