Προχωρώντας βόρεια, επάνω στο νέο δρόμο, μετά το μνημείο της Αγίας Μαρίνας, με την «υψίκορμο κυπάρισσο», αριστερά οι ελαιόφυτοι λόφοι υποχωρούν προς τα μέσα, και στην πλαγιά διακρίνεται το σύδεντρο των πρίνων, που σκεπάζουν το επόμενο «Ιερό», την Παναγιά τη Γαλούσα! Δίπλα στο ερείπιο της μεγάλης Παλαιοχριστιανικής, είναι ένα μικρό εξωκλήσι! Το μνημείο είναι μεγάλο και διασώζονται τμήματα του βορινού και δυτικού τοίχου! Πληθώρα οικοδομικού υλικού, από λαξευμένους και αλάξευτους λίθους, από μάρμαρο και ιγκνιβρίτη, βρίσκεται επί τόπου, ενώ το 1983 υπήρχαν υπέροχα αρχιτεκτονικά μέλη από γκρίζο μάρμαρο, που έδειχναν το μεγαλείο της εκκλησίας! Τρεις κίονες με ταινία στο ένα άκρο, ένα μεγάλο ιωνικό κιονόκρανο με φυτικό διάκοσμο στα «προσκεφάλαιά» του, ένα κομμάτι έλικας από ένα άλλο, καθώς και ένα μαρμάρινο θωράκιο με σταυρό σε μετάλλιο στο κέντρο και δύο πλάγιους σταυρούς με φυτικά μοτίβα, παρόμοια του κιονόκρανου! Εδώ όμως υπάρχει επίκρανο από πωρόλιθο με «Λέσβιο» κυμάτιο στη στενή πλευρά, ένας κυλινδρικός μαρμάρινος βωμός, ενώ ο Σ. Χαριτωνίδης αναφέρει ρωμαϊκή επιτύμβια στήλη «με όρθια ανδρική μορφή έως τους ώμους με χιτωνίσκο και ράβδο στο ένα χέρι και αντικείμενο στο άλλο που το κατευθύνει σε ζώο (ίσως σκύλο)»*! Όλα αυτά δείχνουν την ύπαρξη αρχαίου κτίσματος εδώ, ίσως Ιερού της Κυβέλης, αφού βρέθηκε ανάγλυφο της θεάς του 4^ου π.Χ. αι.**. Στην πλαγιά υπάρχει πηγή και ίσως αυτή να σχετίζεται με το κτίριο που ανασκάφηκε στο δρόμο πρόσφατα, με ορθογώνιους χώρους από λιθόκτιστους, ασβεστολιθικούς τοίχους, με κεραμοσκεπή από καλής ποιότητας μελαμβαφή κεραμίδια, άφθονη κεραμική από επίσης καλής ποιότητας αγγεία (μελαμβαφή κ.α.), αρκετά πιθάρια και πήλινους σωλήνες «γραμμών» παροχής ύδατος! Χαρακτηρίστηκε σαν «εργαστήριο», εγώ όμως πιστεύω ότι αποτελεί χώρο του Ιερού της Κυβέλης, το οποίο πιθανόν να ευρίσκεται σε παρακείμενο χώρο! Η ποιότητα της «έγχρωμης» κεραμικής και των κεραμιδιών της στέγης, μας οδηγεί σε γνωστές παρόμοιες εγκαταστάσεις, ιερών χώρων της αρχαιότητας! Επίσης υπάρχει η πληροφόρηση για την ανεύρεση ειδωλίων στον χώρο! Κάτι που δικαιολογεί και την ανεύρεση των αρχαίων τεκμηρίων στη μεγάλη και εντυπωσιακή Παλαιοχριστιανική που αντικατέστησε το Αρχαίο Ιερό!

* Στα Χνάρια τα Παλιά, 1987, σελ. 91-92

** Αρχ. Κοκκώνα Ρούγγου: Ομιλία για την Λατρεία της Κυβέλης στη Λέσβο και στο ΒΑ Αιγαίο, 2017

σαν Παναγιά Γαλούσα

με τα υπέροχα μέλη της

το Λέσβιο κυμάτιο

τον βωμό

το θωράκιο σε σχέδιο

με ανασκαφή κτιρίου στο δρόμο

ίσως χώρου Ιερού της Κυβέλης!