Καλή Ανάσταση και Χρόνια Πολλά.

Οι μέρες που πέρασαν είναι συνήθως για τους χριστιανούς μέρες στοχασμού γύρω από τα υπαρξιακά ερωτήματα του ανθρώπου για τον σκοπό που έχει έρθει στη γη, τι σημαίνει σταύρωση και τι είναι για τον χριστιανισμό η ανάσταση. Σχεδίαζα να αναφερθώ στις φιλοσοφικές αυτές αναζητήσεις μέσα από την οπτική γωνία της θεωρίας του μετασχηματισμού.

Τα γεγονότα όμως δυστυχώς με ξεπέρασαν βίαια και ο θάνατος και τα ατυχήματα από τα παραδοσιακά έθιμα του Πάσχα, σαϊτοπόλεμος, πυροτεχνήματα, πυροβολισμοί στον αέρα για τον πανηγυρισμό, ακρωτηριασμοί άλλαξαν τις σκέψεις μου.

Για μια ακόμη φορά βρισκόμαστε απλοί άνθρωποι και πολιτικοί μπροστά στο αμείλικτο ερώτημα: Πρέπει να καταργηθούν ή όχι πατροπαράδοτα παραδοσιακά έθιμα που βέβαια είναι παράνομα αλλά κανείς δεν τα κυνηγά αλλά όλοι μαζί υπεύθυνοι και κοινωνία φορώντας μάσκες υποκρισίας «διασκεδάζουμε» με αυτά;

Σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια «Όταν λέμε “παράδοση” εννοούμε τις πληροφορίες που μεταδίδονται από γενιά σε γενιά... Οι πληροφορίες αυτές συνήθως μας λένε για το τι πίστευαν στα πολύ παλιά χρόνια οι άνθρωποι γύρω από διάφορα θέματα και τις συνέπειες που είχαν. Την παράδοση, όπως καταλαβαίνετε και εσείς, τη διαμορφώνει ο απλός λαός ανάλογα με το πνευματικό και πολιτιστικό του επίπεδο».

Σύμφωνα με τη θεωρία του μετασχηματισμού αποφασίζουμε να αλλάξουμε κάτι στη ζωή μας όταν αυτό δεν είναι λειτουργικό και μας δυσκολεύει τη ζωή μας. Αυτό που αλλάζουμε το έχουμε μάθει και το έχουμε υιοθετήσει άκριτα κυρίως και πρωτίστως από το οικογενειακό και κοινωνικό μας περιβάλλον. Η αλλαγή επιτυγχάνεται -η αλήθεια είναι όχι πάντα- μέσα από επίπονες διαδικασίες που απαιτούν κριτικό στοχασμό και ορθολογικό διάλογο και την υπέρβαση ενός δυσάρεστου συναισθήματος που νοιώθουμε λόγω της απώλειας.

Ας επιχειρήσουμε πρωταρχικά να μπούμε στη βάσανο του κριτικού στοχασμού. Η ζωή του ανθρώπου είναι το υπέρτατο αγαθό και προστατεύεται από το Σύνταγμα (άρθρο 5 παράγραφος 3 «Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων»). Πόσο οι ατομικές ή συλλογικές μας πράξεις προστατεύουν αυτό το αγαθό; Πόσο η Πολιτεία και ο κάθε φορέας εξουσίας νοιάζεται για την απόλυτη προστασία της ζωής; Εκ του αποτελέσματος η ανακοίνωση της είδησης ακόμη και ενός νεκρού κάθε χρόνο το Πάσχα από παρόμοιες αιτίες, μας λέει ότι κανείς δεν νοιάζεται.

Ας εξετάσουμε το παράδειγμα του σαϊτοπόλεμου στην Καλαμάτα. Αναβιώνει το «έθιμο» σε ανάμνηση του γεγονότος ότι κατά την Ελληνική Επανάσταση οι Μεσσήνιοι πέταγαν σαΐτες γεμισμένες με μπαρούτι για να αναχαιτίσουν τους Τούρκους. Σκοπός των σαϊτών τότε ήταν ο θάνατος των Τούρκων. Σήμερα σκοπός του εθίμου είναι η προσέλκυση τουριστών που αν κρίνω από τις πληρότητες των ξενοδοχείων στην Καλαμάτα είναι μεγάλη. Ένα έθιμο που από τη φύση του φέρνει μαζί του το θάνατο. Ίσως μεταξύ των σκοπών του εθίμου είναι να δείξουν οι σαϊτάδες την ανδροσύνη τους. Ο Έλληνας οικογενειάρχης διψασμένος για «άρτο και θεάματα» κατακλύζει τις πλατείες, τις εκκλησίες για να απολαύσει με ενδεχόμενο κίνδυνο της ζωής του το «έθιμο». Είναι λοιπόν και ο πολίτης που πάει σε αντίστοιχα θεάματα συνυπεύθυνος. Ο ατυχής οπερατέρ όμως εργαζόταν γιατί έπρεπε να μεταδώσει το μακάβριο έθιμο όπου δει.

Είναι συνυπεύθυνος και ο γονιός συνήθως πατέρας που προσπαθεί να διασκεδάσει μαζί με το παιδί του την εκτόξευση των πυροτεχνημάτων. Είναι ο ίδιος ο γονιός που σε μικρότερες ηλικίες αγοράζει τις επικίνδυνες εκρηκτικές ύλες. Την ίδια αυτή συμπεριφορά μιμείται στο μέλλον ο έφηβος. Δηλώνει μαγκιά, δηλώνει ανδροσύνη.

Ζούμε σε μια κοινωνία που έχουμε το κεφάλι μας μέσα στο χώμα σαν μια στρουθοκάμηλος. Ας μην πάει κανείς σε περιοχές με ανάλογα έθιμα ως επισκέπτης τουρίστας για να απολαύσει παρόμοια θεάματα. Ας μην αγοράσει κανείς γονιός τις παράνομες εκρηκτικές ουσίες. Ο διάλογος ας μην έχει ποτέ την κατεύθυνση να νομιμοποιηθεί το έθιμο που προτείνεται από δημοτικές αρχές. Όλοι οι γονείς και οι συγγενείς που έχουν δώσει θυσία τα παιδιά τους στο βωμό των επικίνδυνων αυτών εθίμων ας βγούνε να μιλήσουν παντού για τον πόνο που βίωσαν.

Αυτό το στοιχείο της παράδοσης είναι επικίνδυνο και πρέπει να καταργηθεί. Ας βοηθήσουμε όλοι προς αυτήν την κατεύθυνση. Ενημέρωση και παιδεία για να διαμορφώσουμε μια άλλη παράδοση που θα δηλώνει το υψηλό μας πολιτιστικό επίπεδο. Ας μην γίνουν παράδοση οι μολότοφ που πέφτουν στο Νέο Κόσμο για δωδέκατη φέτος χρονιά.