Αυτό που ίσως δεν γνωρίζει ο πολύς κόσμος- τουλάχιστον σε όλο το μέγεθος του- είναι το γεγονός ότι τα μεγάλα έργα και οι παρεμβάσεις από τον σχεδιασμό μέχρι την υλοποίησή τους και τη διάθεση προς χρήση στους πολίτες μεσολαβεί πολύς χρόνος, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι και κάποιες δεκαετίες! Που σημαίνει ότι το χρονικό αυτό διάστημα, το πιθανότερο είναι να έχουμε διαφορετικές κυβερνήσεις σε εθνικό επίπεδο, όπως και διαφορετικές, τοπικές αρχές με ότι αυτό σημαίνει για την ομαλή πορεία τέτοιων παρεμβάσεων, δεδομένου ότι στη χώρα μας δυστυχώς, η συνέχεια της διοίκησης είναι ζητούμενο, αντί για αυτονόητη πρακτική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων μεγάλων έργων στο νησί μας, που έχουν περάσει από «χίλια κύματα» και ακόμη ...πελαγοδρομούν είναι οι οδικοί άξονες, που άλλοι έχουν καθυστερήσει να ολοκληρωθούν στα χρονικά όρια που είχαν προσδιοριστεί όταν ξεκινούσαν, άλλοι δεν έχουν ούτε καν ξεκινήσει και άλλοι βρίσκονται ακόμη στις μελέτες και στα ...προκαταρκτικά. Και όλα αυτά γιατί, πέρα από τα απρόβλεπτα εμπόδια που μπορεί να προκύψουν και που σε πολλές περιπτώσεις προκύπτουν, δεν υπάρχει η συνέχεια της διοίκησης, παρά τις όποιες αλλαγές στα πρόσωπα που ασκούν εξουσία σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και δεν υπάρχουν και προτεραιότητες δεσμευτικές για όλους, ως αποτέλεσμα σωστής και τεκμηριωμένης ιεράρχησης του τι πρέπει να γίνει και πότε. Οταν μάλιστα έχουμε να κάνουμε και με ένα δυσκίνητο και γραφειοκρατικό σύστημα, που αφορά την υλοποίηση των έργων, η όποια αλλαγή προτεραιοτήτων μπορεί να αποβεί μοιραία, γιατί το ευνοϊκό κλίμα και οι ευκαιρίες δεν είναι πάντα δεδομένες. Και δυστυχώς στον τόπο μας δεν έχει γίνει κατορθωτό - και αυτό είναι πρόβλημα του πολιτικού προσωπικού που βρέθηκε τα πολλά τελευταία χρόνια σε θέσεις ευθύνης - να μπουν προτεραιότητες και να γίνει ιεράρχηση έργων και παρεμβάσεων, έχοντας στον... ορίζοντα την «μεγάλη εικόνα», που είναι ολόκληρο το νησί και όχι αποσπασματικές παρεμβάσεις, που προφανώς βελτιώνουν υφιστάμενες καταστάσεις, αλλά δεν είναι και από τις προτεραιότητες ενός γενικότερου σχεδιασμού, που στοχεύει σε ολοκληρωμένες αναπτυξιακές παρεμβάσεις για το νησί.  

Δεν μπορεί για παράδειγμα να σχεδιάζεις- και καλώς σχεδιάζεις- να φέρεις το νησί πιο κοντά προς την ηπειρωτική χώρα, κατασκευάζοντας το λιμάνι στο Σίγρι, προκειμένου να συντομεύσεις το χρόνο των ακτοπλοϊκών συνδέσεων με λιμάνια της κεντρικής Ελλάδας, και να μην υπάρχει σύγχρονος οδικός άξονας που να καταλήγει στο λιμάνι αυτό. Ευτυχώς, παρά τις... περιπέτειες που προέκυψαν με το έργο του οδικού άξονα Καλλονής -Σιγρίου, που πήγε πίσω αρκετά την ολοκλήρωση του, φαίνεται ότι τελικά με την επίσημη παράδοση του νέου λιμανιού, θα έχει ολοκληρωθεί και ο οδικός άξονας -ενδεχομένως να υπάρχουν και κάποιες εκκρεμότητες- που θα συνδέει το Σίγρι με το κέντρο του νησιού και με τη Μυτιλήνη. Αποτελεί δηλαδή μια ολοκληρωμένη παρέμβαση, που δεν αναβαθμίζει μόνο τη δυτική περιοχή του νησιού , αλλά ολόκληρη τη Λέσβο, με δυο πολύ σημαντικά έργα υποδομής. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με άλλες παρεμβάσεις, που υπολείπονται πολύ από το να χαρακτηριστούν ολοκληρωμένες, που θα έπρεπε να είναι ο στόχος των αρχών του νησιού, για να υπάρχουν και τα ανάλογα αποτελέσματα. Χαρακτηριστικές τέτοιες περιπτώσεις είναι οι πύλες Σέγκεν που δημιουργήθηκαν στην Πέτρα πριν μερικά χρόνια και στο Πλωμάρι, εσχάτως. Στην περίπτωση της «πύλης» της Πέτρας, ο οδικός άξονας που θα συνέδεε το λιμάνι της με τον κεντρικό οδικό άξονα Μυτιλήνης -Καλλονής, αφού για χρόνια παρέμεινε στα «συρτάρια» αναμένοντας να ενταχθεί σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, τελικά δημοπρατήθηκε και προέκυψε μάλιστα ανάδοχος, αλλά εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι μέρος του δρόμου ...συνέπεπτε με το φράγμα που πρόκειται να γίνει στην περιοχή, καθυστερώντας ακόμη περισσότερο ένα έργο υποδομής και μια ολοκληρωμένη παρέμβαση που έπρεπε να είχε δρομολογηθεί από ...χθες! Αφέθηκε κυριολεκτικά στην τύχη της και χωρίς την αναγκαία παρακολούθηση και να τα αποτελέσματα! Οσο για την περίπτωση της «πύλης» Πλωμαρίου, που προφανώς σχεδιάστηκε για να φέρει πιο κοντά το νησί με την τουρκική μεγαλούπολη της Σμύρνης και της ευρύτερης περιοχής της, η παρέμβαση αυτή έχει ένα μεγάλο «μείον», ότι ο οδικός άξονας που οδηγεί στο Πλωμάρι είναι εποχής... τουρκοκρατίας -ενδεχομένως και να αφέθηκε έτσι για να... επιδεικνύεται ως «αξιοθέατο» για τους επισκέπτες μας από τη γείτονα χώρα- και αυτό καθιστά «κολοβή» αυτήν την όντως αναπτυξιακή για την περιοχή υποδομή. Εδώ λοιπόν η προοπτική ενός σύγχρονου δρόμου που να οδηγεί στο τουριστικά αναπτυσσόμενο Πλωμάρι δεν βρίσκεται στις άμεσες προτεραιότητες, επιβεβαιώνοντας ότι χωρίς ιεράρχηση έργων οι όποιες παρεμβάσεις είναι αποσπασματικές και δεν συμβάλουν στην «μεγάλη εικόνα» που έχει ανάγκη ο τόπος μας. Αυτά ως παραδείγματα προς αποφυγής για τις ενδεχόμενες μελλοντικές παρεμβάσεις, που έχει ανάγκη το νησί για να περάσει σε άλλη ...πίστα! 

Τα επισημαίνουμε όλα αυτά γιατί τα επόμενα χρόνια αναμένονται να κατευθυνθούν στο νησί μας, πολύ σημαντικά κονδύλια, από διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα, κυρίως της Ε.Ε., που πρέπει να αξιοποιηθούν στοχευμένα και με ιεράρχηση, ώστε οι όποιες παρεμβάσεις δρομολογηθούν να αφήσουν το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, αναβαθμίζοντας τον τόπο μας, σε υποδομές και δυνατότητες, δημιουργώντας συγχρόνως προοπτικές και για το παρόν, αλλά κυρίως για το μέλλον.Το ενισχυμένο νέο ΕΣΠΑ, αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελούν τα χρηματοδοτικά «εργαλεία», στα οποία αναμένονται να ενταχθούν μια σειρά έργα και παρεμβάσεις που ήδη έχουν ανακοινωθεί και σχεδιάζονται ή συζητιούνται, για τα επόμενα χρόνια και τα οποία είναι καθοριστικά για την «τύχη» του τόπου μας. Αν δηλαδή θα μπει σε μια αναπτυξιακή πορεία που θα ...ξεκολλήσει το νησί από την στασιμότητα που βιώνει τα τελευταία χρόνια, ώστε να μην υπολείπεται από άλλες περιοχές, δεδομένων των δυνατοτήτων που έχει και μάλιστα σε πολλούς τομείς, ομολογουμένως. Στο νέο ΕΣΠΑ προβλέπεται για παράδειγμα να χρηματοδοτηθούν έργα και παρεμβάσεις που έχουν σχέση με τις αστικές αναπλάσεις σε πόλεις όπως η Μυτιλήνη. Ηδη και από το πρόγραμμα που εκπνέει τον επόμενο χρόνο, έχουν δρομολογηθεί και ξεκινούν προς υλοποίηση μεγάλες παρεμβάσεις στην πόλη, όπως είναι η ανάπλαση της προκυμαίας και της πλατείας Σαπφούς, που θα αναβαθμίσει την εικόνα της «βιτρίνας» της Μυτιλήνης κάνοντας την πιο ελκυστική σε ντόπιους και επισκέπτες. Και τα άλλα έργα που έχουν δρομολογηθεί αναβαθμίζουν περιοχές και συγχρόνως αξιοποιούν χώρους με τη δημιουργία υποδομών για αναψυχή και αθλητικές - πολιτιστικές δραστηριότητες που έλειπαν. Και η προσπάθεια αισθητικής και λειτουργικής αναβάθμισης της πόλης και της ευρύτερης περιοχής της θα πρέπει να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια με στοχευμένες παρεμβάσεις που μπορούν πράγματι να αλλάξουν άρδην την εικόνα της, ώστε προς το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας να μιλάμε για μια «άλλη» πόλη! Και αναφερόμαστε στη Μυτιλήνη γιατί αυτή είναι η πρωτεύουσα και το μεγαλύτερο οικιστικό συγκρότημα του νησιού, που οφείλει να αναδείξει την «αρχοντιά» της, που άφησε να υποβαθμιστεί.  

Και επειδή οι ευκαιρίες δεν παρουσιάζονται πάντοτε, ούτε είναι δεδομένες, τώρα που ακόμη είναι νωπή η «σκιά» του μεταναστευτικού και λειτουργεί σε έναν βαθμό, σε αυτή τη φάση, ενισχυτικά από μέρους της κεντρικής διοίκησης, τώρα είναι η συγκυρία που πρέπει να αξιοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό για να γίνουν στο νησί πράγματα, που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν «αδύνατο» να συμβούν. Τώρα που τα «λόγια» από τους κυβερνώντες και τους ευρωπαίους... περίσσεψαν, όταν το νησί «δοκιμαζόταν» με το μεταναστευτικό, τώρα είναι η ώρα των πρόσθετων «έργων» που πρέπει να δρομολογηθούν, και να μη παραπεμφθούν στις καλένδες. Και για να συμβεί αυτό θα πρέπει να υπάρξει συντονισμένη και καλά τεκμηριωμένη διεκδίκηση από τις τοπικές αρχές και τους τοπικούς παράγοντες που έχουν ρόλο στις εξελίξεις, που να καθίσταται σαφής η απαίτηση των φορέων και της κοινωνίας του νησιού από την κεντρική διοίκηση. Πέρα από την μεγάλη παρέμβαση, με το φράγμα Τσικνιά και τα συνοδά έργα του, που εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης και που αναμένεται με την ολοκλήρωσή του να λύσει προβλήματα ύδρευσης κυρίως ενός μεγάλου μέρους του νησιού, αλλά και άρδευσης του αναξιοποίητου κάμπου της Καλλονής, προλαμβάνοντας δυσάρεστες ενδεχομένως καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσει η συνεχής «ερημοποίηση», είναι χρήσιμο να ενταχθούν στο εν λόγω χρηματοδοτικό «εργαλείο» και άλλες παρεμβάσεις που δεν δύνανται να υλοποιηθούν από τα περιφερειακά προγράμματα, λόγω επιλεξιμότητας και προϋπολογισμού. Και ένα τέτοιο έργο, που εδώ και δυο δεκαετίες συζητιέται και είναι στο ...περίμενε είναι η «νότια παράκαμψη», έργο που αν τελικά δεν ενταχθεί τώρα θα μείνει στα αζήτητα και θα χαθεί πολύ «φοβόμαστε», εντελώς. Αν πράγματι είναι έργο προτεραιότητας οφείλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να το καταστίσουν σαφές και να διεκδικήσουν την ένταξή του τώρα που είναι προεκλογικός χρόνος και οι κυβερνώντες θέλουν να δείξουν «πρόσωπο» ότι τηρούν τις δεσμεύσεις τους. 

Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρόν για όλους που φιλοδοξούν να διαχειριστούν τις τύχες του τόπου μας, στο μεταίχμιο μιας περιόδου, όπου πάρα πολλά κρίνονται για την «επόμενη μέρα» της Λέσβου.