Ο Σωκράτης συνήθιζε να πηγαίνει ταχτικά στα μαγαζιά και να περιεργάζεται τα διάφορα εμπορεύματα, χωρίς όμως να αγοράζει τίποτα. Οι μαθητές του, παραξενεμένοι, τον ρώτησαν γιατί το κάνει αυτό και εκείνος τους απάντησε:
«Για να βλέπω πόσων πραγμάτων δεν έχω ανάγκη».
Σοφή κουβέντα, που θα έπρεπε να την είχαμε όλοι μας μπούσουλα, αφού μάλιστα καμαρώνουμε πως είμαστε (κατ’ ευθεία γραμμή δε) απόγονοι των Αρχαίων.
Πολύ περισσότερο που δε χρειάζεται καν να πάμε εμείς στα μαγαζιά, αφού τα μαγαζιά έρχονται απρόσκλητα στο σπίτι μας, με την τηλεόραση. Αν καθίσετε και λογαριάσετε, θα συμφωνήσετε πως από τα άπειρα εμπορεύματα που διαφημίζονται καθημερινά στο «χαζοκούτι», ούτε ένα στα 100 δε μας είναι απολύτως απαραίτητο και αναγκαίο και πάλι πολύ λέω. Μπορούμε κάλλιστα να ζήσουμε το ίδιο καλά χωρίς τα υπόλοιπα 99%.
Ο Αλέκος Αλαβάνος, από τότε που ήταν ευρωβουλευτής, είχε επισημάνει πως στην Ευρώπη (του Μάαστριχ, των μονοπωλίων και δε συμμαζεύεται) υπάρχουν νόμοι που απαγορεύουν 1) οι διαφημίσεις να κρατάνε πάνω από τρία - πέντε λεπτά σε κάθε περίπτωση και 2) να διακόπτουν τη ροή των κανονικών (ειδησεογραφικών, ψυχαγωγικών ή καλλιτεχνικών) προγραμμάτων, αλλά να μεταδίδονται αφού αυτά τελειώσουν ή πριν αρχίσουν. Δε σταμάτησε δε στη σύγκριση, αλλά αγωνίστηκε να εφαρμόσει και εδώ τους ευρωπαϊκούς νόμους (οι οποίοι - εν αντιθέσει με πολλούς ελληνικούς - εκεί τηρούνται).
Όχι μόνο δεν το κατόρθωσε (ήταν η εποχή που μας κυβερνούσε το εκσυγχρονιστικό - τρομάρα του - ΠΑΣΟΚ), αλλά οι καλανάρχες τού διεμήνυσαν πως «αν δεις τη μούρη σου στο γυαλί, να μας γράψεις». Όντως. Από τότε κρατά ο συγκεκαλυμμένος πλην υπαρκτός παραμερισμός του από τις τηλεοπτικές εκπομπές. Μπορεί κάθε βράδυ να βλέπουμε τον Άδωνι, τους Πλεύρηδες (πατέρα και υιόν), τον Παπουτσή, το Χυτήρη, τον Τατούλη και συλλήβδην όλους του νεοδημοκράτες (κωστακικούς, ντορικούς και ανταρτικούς), αλλά τον Αλαβάνο πολύ σπάνια θα τον δούμε.
Όπως έγραψα στο προηγούμενο σημείωμά μου, η τηλεόραση, όπως λειτουργεί σήμερα, βλάπτει σοβαρά την πνευματική μας υγεία. Μας παραπληροφορεί, μας αποβλακώνει και μας ντοπάρει, με σκοπό να μας μετατρέψει σε παθητικούς θεατές, άβουλους οπαδούς και άκριτους καταναλωτές. Είναι ζωτική ανάγκη να αντισταθούμε. Το παρήγορο είναι πως οι τηλεθεατές έχουν αρχίσει να αντιστέκονται. Σε δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες (η τηλεόραση φυσικά ούτε τις ανέφερε), βλέπουμε πως το 71% των τηλεθεατών αλλάζει κανάλι μόλις αρχίζει μια διαφήμιση.
Η πρώτη μορφή αντίστασης στην τηλεόραση είναι το τηλεχειριστήριο (ελληνιστί τηλεκοντρόλ): Να αλλάζουμε κανάλι. Ευτυχώς είναι τα ψηφιακά λεγόμενα κανάλια, που δεν έχουν διαφημίσεις. Το κανάλι της Βουλής και τα τρία κρατικά επίσης έχουν πολύ λίγες. Και στα κανάλια αυτά μπορεί κανείς να βρει ενδιαφέρουσες εκπομπές ή να απολαύσει καλές, παλιές ή καινούργιες ταινίες.
Δεν αρκεί να επισημαίνουμε μόνο το κουτόχορτο που θέλουν να μας πουλήσουν οι κάθε λογίς μασκαράδες και απατεώνες, της πολιτικής, της δημοσιογραφίας και της διαφήμισης. Πρέπει να αντιστεκόμαστε μαχητικά. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Ο δεύτερος βαθμός αντίστασης είναι να σχολιάζουμε και να πληροφορούμε τους φίλους και γνωστούς, με κάθε μέσον, με συζήτηση, με το τηλέφωνο, με γράμμα, ακόμα και με επιστολές σε εφημερίδες, για το συγκεκριμένο σε κάθε περίπτωση κουτόχορτο που μας πουλά η τηλεόραση με τις διαφημίσεις της... Να μην υποτιμούμε την πληροφόρηση από στόμα σε στόμα. Μπορεί να κάνει θαύματα.
Περιμένω πάντως, και το ελπίζω, πως το τελικό χτύπημα θα της έρθει της Τηλεόρασης από το Διαδίκτυο. Το έγραψα στο προηγούμενο σημείωμά μου αλλά ας το επαναλάβω: Για την ώρα (τουλάχιστον) το Ιντερνέτι είναι έξω από κάθε λογοκρισία και σου δίνει τη δυνατότητα ενεργού συμμετοχής. Δεν είσαι ο άβουλος και παθητικός θεατής αλλά μπορείς να πεις τη γνώμη σου, να κριτικάρεις και να φέρεις αντιρρήσεις. Λίγο το έχετε;

*O Δημήτρης Σαραντάκος γεννήθηκε στη Mυτιλήνη, σπούδασε χημικός μηχανικός και μετά τη συνταξιοδότησή του εκδίδει το σατιρικό περιοδικό «το Φιστίκι» και κάνει τον συγγραφέα. Το τελευταίο (δέκατο στη σειρά) βιβλίο του «Μαθητές και δάσκαλοι» -Μυτιλήνη 2008 - κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "το Φιστίκι".