Τεράστια είναι η δυσκολία αρκετών νοικοκυριών, αλλά και επιχειρήσεων του νησιού, να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους όπως αυτή της πληρωμής των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Μικρομεσαίοι, άνεργοι και μικρές επιχειρήσεις είναι τα μεγάλα θύματα κρίσης.

Καθημερινά από πέντε έως δέκα καταναλωτές προσέρχονται στα γραφεία τής ΔΕΗ στη Μυτιλήνη αιτούμενοι να υπαχθούν στην προβλεπόμενη διαδικασία διακανονισμού. Το 2013 πραγματοποιήθηκαν 1.759 διακανονισμοί από το τοπικό γραφείο τής ΔΕΗ, οι 1.609 από τους οποίους αφορούσαν οικιακά τιμολόγια και οι 690 αφορούσαν υπόλοιπες χρήσεις. Με ακόμα εντονότερο ρυθμό φαίνεται να ξεκινά το 2014, αφού από την αρχή του έτους μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 80 διακανονισμοί, ενώ δεκάδες είναι τα τηλέφωνα στο αρμόδιο γραφείο.

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, πάνω από το 40% των αιτήσεων για διακανονισμό προέρχεται από καταναλωτές οι οποίοι μέχρι τώρα ήταν συνεπείς και δεν είχαν δείξει αδυναμία αποπληρωμής. Γίνεται ουσιαστικά λόγος για μια καινούργια «φουρνιά» καταναλωτών, οι οποίοι λόγω της οικονομικής κρίσης και σε συνδυασμό με το φούσκωμα των λογαριασμών τα τελευταία χρόνια εξ αιτίας τού ΕΕΤΗΔΕ (του γνωστού «χαρατσιού»), αδυνατούν να ανταποκριθούν στις πληρωμές.

Κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει την εξέλιξη του ζητήματος, μια και η μία εκδοχή υποστηρίζει πως οι φουσκωμένοι λογαριασμοί θα σταματήσουν από τον Ιούνιο και μετά, όταν δηλαδή δε θα περιλαμβάνουν το ΕΕΤΗΔΕ, ενώ η αύξηση στους διακανονισμούς οφείλεται εν μέρει και στο ευνοϊκότερο πλέον καθεστώς. Το απαισιόδοξο σενάριο υποστηρίζει πως απλά είμαστε στην αρχή μιας κατάστασης με απρόβλεπτη εξέλιξη.

Το γεγονός ότι πληθαίνουν οι περιπτώσεις συνεπών μέχρι τώρα καταναλωτών οι οποίοι πλέον δηλώνουν αδυναμία, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πολλοί λογαριασμοί δεν εξυπηρετούνται ακόμα και μετά τη ρύθμιση, αποτελούν ένδειξη πως η κατάσταση είναι δύσκολα αναστρέψιμη. Αιτήσεις για διακανονισμό υποβάλλουν σήμερα ακόμα και για μικρούς λογαριασμούς, πράγμα που μόνο ως κακό σημάδι για την οικονομική δυνατότητα των καταναλωτών μπορεί να εκληφθεί.

Ανέχεια και ανεργία
«Έχω τρία παιδιά και είμαι άνεργος εδώ και οκτώ μήνες. Η γυναίκα μου δεν εργάζεται επίσης και ζούμε πλέον με τη βοήθεια των γονιών και κάποιων μικρών επιδομάτων που παίρνουμε. Δούλευα για χρόνια στη ΝΕΛ, αλλά λόγω περικοπών, με ειδοποίησαν ότι σταματώ να εργάζομαι για ένα χρονικό διάστημα. Από τότε περιμένω κάποια ειδοποίηση για δουλειά. Ο τελευταίος λογαριασμός ήταν πάνω από 400 ευρώ, τη στιγμή που το επίδομα ανεργίας είναι κοντά στα 300 ευρώ. Προχώρησα σε διακανονισμό 100 ευρώ το μήνα προκειμένου να μη μου κόψουν το ρεύμα, αλλά και πάλι με δυσκολία θα αντεπεξέλθω. Είναι πρώτη φορά που έρχεται η οικογένειά μου σε τέτοια θέση. Φροντίζαμε πάντα να πληρώνουμε αμέσως τις υποχρεώσεις μας και τώρα δεν ξέρω αν θα μπορέσω να δώσω τη δόση του επόμενου μήνα», ανέφερε μιλώντας στο «Ε» ο Ν.Π. από τη Μυτιλήνη, τα στοιχεία του οποίου είναι στη διάθεση της εφημερίδας.

Συγκινητικές είναι οι περιπτώσεις συμπολιτών μας που συνεχίζουν να διαφυλάττουν την αξιοπρέπειά τους παρά τη δύσκολή τους θέση. Υπάλληλος της ΔΕΗ μάς ανέφερε περίπτωση νοικοκυριού με κομμένο ρεύμα εδώ και δύο μήνες, που προσπαθεί να μαζέψει τα λεφτά για την εξόφληση. Παρά την προτροπή των υπαλλήλων πως είναι εύκολη η επανασύνδεση μέσω ενός διακανονισμού, ο σύζυγος της οικογένειας αρνείται να μπει στη διαδικασία. Στον αντίποδα, μια ηλικιωμένη με χρόνιο νόσημα δίνει ένα μικρό ποσό μηνιαίως από την πενιχρή σύνταξή της, φροντίζοντας να είναι όσο πιο συνεπής γίνεται για να αποφύγει τη διακοπή.

Στοιχεία μόνο για την επικράτεια

Το μέγεθος του προβλήματος τοπικά θα φώτιζε η δημοσιοποίηση του αριθμού των λογαριασμών στη Λέσβο που παραμένουν απλήρωτοι. Δυστυχώς, όμως, η ΔΕΗ αρκέστηκε μόνο στα συνολικά για τη χώρα δεδομένα, τα οποία φυσικά δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα για κάθε περιοχή ξεχωριστά. Αναμένουμε για το κρίσιμο αυτό κοινωνικό ζήτημα η ΔΕΗ να ανταποκριθεί, σεβόμενη πάντα τα προσωπικά δεδομένα των καταναλωτών. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως, σύμφωνα με τη ΔΕΗ, οι συνολικές ανεξόφλητες οφειλές ανέρχονται σε 1,3 δισ. ευρώ, αυξανόμενες καθημερινά κατά τέσσερα εκατομμύρια ευρώ. Στα νοικοκυριά αντιστοιχεί ποσοστό 65%, ενώ οι οφειλές του Δημοσίου ανέρχονται στα 190 εκατ. ευρώ.

Αρκετά μεγάλα είναι και τα ποσά που οφείλουν δημόσιοι φορείς, χωρίς ωστόσο να δίνονται στη δημοσιότητα.

Για τη διευκόλυνση των νοικοκυριών στην αποπληρωμή, αλλά και την ενίσχυση των εισροών προς τα ταμεία της, η ΔΕΗ υιοθέτησε από πέρυσι ένα νέο πρόγραμμα διακανονισμών. Οι καταναλωτές μπορούν να απευθύνονται στα κατά τόπους γραφεία της Επιχείρησης, είτε να διεκπεραιώνουν τηλεφωνικά την όλη διαδικασία καλώντας στη γραμμή 11770. Το νέο πρόγραμμα διακανονισμών αυξάνει τις δόσεις μέχρι και σε 12 μηνιαίες και περιορίζει την προκαταβολή από 50% έως 20%, ανάλογα με τη συνέπεια του πελάτη. Για την κατηγορία των «ευάλωτων καταναλωτών» (ευπαθείς ομάδες, άνεργοι, χαμηλόμισθοι κ.λπ.) προβλέπονται μέχρι και 40 μηνιαίες δόσεις.

Ο προϊστάμενος των γραφείων τής ΔΕΗ στη Μυτιλήνη, Χρυσόστομος Γουδής, τόνισε μιλώντας στο «Ε»: «Προσπαθούμε να βοηθήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τους καταναλωτές. Είναι ενδεικτικό πως από τα γραφεία μας όλες σχεδόν οι αιτήσεις έγιναν αποδεκτές. Η μέχρι τώρα συνέπεια του καταναλωτή είναι καθοριστικός παράγοντας στη διαδικασία.»