Αρχές της δεκαετίας του ’90, πριν ασχοληθώ αποκλειστικά με την συμβουλευτική επιχειρήσεων, διατηρούσα ακόμη λογιστικό γραφείο. Πήραμε μια πρωτοβουλία κάποιοι νέοι (τότε) λογιστές να ιδρύσουμε ένα Σύλλογο Λογιστών Ελευθέρων Επαγγελματιών Λέσβου και οι συνάδελφοι μού έκαναν την τιμή να με εκλέξουν πρώτο Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου (γι’ αυτό και μέχρι σήμερα κάποιοι λογιστές επιμένουν να με πειράζουν αποκαλώντας με «κύριε Επίτιμε»)!

Πρωτάρηδες στον κλάδο τότε, είχαμε τακτική επαφή με έναν εμβληματικό συνδικαλιστή του χώρου, με πανελλαδική δράση, ας μην αναφέρω εδώ όνομα, καλή του ώρα πάντως! Ερχόταν τακτικά στη Μυτιλήνη, αλλά και όταν ανταμώναμε σε συναντήσεις της Ομοσπονδίας στην Αθήνα και πηγαίναμε μετά για φαγητό, ο φίλος μας σε κάθε πιθανή απορία μας ή θέμα της δουλειάς μας, εκτόξευε αλύπητα …επί των κεφαλών μας, βροχή κάποια ονόματα παραγόντων των Υπουργείων, άγνωστων κατ’ αρχήν σε εμάς αλλά φαινομενικά ιδιαίτερα οικείων σε αυτόν, ίσως και σε μια προσπάθεια να μας «ψαρώσει» με τις υψηλές του γνωριμίες δια των οποίων ισχυριζόταν ότι μπορούσε …όλα να τα σφάζει και όλα να τα μαχαιρώνει!

Ό,τι και να του λέγαμε, όποια απορία και να διατυπώναμε, όποιο θέμα κι αν μας απασχολούσε είχε υπ’ όψη του τον κατάλληλο άνθρωπο. Θέμα ΦΠΑ; Θα το πώς στο φίλο μου τον κ. Τραμουντάνη να το τακτοποιήσει! Εισόδημα; Άσε, θα πάρω τηλέφωνο τον κ. Γιαννακόπουλο! Θέμα εργατικής διαφοράς; Θα ενημερώσω τον κ. Γεωργίου να επιληφθεί! (Κάπως αλλιώς τους λέγανε, μερικά ονόματα τα θυμάμαι ακόμα, αλλά ας μείνουμε σε αυτά τα φανταστικά, μη θίγουμε υπολήψεις καλοκαιριάτικα, αφού δεν είναι αυτό το θέμα μας).

Τι ήταν όλοι αυτοί οι Τραμουντάνηδες και Γιαννακόπουλοι και Γεωργίου κλπ κλπ. Γενικοί Διευθυντές τμημάτων Υπουργείων, στο Οικονομικών, στο Ανάπτυξης, στο Εργασίας, κλπ. «Μα δεν θα πρέπει ο κος τάδε να ενημερώσει τον Υπουργό;» ρωτούσαμε αφελώς. «Ποιον Υπουργό μωρέ, τι ξέρει ο Υπουργός, έτσι δαίδαλος που είναι η νομοθεσία; Ο Γιαννακόπουλος (ή βάλτε όποιο όνομα θέλετε στη θέση του) κάνει κουμάντο!»

Γρήγορα καταλάβαμε ότι ο φίλος μας σαν να είχε δίκιο. Έβγαινε ένας καινούργιος φορολογικός νόμος (είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια πρέπει να έχουν ψηφιστεί πάνω από 100 διαφορετικοί -καμιά φορά και αντιφατικοί- νόμοι που ρυθμίζουν φορολογικά θέματα). Πολλοί από αυτούς ήταν γραμμένοι στο στυλ «στο άρθρο τάδε, παράγραφος τάδε, εδάφιο δείνα του Ν 3584/93 όπου εμπορικών σκαφών προστίθεται #και τουριστικών σκαφών#». Με δεκάδες τέτοια άρθρα ο κάθε νόμος, και ανάθεμά με αν ήξερε ο Υπουργός που τον έφερνε στη Βουλή ή ο κάθε βουλευτής που τον ψήφιζε, τι αλλαγές σηματοδοτούσε ο νέος νόμος. Ήξερε όμως ο εκάστοτε κύριος Τραμουντάνης!

Που στην πιο αθώα περίπτωση που δεν είχε διατυπώσει το νόμο υπηρετώντας κάποιες υπαγορευμένες σκοπιμότητες, είχε πάντως το προνόμιο να είναι ο αυθεντικός ερμηνευτής του. Έσπευδε λοιπόν να βγάλει και τις σχετικές ερμηνευτικές εγκυκλίους, έβγαζε και κανένα πολυσέλιδο ερμηνευτικό βιβλίο, αλώνιζε και όλη την Ελλάδα για επ’ αμοιβή σεμινάρια, μπαίναμε και οι επαγγελματίες απανταχού της χώρας στο παιγνίδι, αγοράζαμε το -συνήθως ακριβούτσικο- βιβλίο του με την ιδιόχειρη αφιέρωση και την κάρτα με το τηλέφωνό του, κι όταν είχαμε πρόβλημα ερμηνείας με κάποια διάταξη στην οποιαδήποτε υπηρεσία ένα «μα το είπε ο κύριος Τραμουντάνης» αρκούσε για να κάνει αποδεκτή την όποια βολική για μας εκδοχή του νόμου και όλοι ήταν ευχαριστημένοι.

Η αλήθεια ότι εδώ και πολλά χρόνια, αποφασίζοντας να στραφώ αποκλειστικά στο αντικείμενο της συμβουλευτικής, ξεκόπηκα από την λογιστική και φοροτεχνική καθημερινότητα. Είμαι βέβαιος όμως, ότι ελάχιστα πράγματα στον τρόπο που λειτουργεί η κρατική γραφειοκρατία άλλαξαν και ότι την ίδια στιγμή που Υπουργοί και επιστημονικοί τους σύμβουλοι σχεδιάζουν πολιτικές και χαράζουν στρατηγικές, κάποιοι Τραμουντάνηδες, Γιαννακόπουλοι και Αλεξίου καιροφυλακτούν για να «αλέσουν» κυριολεκτικά την όποια προσπάθεια για εκσυγχρονισμό και αλλαγές στα γρανάζια της γραφειοκρατίας.

Όταν άκουσα, λοιπόν, ότι ο Πρωθυπουργός δημιούργησε «επιτροπή σοφών» υπό τον νομπελίστα καθηγητή κ. Πισσαρίδη αλλά και ευέλικτη κυβερνητική ομάδα για το σχεδιασμό της αξιοποίησης των σημαντικών πόρων της επόμενης προγραμματικής περιόδου αναρωτήθηκα ρητορικά: «Κύριε Πρωθυπουργέ, τον κύριο …Τραμουντάνη τον ρωτήσατε;»