Μέρος Α΄
                                                                                        
Στον 21ο αιώνα, η δράση εναντίον του εγκλήματος και της εγκληματικότητας γενικότερα, αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην προσπάθεια τους να εξασφαλίσουν τον ενιαίο χώρο της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης.
Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί δια μέσου μιας ορθής και άρτιας αντεγκληματικής πολιτικής, η οποία δεν είναι μόνο κατασταλτική, αλλά είναι κυρίως προληπτική. Η πρόληψη του εγκλήματος, είναι ένα θεμελιώδες καθήκον για τη διασφάλιση της ελευθερίας, της ασφάλειας και της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών και θα πρέπει να διεξάγεται με σεβασμό στις αξίες και τις αρχές πάνω στις οποίες είναι θεμελιωμένη η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πρόληψη είναι θέμα τόσο εκπαίδευσης των διωκτικών Αρχών, όσο και θέμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών. Είναι απαραίτητο να αυξηθεί η ενημέρωση των πολιτών για τη σπουδαιότητα της πρόληψης του εγκλήματος και για τη συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας σε πρωτοβουλίες πρόληψης τόσο σε κεντρικό, όσο και σε περιφερειακό αλλά και τοπικό επίπεδο. Κατ’ αυτό τον τρόπο, θα αναπτυχθούν συμμετοχικές διαδικασίες μεταξύ των δημοσίων οργανισμών, των τοπικών κοινοτήτων και άλλων ιδιωτικών οργανώσεων ανεγνωρισμένης αξιοπιστίας, των σωματείων και των ίδιων των πολιτών.
Η οργάνωση πρόληψης του εγκλήματος, πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη «Σύσταση 87/19 του Συμβουλίου της Ευρώπης», η οποία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την προώθηση μιας αυξημένης συνεργασίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας μη λησμονούμε ότι η δημόσια ασφάλεια είναι μια συμπαραγωγή και σύμπραξη του κοινωνικού συνόλου. Είναι μια αποστολή στην οποία ο ρόλος του κράτους, είναι μείζων, αλλά μια τέτοια στρατηγική δεν μπορεί να επιτύχει παρά μόνο αν διαμοιρασθεί μεταξύ των συναρμοδίων παραγόντων και γενικά του συνόλου της κοινωνίας.
Για την πρόληψη του εγκλήματος, ισχύει ο Νόμος 2713/1999, σύμφωνα με τον οποίο θεσπίστηκαν στη χώρα μας, τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης της Εγκληματικότητας (Τ.Σ.Π.Ε.).
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 16 του Ν. 2713/1999 προβλέπεται:
1.    Σε κάθε δήμο με πληθυσμό άνω των τριών χιλιάδων κατοίκων, συνιστάται συμβούλιο πρόληψης της εγκληματικότητας. Τα θέματα που αφορούν τη συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία του εν λόγω συμβουλίου, καθορίζονται με απόφαση του δημάρχου, ύστερα από πρόταση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου.
2.    Το ανωτέρω συμβούλιο αποτελείται από επιστήμονες και λειτουργούς που διαμένουν στην περιφέρεια του δήμου και διαθέτουν ειδικές γνώσεις στον τομέα της εγκληματικότητας, όπως δικαστικούς λειτουργούς, εγκληματολόγους, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, αστυνομικούς, κοινωνικούς λειτουργούς και ιατρούς, καθώς και από εκπροσώπους παραγωγικών τάξεων και κοινωνικών φορέων. Τα μέλη του Συμβουλίου δεν επιτρέπεται να είναι λιγότερα των πέντε (5) ή περισσότερα των έντεκα (11), ορίζονται για τρία (3) χρόνια και η θέση τους είναι τιμητική και άμισθη.
3.    Έργο του ως άνω συμβουλίου, είναι η κατάρτιση προγράμματος πρόληψης της εγκληματικότητας στη δημοτική περιφέρεια αρμοδιότητάς του, η διατύπωση γνώμης επί σχετικών ερωτημάτων του δημάρχου ή των τοπικών κοινωνικών και επιστημονικών φορέων, η συνεργασία με τα αντίστοιχα συμβούλια όμορων δήμων, η διοργάνωση ημερίδων, σεμιναρίων και άλλων συναφών εκδηλώσεων για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, η συνεχής, μέσω των τοπικών μέσων μαζικής επικοινωνίας, ενημέρωση των κατοίκων καθώς και η εκδήλωση κάθε άλλης σχετικής δραστηριότητας.
    Τα Τ.Σ.Π.Ε. αποτελούν αποκεντρωμένα όργανα αντεγκληματικής πολιτικής και διαχείρισης του προβλήματος της εγκληματικότητας σε τοπικό επίπεδο, με στόχο τη μείωση ή εξάλειψη του αισθήματος ανασφάλειας των πολιτών και τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης στην ικανότητα του κράτους, να προστατεύει αποτελεσματικά τα έννομα κοινωνικά αγαθά τους.

* Ο Αναστάσιος Γ. Ρούσσης είναι Κοινωνιολόγος - Εγκληματολόγος Μ.Α. Εγκληματολογίας, Μ.Α. Διεθνών Σχέσεων, Διδάκτορας Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, και εργάζεται ως ΠΕ Κοινωνιολόγος στη Δ/νση Πρόνοιας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου.