Μιλώντας εκτός εισήγησης, ο προϊστάμενος του Γραφείου Βρυξελλών τής ΠΑΣΕΓΕΣ, Γιάννης Κολυβάς, ανέφερε πως «οι σημερινοί ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέλουν περισσότερη Ευρώπη με λιγότερα κονδύλια». Η φράση αυτή περικλείει την ουσία των αλλαγών που περιλαμβάνει η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και των όσων ακούστηκαν στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε από την ΠΑΣΕΓΕΣ στο Επιμελητήριο Λέσβου χθες Πέμπτη.

Το βασικό χαρακτηριστικό της νέας ΚΑΠ είναι πως θα γίνει εκτεταμένη ανακατανομή των πόρων που διατίθενται για τις αγροτικές επιδοτήσεις. Όπως πολλές φορές έχει γράψει το «Ε», η ελαιοκαλλιέργεια θα είναι από τους κλάδους που θα δουν μείωση των επιδοτήσεων ανά στρέμμα. Βέβαια μείωση των επιδοτήσεων δε θα υποστούν όλοι οι αγρότες. Ούτε η μείωση θα είναι ίδια για όλους τους αγρότες.

Όσοι με πανωγραψίματα είχαν κατοχυρώσει υψηλά ποσά επιδοτήσεων τα προηγούμενα χρόνια, τώρα θα υποστούν μεγάλες μειώσεις. Αλλά οι μειώσεις θα γίνουν σταδιακά και δε θα ξεπεράσουν το 40%. Από την άλλη πλευρά, όσοι τα προηγούμενα χρόνια ήταν οι αδικημένοι των επιδοτήσεων, μπορούν να ελπίζουν ότι θα αυξηθούν τα ποσά που λαμβάνουν. Στόχος, όλοι οι παραγωγοί να συγκλίνουν σε ένα επίπεδο επιδότησης, που θα είναι στο 90% του μέσου όρου της περιφέρειας στην οποία θα έχουν ενταχθεί.

Αναλύοντας τέσσερα σενάρια που έχει επεξεργαστεί η ΠΑΣΕΓΕΣ, ο κ. Κολυβάς ανέφερε δύο φορές πως στο Βόρειο Αιγαίο η Λέσβος και η Σάμος θα χάσουν επιδοτήσεις, ενώ αντίθετα θα αυξηθούν οι επιδοτήσεις που λαμβάνει η Χίος. Η αιτία της απώλειας επιδοτήσεων για τη Λέσβο και τη Σάμο είναι ότι στην προηγούμενη ΚΑΠ ήταν πολύ ευνοημένες επειδή έχουν μεγάλες εκτάσεις με ελαιώνες. Στους κερδισμένους τής ΚΑΠ θα είναι οι αμπελοκαλλιεργητές της Λήμνου, αλλά και οι λίγοι αμπελουργοί της Λέσβου.

Μια από τις σημαντικές προτεραιότητες που θέτει η νέα ΚΑΠ, είναι η ενίσχυση των πραγματικών αγροτών. Δηλαδή εκείνων που παράγουν αγροτικά προϊόντα κι όχι εκείνων που διαθέτουν μεγάλη κτηματική περιουσία αλλά δεν την αξιοποιούν παραγωγικά. Βέβαια αυτό αποτελεί μια έκφραση πολιτικής βούλησης. Το κρίσιμο ζήτημα είναι ποια μέτρα θα παρθούν ώστε να υλοποιηθεί. Το ίδιο ισχύει για το σύνολο σχεδόν των ρυθμίσεων της νέας ΚΑΠ, καθώς στην πλειοψηφία τους τα μέτρα που προβλέπονται, θα εφαρμοστούν μόνο αν υπάρχει πολιτική βούληση από την κυβέρνηση.

O κίνδυνος!
Για την ελληνική πραγματικότητα αυτό σημαίνει πως υπάρχει κίνδυνος, για ακόμη μια φορά, οι επιδοτήσεις να κατανεμηθούν με βάση τους εκλογικούς σχεδιασμούς. Το θεμιτό θα ήταν, όπως ανέφεραν όλοι οι ομιλητές, η κατανομή των επιδοτήσεων να γίνει με βάση έναν εθνικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής.

Η μεγάλη ευχέρεια που δίνεται στα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν όπως εκείνα επιθυμούν τη νέα ΚΑΠ, ενέχει τον κίνδυνο μετά το 2020 να τεθεί ζήτημα κατάργησης ή επανεθνικοποίησής της. Μια εξέλιξη που θα την επιθυμούσαν πάρα πολύ οι βόρειες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες δεν ωφελούνται από την ΚΑΠ.

Στα θετικά σημεία της νέας ΚΑΠ για τον αγρότες της Λέσβου, είναι ότι δε θα χρειαστεί να πάρουν πρόσθετα περιβαλλοντικά μέτρα για να πάρουν το 30% της επιδότησης που δικαιούνται. Κι αυτό γιατί η ελαιοκαλλιέργεια χαρακτηρίστηκε «πράσινη» καλλιέργεια, δηλαδή θεωρείται φιλική στο περιβάλλον. Ακόμη και τα «σέτια», εφόσον διατηρούνται σε καλή κατάσταση, θεωρούνται μέτρο φιλικό προς το περιβάλλον.

Επίσης δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα οι κτηνοτρόφοι της Λέσβου και της Λήμνου με τις διατάξεις που απαιτούν η αγροτική παραγωγή να είναι πιο φιλική στο περιβάλλον, παρ’ όλο που αρχικά είχε γίνει προσπάθεια να θεωρηθεί μη φιλική προς το περιβάλλον η μόνιμη βόσκηση των βοσκοτόπων.

Σε πολύ μεγάλο ποσοστό το πρόβλημα των βοσκοτόπων που προέκυψε το 2013, θα αντιμετωπισθεί το 2015, καθώς θα αρχίσει να ισχύει ο νέος ορισμός για τους βοσκοτόπου, ο οποίο θεωρεί ως βοσκοτόπους και τις εκτάσεις που έχουν πουρνάρια και ξυλώδη βλάστηση. Αρκεί τα δέντρα να μην είναι περισσότερα από οκτώ ανά στρέμμα, με το ενδεχόμενο ο αριθμός αυτός να αυξηθεί στα δέκα.

Αρνητικό στοιχείο αποτελεί ότι την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα την παρακολούθησε πολύ μικρός αριθμός αγροτών. Περισσότεροι ήταν οι γεωτεχνικοί από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου.