Το 2012 ήταν η χειρότερη χρονιά για την τουριστική κίνηση της Λέσβου από το 2004 και μετά. Για πρώτη φορά, ο αριθμός των αφίξεων έπεσε κάτω από τις 50.000. Όλα τα στοιχεία δείχνουν πως επρόκειτο για μια καταστροφική χρονιά από κάθε άποψη. Όμως η πτώση των αφίξεων τουριστών με τσάρτερ, δεν προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία. Είναι το αποτέλεσμα μιας πολύχρονης διαδικασίας.

Το 2007 ήταν η χρονιά που κορυφώθηκαν οι αφίξεις καθώς είχαν φθάσει στις 76.747. Από εκεί και μετά ξεκινάει η πτώση. Τα πρώτα δύο χρόνια, η κάμψη είναι μικρή και οι αφίξεις ανέρχονται στις 74.145 το 2008 και σε 71.417 το 2009. Από το 2010, η κάμψη παίρνει δραματικές διαστάσεις καθώς οι αφίξεις πέφτουν στις 61.824. Το 2011, υπήρξε μια οριακή ανάσχεση, οι αφίξεις αυξήθηκαν στις 62.887, δηλαδή έφθασαν στο νησί περίπου 1.000 επιπλέον τουρίστες. Όμως το 2012 καταγράφεται ακόμη ένα εξαιρετικά ισχυρό πλήγμα, οι αφίξεις υποχωρούν στις 49.438, δηλαδή μέσα σε ένα χρόνο χάθηκαν 13.449 τουρίστες. Στην πενταετία 2008 - 2012, οι απώλειες στις αφίξεις ανήλθαν στις 24.707. Σε ποσοστά, οι απώλειες της πενταετίας ανέρχονται στο εντυπωσιακό 33,32%.

Συρρίκνωση
Το δεύτερο στοιχείο που παρατηρούμε, είναι η σταδιακή συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου. Το 2004, οι αφίξεις τουριστών από το Μάη ως το Σεπτέμβρη ξεπερνούσαν τις 10.000. Για τα δεδομένα της Λέσβου, μπορούμε να πούμε ότι η τουριστική κίνηση είχε πεντάμηνη διάρκεια, σε ό,τι αφορά τους αλλοδαπούς τουρίστες. Από το 2009, οι αφίξεις τουριστών ξεπερνούν τις 10.000 από τον Ιούνιο ως το Σεπτέμβριο. Από το 2012, οι αφίξεις ξεπερνούν τις 10.000 μόνο για δύο μήνες, Ιούλιο και Αύγουστο. Κι αν δεν αναστραφεί αυτή η τάση, τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια δεν θα γεμίζουν ούτε τον Αύγουστο. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Αύγουστο του 2007, οι αφίξεις ανήλθαν στις 17.977, ενώ τον Αύγουστο του 2012 ήταν μόλις 10.637.

Η κάμψη των αφίξεων τουριστών από την Ευρώπη, ξεκινάει με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Η οποία, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, ούτε πρόσκαιρη ήταν, ούτε αφορούσε μόνο τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Όταν η κρίση εντάθηκε, η Λέσβος άρχισε να χάνει αγορές. Οι tour operators του εξωτερικού όταν διαπίστωναν ότι η Λέσβος δεν είναι προορισμός που τον προτιμούν οι πελάτες τους, τη διέγραφαν από τους προορισμούς τους, κι έστρεφαν το ενδιαφέρον τους σε πιο δυναμικούς.

Από το 2010 και μετά, έχει γίνει φανερό ότι ο κλάδος δεν μπορεί να συνεχίσει να πορεύεται με τον τρόπο που πορευόταν μέχρι τότε. Από τότε ήταν φανερό ότι έπρεπε να αλλάξει. Οι διαθέσιμες επιλογές ήταν και είναι γνωστές. Διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, αναζήτηση νέων αγορών, μείωση του κόστους για τον τελικό καταναλωτή, αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. Τι έγινε από όλα αυτά; Τίποτα. Ο τουριστικός τομέας της Λέσβου συνέχισε να ακολουθεί την ίδια πορεία με τα προηγούμενα χρόνια. Το άνοιγμα νέων αγορών έγινε από λίγες, μεμονωμένες, ατομικές προσπάθειες ή προέκυψε ως αποτέλεσμα γενικότερων ευνοϊκών συγκυριών (π.χ. η αγορά της Τουρκίας).

Η έλευση Τούρκων τουριστών αποδείχθηκε σωτήρια για τον τουριστικό τομέα της Λέσβου. Ξεκίνησε δειλά το 2010 κι από τότε ακολουθεί ανοδική πορεία με αλματώδη τρόπο. Χάρη στις αφίξεις των Τούρκων τουριστών, η Μυτιλήνη έγινε τουριστική πόλη. Πρόβλημα παραμένει ο μικρός αριθμός των διανυκτερεύσεων ανά Τούρκο επισκέπτη, όμως κι αυτές ακολουθούν ανοδική πορεία.

Από Τουρκία, Σερβία και Ρωσία

Αισιόδοξα τουριστικά μηνύματα

Ευτυχώς δεν είναι όλα μαύρα για τον τουριστικό τομέα της Λέσβου. Το πρώτο εξαιρετικά ενθαρρυντικό στοιχείο είναι η αύξηση των αφίξεων Τούρκων τουριστών για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τουριστικών πρακτόρων που ασχολούνται με αυτή την αγορά, αναμένεται να φθάσουν στις 35.000, ενώ το 2012 ήταν λίγο πάνω από τις 25.000. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ξενοδόχων, κατά μέσο όρο ένας Τούρκος τουρίστας πραγματοποιεί 1,7 διανυκτερεύσεις στη Λέσβο. Κατά συνέπεια ακόμη κι αν δεν αυξηθεί ο μέσος όρος, θα πραγματοποιηθούν επιπλέον 17.000 διανυκτερεύσεις, ενώ στο σύνολο τους οι διανυκτερεύσεις των Τούρκων τουριστών θα ανέλθουν στις 59.500. Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι πως οι αφίξεις των Τούρκων τουριστών πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Με αποτέλεσμα να διευρύνεται η τουριστική περίοδος. Είναι χαρακτηριστικό πως τη Μεγάλη εβδομάδα Τούρκοι τουρίστες από την Σμύρνη επισκέφθηκαν τη Λέσβο για να γνωρίσουν πώς είναι το ελληνικό Πάσχα.

Το δεύτερο αισιόδοξο μήνυμα έρχεται από το Βελιγράδι. Η συνεργασία του τοπικού τουριστικού γραφείου «Αλώνια Holidays» και του σερβικού τουριστικού γραφείου «Fox Travel», αναμένεται να φέρουν στη Λέσβο περισσότερους από 1.500 τουρίστες. Σέρβοι τουρίστες θα έρθουν για πρώτη φορά στη Λέσβο. Πρόκειται για μια νέα, πολλά υποσχόμενη αγορά για το νησί, η οποία μπορεί να δώσει σημαντικά έσοδα στις τοπικές τουριστικές επιχειρήσεις. Η μεταφορά των τουριστών θα γίνει με πτήσεις τσάρτερ από το αεροδρόμιο του Βελιγραδίου. Ίσως στο μέλλον η σύνδεση αυτή να φέρει τουρίστες και από άλλες χώρες των Βαλκανίων (π.χ. Κροατία, Μαυροβούνιο).

Πολλές ελπίδες υπάρχουν για την αεροπορική σύνδεση της Λέσβου με τη Μόσχα το καλοκαίρι του 2014. Ο Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λέσβου, Περικλής Αντωνίου, σημειώνει πως έχουν γίνει όλα τα απαραίτητα βήματα σε διπλωματικό επίπεδο. Πιθανότατα η σύνδεση θα γίνει με αεροσκάφος της Aegean. Τo φετινό καλοκαίρι, Ρώσοι τουριστικοί πράκτορες αναμένεται να επισκεφθούν τη Λέσβο, για να γνωρίσουν το νησί και τις τουριστικές υποδομές που διαθέτει. Η αεροπορική σύνδεση της Μόσχας με τη Μυτιλήνη ανοίγει την τουριστική αγορά της Ρωσίας, της Ουκρανίας και των άλλων κρατών που συμμετέχουν στην Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών.

 

Οι αφίξεις του Απριλίου

Στις 26 Απριλίου άνοιξε η τουριστική σεζόν του 2013 για τη Λέσβο, με την άφιξη του πρώτου τσάρτερ της χρονιάς, στο νησί.
Συνολικά τον Απρίλιο έφθασαν 1.323 τουρίστες. Ο μειωμένος αριθμός επισκεπτών σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, είναι αναμενόμενος δεδομένου ότι η πρώτη πτήση τσάρτερ έφθασε στο νησί μόλις στα τέλη του μήνα. Ο συνολικός αριθμός των πτήσεων τσάρτερ ήταν μόλις 10. Αλλά, όπως δείχνουν τα στοιχεία που καταγράφουμε, για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης του Απριλίου, παρουσιάζουν μεγάλη διακύμανση. Γι’ αυτό και ποτέ δεν αποτελούν ασφαλή δείκτη για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης της Λέσβου.