Στην έρευνα του Κάμπου του Ευεργέτουλα, έχουν προκύψει νέα στοιχεία που σίγουρα δημιουργούν ερωτήματα και τα οποία προσεγγίζονται με πιθανές θέσεις εργασίας!

Στο γνωστό Κτηματολόγιο του Διοκλητιανού, του ύστερου 3^ου και πρώιμου 4^ου μ.Χ. αιώνα υπάρχει η καταγραφή «Χω{ριον} Πύργου. μερ…» μια αρχαία θέση, πιθανόν ενός αμυντικού πύργου-βίγλας, στον κάμπο (IG XII.2.76)! Το τοπωνύμιο επαναλαμβάνεται μετά από αιώνες! Το 1548 καταγράφεται το μικρό χωριό Pirgo, στο γνωστό φορολογικό τεφτέρι, με μόνο 5 σπίτια, που πληρώνουν 780 Α φόρο για καλλιέργεια σιταριού, λιναριού, κριθαριού, μαυρομύτικων φασολιών, σύκων, ελιών, βαμβακιού, για μούστο και λάδι! Επίσης 9957 Α σε δύο τιμαριούχους Τούρκους! Σε καταγραφές Βακουφικού βιβλίου, αναφέρεται η τοποθεσία Eski Kule (Paleo Pirgos), κοντά στο Ίππειος, δύο φορές, το 1809 και το 1817!* Σύμφωνα με την υπόθεση που κάνω, ο Πύργος του 1548 δεν υπάρχει πια και αναφέρεται η τοποθεσία σαν Παλαιόπυργος! Και τώρα η υπόθεση εργασίας! Το νοτιότερο κομμάτι του Ίππειους είναι χτισμένο σε υψηλότερο σημείο, απ’ όπου η θέα είναι πανοραμική! Το τμήμα αυτό του χωριού ονομάζεται «Καστρέλλι»!!!** Δηλαδή δηλώνει την ύπαρξη κάποιου μικρού οχυρού, ίσως ενός Πύργου! Του Παλιόπυργου η και του μικρού Χωριού Pirgo!! Τμήματα χωριών υπήρξαν ξεχωριστά χωριουδάκια, όπως πχ το Σαπούνι, στον μετέπειτα Πλακάδο!

Σ’ αυτό το τμήμα του χωριού ήταν κτισμένο το πρώτο Δημοτικό Σχολείο του Χωριού, το 1877, που υπάρχει ακόμα και έχει την επιγραφή: «Η ΣΧΟΛΗ ΑΥΤΗ ΩΚΟΔΟΜΗΤΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΥΡΙΟΥ κ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ. ΙΔΙΑ ΔΕ ΔΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΕΚ ΘΕΡΜΗΣ ΦΙΛΟΜΟΥΣΟΥ κ. ΦΩΤΙΟΥ ΤΣΑΜΠΑΖΗ Εις ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ κ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΒΑΜΒΑΚΕΛΛΗ ΕΝ ΙΠΠΕΙΩ 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1877». Στο πρώην αυτό μικρό χωριό, οι Τούρκοι έχτισαν το δεύτερο τζαμί του Ίππειους, ένα ωραιότατο κτίσμα, με κεραμοπλαστική (διαβήτης των μαστόρων), λαξευμένες γωνιές με ιγκνιβρίτη και παράθυρα με μαρμάρινα θυρώματα, στην θέση παλιού ναού, που σώζεται δίπλα του σαν παρεκκλήσι! Τα ανάγλυφα μαρμάρινα θωράκια του ήταν εντοιχισμένα σε γύρω σπίτια και σε μία βρύση! Δυστυχώς το μνημείο, σαν ιδιωτική περιουσία, από το 1998 μετατράπηκε σε σπίτι! Το αρχείο των φωτογραφιών, του 1990, 1998 και 2020, δείχνει αυτήν την «μετατροπή και καθαίρεση»!

* Πληροφορία του Στρατή Αναγνώστου, τον οποίο ευχαριστώ

** «Ημερολόγιο Λεύκωμα 2007» με κείμενα-επιμέλεια Ευάγγελου Σάλτα!

όπου το παλιό δημοτικό

με την επιγραφή του 1877

το Τζαμί (1990)

αρχιτεκτονικό μνημείο

η μετατροπή το 1998

και σπίτι του 2020

σπίτια στο «Καστρέλλι»!