Η απαγόρευση ανέγερσης νέων κατοικιών σε περιοχές εκτός οικισμών, η απαγόρευση αύξησης του ζωικού κεφαλαίου και η ελάχιστη απόσταση από ρέματα για δόμηση αποτελούν τα βασικά ζητήματα στα οποία ο Δήμος Δυτικής Λέσβου έχει εκφράσει εγγράφως και υποβάλλει τις ενστάσεις του στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη που αφορά στις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 του Βορείου Αιγαίου, σας καταθέτουμε τις απόψεις του Δήμου Δυτικής Λέσβου,
Ειδικότερα η Αντιδήμαρχος Ανάπτυξης, Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Ψηφιακής Πολιτικής και Περιβάλλοντος, Ασανούλα Κοκκινέλλη Γιαννή σε συνέντευξή της στο «Ε» αναφέρει αναλυτικά τα προβλήματα που εντοπίζονται με τον Δήμο να ζητά την άρση τόσο ως προς την απαγόρευση ανέγερσης νέων κατοικιών και ως προς την απαγόρευση αύξησης του ζωικού κεφαλαίου καθώς και τον περιορισμό ως προς την ελάχιστη απόσταση από ρέματα για δόμηση.
Ο Δήμος Δυτικής Λέσβου συμμετείχε στη διαβούλευση για την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για τις περιοχές του δικτύου NATURA 2000 του Βορείου Αιγαίου, επί ζητημάτων που αφορούν στις προστατευόμενες περιοχές εντός της γεωγραφικής του επικράτειας και η παρέμβασή του ανέβηκε στην πλατφόρμα της διαβούλευσης και εστάλη με έγγραφο και στα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μάλιστα αναμένεται σε επόμενη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Δυτικής Λέσβου να γίνει η πλήρης αποτύπωση της παρέμβασης του Δήμου στη διαβούλευση προκειμένου να καταγραφούν και οι παρατηρήσεις ή και παρεμβάσεις των παρατάξεων της αντιπολίτευσης. Εξάλλου όπως επισημαίνεται η δυνατότητα περαιτέρω παρέμβασης για το ζήτημα, είναι ακόμα ανοιχτή.
«Σαφώς συμφωνούμε γι’ αυτή την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, είναι θεμιτή έως αναγκαία, γιατί κινείται στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης και της διασφάλισης της προστασίας του περιβάλλοντος στις περιοχές μας. Ωστόσο μελετώντας αυτή τη μελέτη εντοπίσαμε ότι προκύπτουν κάποια σοβαρά ζητήματα όσον αφορά τον Δήμο Δυτικής Λέσβου και συγκεκριμένα σε μεγάλο βαθμό την δυτική χερσόνησο όπως και τις περιοχές του Λεπετύμνου, πρώην ενότητα Μήθυμνας και Πέτρας. Αυτό που έχουμε εστιάσει είναι ως προς την κατοικία βλέπουμε στις περιοχές στις ζώνες διαχείρισης οικοτόπων 7 ειδών να επιτρέπεται έως κι 150 κλίνες σε τουριστικά καταλύματα, να επιτρέπονται εως 200 μ2 για χώρους εστίασης, 100 μ2 για αναψυκτήρια και από την άλλη να μην επιτρέπεται η ανέγερση νέας κατοικίας. Οπότε όπως καταλαβαίνετε υπήρξε ένας πολύ μεγάλος προβληματισμός ως προς το ότι , επιτρέπεται οι τουρίστες να απολαμβάνουν αυτές τις περιοχές και οι ίδιοι οι κάτοικοι να μην μπορούν να μείνουν σε αυτά τα υπέροχα μέρη» είπε η κα Γιαννή αναπτύσσοντας παράλληλα το ζήτημα των υδατορεμάτων και της αύξησης του ζωϊκού κεφαλαίου. Μάλιστα, ως προς το δεύτερο σκέλος, δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι η εκκρεμεί, από την ΠΒΑ, η εκπόνηση του Διαχειριστικού Σχεδίου Βόσκησης που θα έπρεπε να είχε ληφθεί υπόψη κατά τη σύνταξη της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης.
Παράλληλα πρόσθεσε ότι η ΕΠΜ απαγορεύει την τοποθέτηση ανεμογεννητριών στην περιοχές NATURA η οποία σχεδιαζότανε επισημαίνοντας τον θετικό αντίκτυπο για την περιοχή.

Οι παρατηρήσεις του Δήμου Δυτικής Λέσβου
Η κατοικία στις ΖΔΟΕ
Σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν. 1650/1986 (ΦΕΚ 160 Α΄), σε ό,τι αφορά στη ζωνοποίηση προστατευόμενων περιοχών, για τη Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών (ΖΔΟΕ) προβλέπεται: «ως ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών ορίζονται εκτάσεις που υπόκεινται σε κατάλληλη διαχείριση για τη διασφάλιση ικανοποιητικού βαθμού διατήρησης των προστατευτέων αντικειμένων (τύπων φυσικών οικοτόπων και ειδών ενωσιακής σημασίας ή/και εθνικού ενδιαφέροντος) που αυτές φιλοξενούν. Στις Ζώνες Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών απαγορεύονται ή περιορίζονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής ή/και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης, δραστηριότητες όταν αυτές είναι σε θέση μεμονωμένα, σωρευτικά με άλλες ή σε συνέργεια με άλλες, να υποβαθμίσουν τον βαθμό διατήρησης προστατευτέου αντικειμένου και ειδικά όταν η υποβάθμιση αυτή δρα αρνητικά στην κατάσταση διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου σε εθνικό επίπεδο. Στις ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών επιτρέπονται μόνο ορισμένες ή/και όλες από τις ειδικές κατηγορίες χρήσεων του άρθρου 14γ του π.δ. 59/2018. Οι ειδικές αυτές χρήσεις επιλέγονται και δύναται να εξειδικεύονται, κατά περίπτωση, για κάθε προστατευόμενη περιοχή, βάσει της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης της παραγράφου 2 του άρθρου 21, με το προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 4 του άρθρου 21». Μέσα στις ειδικές χρήσεις περιλαμβάνονται η «1. Κατοικία», η «(12) Εστίαση μέχρι 200 τ.μ.», τα «(13) Αναψυκτήρια μέχρι 100 τ.μ.» και τα «(15) Τουριστικά καταλύματα μέχρι 150 κλίνες, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις (ν. 4276/2014, Α’155)», αλλά ειδικά για την κατηγορία (1) επιτρέπονται μόνο για περιοχές εντός σχεδίου ή εντός οικισμού.
Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι στις ΖΔΟΕ, δεν επιτρέπεται η κατασκευή νέων κατοικιών σε περιοχές εκτός οικισμών. Αντίθετα, στις ίδιες περιοχές επιτρέπονται τουριστικά καταλύματα μέχρι και 150 κλίνες και καταστήματα εστίασης μέχρι και 200 τ.μ. Πρόκειται για μια παράλογη ρύθμιση, η οποία προφανώς και δεν σχετίζεται με την προστασία των οικοτόπων και ειδών, αφού δεν απαγορεύεται η δόμηση γενικά αλλά η κατοικία συγκεκριμένα. Συνέπεια όλων των ανωτέρω θα είναι η ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΕΚΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ειδικά ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ, το 65% της επιφάνειας της οποίας προορίζεται να είναι είτε Ζώνη Απολύτου Προστασίας τη Φύσης, είτε Ζώνη Προστασίας τη Φύσης, είτε Ζώνη Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών, αλλά και ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΛΕΠΕΤΥΜΝΟΣ ΣΤΙΣ ΔΕ ΜΗΘΥΜΝΑΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑΣ.
Είναι κατανοητό ότι οι συγκεκριμένες προβληματικές ρυθμίσεις είναι απόρροια του Π.Δ. 59/2018 (όπως ισχύει), το οποίο καθορίζει ήδη τις επιτρεπόμενες χρήσεις ανά ζώνη προστασίας. Ωστόσο, στο πλαίσιο της ΕΠΜ, αναφέρεται σαφώς (σελ. 25 του Κεφ. 4 του Τεύχους ΕΠΜ 2ης ομάδας περιοχών ΤΑ3: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ και ΤΒ: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ) ότι: «… επιτρέπουμε τις ακόλουθες χρήσεις ως παρέκκλιση του Π.Δ. 59/2018 σε ζώνες υψηλότερης προστασίας καθώς θεωρούμε ότι δεν επηρεάζουν αρνητικά το προστατευτέο αντικείμενο. Επιπλέον, προστίθενται κάποιες επιπλέον χρήσεις με νέους κωδικούς ως προτεινόμενες παρεκκλίσεις του Π.Δ. 59/2018».
Σε αυτή τη λογική, προτείνεται στις ΖΔΟΕ της Λέσβου, ως παρέκκλιση του ΠΔ 59/2018, να επιτρέπεται η ανέγερση νέων κατοικιών, λόγω της μεγάλης συνολικής έκτασης των ζωνών προστασίας (σχεδόν το ένα τρίτο της έκτασης του Δήμου), όπου είναι αδιανόητο να απαγορεύεται η χρήση «1. Κατοικία», περιορίζοντας την μόνο εντός των οικισμών. Εναλλακτικά, οφείλετε να τροποποιήσετε τη σχετική διάταξη του ΠΔ 59/2018. Σε διαφορετική περίπτωση, η μισή έκταση του ακριτικού Δήμου Δυτικής Λέσβου θα μπορεί να κατοικείται μόνο από τουρίστες και όχι από μόνιμους κατοίκους.

Η ελάχιστη απόσταση από ρέματα
Σύμφωνα με την ΕΠΜ, οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες ανά ζώνη μπορούν να αναπτύσσονται «… σε απόσταση 50 μ. από τις όχθες όλων των υδατορεμάτων και υγροτόπους κάθε μορφής με σημαντικούς υγροτοπικούς και αμμοθινικούς τύπους φυσικών οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ...». Πλέον, σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2630/2360/2023 (ΦΕΚ 3985Β΄): «Η δόμηση επιτρέπεται εκτός των οριογραμμών του ρέματος, όταν αυτές καθορίζονται χωρίς έργα, στις περιπτώσεις όπου είτε η οριοθέτηση πραγματοποιήθηκε χωρίς πρόταση έργων διευθέτησης είτε αυτή πραγματοποιήθηκε με πρόταση έργων διευθέτησης αλλά τα προβλεπόμενα έργα διευθέτησης δεν έχουν κατασκευαστεί ακόμα». Από το ανωτέρω είναι σαφής η πρόθεση του νομοθέτη να ελαστικοποιήσει τους όρους δόμησης πλησίον των ρεμάτων.
Κατά αναλογία, προτείνεται για τις περιοχές προστασίας του Εθνικού Πάρκου Λέσβου να καθορίζονται οι αποστάσεις δόμησης σε 20 μέτρα εκατέρωθεν των γραμμών πλημμύρας, όπως ήταν η πρωτύτερη πρόβλεψη για τις εκτός σχεδίου περιοχές.
Το ζωικό κεφάλαιο
Τόσο στις ΖΠΦ, όσο και στις ΖΔΟΕ και ΖΒΔΦΠ επιτρέπεται «η βόσκηση ως έχει, δηλαδή χωρίς περαιτέρω αύξηση ζωικού κεφαλαίου μέχρι την εκπόνηση και έγκριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες ειδικής μελέτης βοσκοϊκανότητας, σύμφωνα με τους όρους που αναφέρονται στο Σχέδιο Διαχείρισης». Ωστόσο, στο σημείο αυτό φαίνεται να τιμωρούνται συνολικά οι κτηνοτρόφοι του νησιού μας για την αδυναμία της Περιφέρειας και του Υπουργείου Αγροτική Ανάπτυξης να εκπονήσουν τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, όπως προβλέπεται στο Ν. 4351/2015 (164Α΄), αφού και η τελευταία σε ισχύ προθεσμία εκπόνησής τους, στις 31-12-2024 παρήλθε άκαρπη. Τονίζεται ότι ειδικά στο Δήμο Δυτικής Λέσβου, η κτηνοτροφία και ο μεταποιητικός τομέας των προϊόντων της (τυροκομεία, σφαγεία, κλπ) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομία μας.
Προτείνεται λοιπόν, οποιοσδήποτε περιορισμός στην αύξηση του ζωικού κεφαλαίου να επέλθει μόνο μετά τη σύνταξη του Διαχειριστικού Σχεδίου Βόσκησης από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.