Είναι φορές που νιώθω ότι έχω περάσει τη μισή μου ζωή μέσα σε αυτό το καραβάκι. Περίεργο… Ίσως γιατί μπορώ να μετρήσω τις φορές που έχω πάει στην Αθήνα, αλλά χάνομαι όποτε προσπαθώ το αντίστοιχο με την Τουρκία. Ίσως να φταίει και που το Αϊβαλί μού θυμίζει τόσο πολύ τη Μυτιλήνη.
Άλλη μια φορά εκεί, λοιπόν! Αλήθεια… με την ίδια ανυπομονησία, όπως το μικρό παιδί περιμένει να ανοίξει τα δώρα του!
Κι αυτήν τη φορά στο δρόμο Αϊβαλί, Πέργαμος, Σμύρνη, Κιρκιντζές, Βουρλά, και πίσω. Με μια ακόμα στάση στην Πέργαμο… Αν μπορούσα, θα έμενα μια εβδομάδα στον κάθε τόπο. Να περπατήσω στα σοκάκια του Αϊβαλιού και της Περγάμου, να δω τα λίγα ρωμαίικα σπίτια της Σμύρνης, να δοκιμάσω τις ποικιλίες κρασιού στον Κιρκιντζέ, να πιω και να ξαναπιώ καφέ στα Βουρλά χαζεύοντας τη μεγάλη ψαρόβαρκα, το περιβόητο «Πίρι Ρέις».
Αυτά τα μέρη έχουν κάτι διαφορετικό. Έχουν μια αλλιώτικη μυρωδιά στον αέρα, που σε τραβάει. Δεν μπορείς να προσδιορίσεις αυτό που αισθάνεσαι. Είναι το πάντρεμα δύο κόσμων, ένα πάντρεμα τόσο, μα τόσο αρμονικό. Σε μπερδεύουν τα σπίτια και οι δρόμοι, μοιάζουν τόσο γνωστοί. Σε μπερδεύουν και οι άνθρωποι. Είναι φιλικοί, σαν να σε ξέρουν. Νιώθεις οικεία, σαν να μη βρίσκεσαι σε μια ξένη χώρα. Υπάρχουν, μάλιστα, φορές που δεν ξεχωρίζεις σε ποια πλευρά βρίσκεσαι. Υπάρχουν γειτονιές που θυμίζουν την Ελλάδα περασμένων δεκαετιών, έτσι όπως την έμαθες στις ασπρόμαυρες ταινίες ή από τις διηγήσεις. Παιδιά που παίζουν μπάλα στους δρόμους, γιαγιάδες που πλέκουν, κουλουράδες στις γωνιές. Και από την άλλη, η σύγχρονη πλευρά, μέρη που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις σε ποιότητα ζωής.
Η Τουρκία είναι μια χώρα που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο άκρα. Προσπαθεί να ακολουθήσει το δάχτυλο του Κεμάλ που δείχνει προς τη Δύση, ενώ ταυτόχρονα τα πόδια της βρίσκονται στην Ανατολή. Είναι μια χώρα πλούσιων και φτωχών - δύσκολα θα βρει κανείς εκεί μεσαία τάξη. Θυμίζει Ευρώπη στο εκπαιδευτικό σύστημα, στο οδικό δίκτυο, στην αυστηρή τήρηση του αντικαπνιστικού νόμου. Παράλληλα, όμως, έχει να κάνει πολύ δρόμο σε θέματα κάθε λογής ελευθεριών. Η Τουρκία είναι σαν δύο γυναίκες που κάθονται σε διπλανά τραπέζια σε μία καφετέρια, η μία φοράει μαντήλα και η άλλη ψηλοτάκουνα.
Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι η Τουρκία προσπαθεί. Οι πολίτες της έχουν επίγνωση ότι πρέπει όλοι μαζί να προσπαθήσουν για τη χώρα τους, για να μπορέσει να αναπτυχθεί. Και αυτό φαίνεται στα τεράστια άλματα που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια και στην τεράστια παραγωγή του πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της. Ένα παράδειγμα προς μίμηση σε αρκετούς τομείς.
Και πόλεις ζωντανές, πολύβουες, κοσμοπολίτισσες… Περπατάς στους δρόμους, προσπαθείς να μην πέσεις πάνω σε βιαστικούς περαστικούς. Βιάζεσαι και εσύ να δεις, να ακούσεις, να μυρίσεις, να γευτείς όσο πιο πολλά μπορείς. Δε σε πειράζει που είσαι μόνος σου. Δε νιώθεις έτσι ούτε στιγμή.
Απέναντι, όλα μοιάζουν τόσο διαφορετικά και τόσο ίδια συνάμα.
Μπαίνεις στο καραβάκι. Βλέπεις το Αϊβαλί να απομακρύνεται, το ηλιοβασίλεμα να το σκεπάζει, σκέφτεσαι ήδη το επόμενο ταξίδι σου εκεί και ακούς σα να σου ψιθυρίζουν güle güle… Α, ρε καρντάσια!