Η ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού είναι η πρώτη προτεραιότητα που θέτει το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για την περίοδο 2015 - 2020. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επιδιώκει την επόμενη πενταετία να εντάξει στο Πρόγραμμα «Νέοι Αγρότες» περί τα 16.000 άτομα, τα οποία θα ανανεώσουν σε σημαντικό ποσοστό τον αγροτικό πληθυσμό της χώρας.

Μέσω του Προγράμματος, επιδιώκεται η μείωση του εξαιρετικά υψηλού ποσοστού της ανεργίας και η συγκράτηση πληθυσμού στην ύπαιθρο.

Το συνολικό ποσό που θα δοθεί, ανέρχεται στα 240 εκατ. ευρώ και κάθε νέος αγρότης θα λάβει κατά μέσο όρο 15.000 ευρώ ως πριμ πρώτης εγκατάστασης. Το ποσό αυτό, βέβαια, είναι εξαιρετικά περιορισμένο για να αντιμετωπιστεί το κόστος της πρώτης εγκατάστασης.

Σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πριμ πρώτης εγκατάστασης στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο ήταν πολλαπλάσιο και έφθανε έως και τις 70.000 ευρώ. Η χρηματοδότηση μεγάλου αριθμού μικρών νέων παραγωγών δείχνει πως κεντρική επιλογή είναι η δημιουργία πολλών νέων παραγωγών ακόμη κι αν δεν είναι βιώσιμες οι εκμεταλλεύσεις τους.

Παράλληλα οι νέοι αγρότες θα λαμβάνουν αυξημένη επιδότηση κατά 25% για μια πενταετία μετά την ένταξή στους πρόγραμμα, αν είναι κάτω των 40 ετών.

Όσοι εντάχθηκαν στο πρόγραμμα εντός τού 2014 επιδιώκεται να πληρωθούν την προκαταβολή του πριμ πρώτης εγκατάστασης ως τα τέλη του χρόνου. Θα τους καταβληθεί το 70% τού πριμ. 

Σχέδια Βελτίωσης

Τα κονδύλια που θα διατεθούν για τα Σχέδια Βελτίωσης, δηλαδή τις άμεσες επενδύσεις στην πρωτογενή παραγωγή, ανέρχονται σε 466 εκατομμύρια.

Στόχος είναι να χρηματοδοτηθούν 7.500 αγρότες. Αυτό σημαίνει πως το Υπουργείο προσανατολίζει το μέσο ύψος των επενδύσεων να κυμανθεί λίγο κάτω από τα 63.000 ανά αγρότη. Ποσό που είναι ικανοποιητικό για τους γεωργούς, αλλά εξαιρετικά μικρό για τους κτηνοτρόφους. Ένα κτηνοτροφικό σχέδιο βελτίωσης συνήθως έχει προϋπολογισμό 500.000 ευρώ, όταν περιλαμβάνει δημιουργία σύγχρονου στάβλου, εγκατάσταση σιλό για ζωοτροφές, αρμεκτικής μηχανής κ.λπ.. 

Αγροτοτουρισμός και μεταποίηση

Μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης θα χρηματοδοτηθεί επίσης η ίδρυση και ο εκσυγχρονισμός περίπου 2.100 νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και άλλων 4.500 αγροτοτουριστικών.

Ο τομέας των μεταποιητικών επιχειρήσεων θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 254 εκατ. ευρώ την επόμενη πενταετία.

Πολύ σημαντικό είναι ότι αυξάνεται μέχρι 90% η επιδότηση για συγκεκριμένες κατηγορίες (νέους γεωργούς, επενδύσεις που συνδέονται με γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις), αλλά και η διάθεση κοινοτικών πόρων ύψους 170 εκατ. ευρώ, για δανειοδότηση των επενδυτών με χαμηλά επιτόκια.

Ενισχύεται και ενθαρρύνεται η σύσταση ομάδων παραγωγών, οργανώσεων παραγωγών και ενώσεων οργανώσεων παραγωγών, με κάλυψη του 100% των δαπανών τους. Οι ομάδες παραγωγών είναι πιο ευέλικτο όργανο από τους συνεταιρισμούς και μπορούν να φτιαχτούν με μόλις επτά παραγωγούς. 

Πρόγραμμα Αλιείας

Στα 388 εκατ. ευρώ θα ανέλθουν οι πόροι που θα δοθούν για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας, μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται επενδύσεις σε παράκτιες περιοχές για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που συνδέονται με τον αλιευτικό τουρισμό, τη μεταποίηση αλιευτικών προϊόντων και τις υδατοκαλλιέργειες. Στο Βόρειο Αιγαίο, οι πόροι του Προγράμματος αυτού συνήθως χρηματοδοτούν επενδύσεις μέσω του Leader Αλιείας.

Κονδύλια στις περιφέρειες

Στο 1,8 δισ. ευρώ ανέρχεται το ποσό που θα διαχειριστούν οι 13 περιφέρειες από το Τομεακό Πρόγραμμα του Υπουργείου. Με τους πόρους αυτούς, οι περιφέρειες αποκτούν τη δυνατότητα να χαράξουν πολιτική στον αγροτοδιατροφικό τομέα της περιοχής τους. Στις περιφέρειες δίνεται και το 100% των πόρων του νέου Leader, με ταυτόχρονη παροχή δυνατότητας παρέμβασης και σε ορεινές-μειονεκτικές περιοχές, ενώ καταργείται και το ανώτατο πληθυσμιακό κριτήριο των 3.000 κατοίκων ανά δημοτικό διαμέρισμα. Εκχωρείται επίσης στις περιφέρειες το 100% του προϋπολογισμού δράσεων για την ενίσχυση εκκίνησης επιχειρήσεων και για τα μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα, της περιβαλλοντικής δράσης που αφορά στην αναχλόαση των βοσκοτόπων, καθώς και των δράσεων αναδασμών και δασικής οδοποιίας.

Η διαχείριση από τις περιφέρειες των πόρων των προγραμμάτων Leader έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τα νησιά του Βορείου Αιγαίου.