Αρχές Ιανουαρίου και η ελληνική φύση ατενίζει και φέτος τη βλοσυρή όψη του διπρόσωπου Ιανού.

Και λήγοντος του μηνός Ποσειδεώνος να το πάρουμε (εκ του πόσις, ποταμός ή και πόντος) πάλι μέσα είμαστε, δηλαδή στο νερό, το χαλάζι και το τσουχτερό κρύο.

Τα δελτία του καιρού είναι καταιγιστικά σαν πολεμικά ανακοινωθέντα, είναι κατηγορηματικά και κουβαλούν την επικείμενη ταραχή και το φόβο.

Μεταφέρω αυτολεξεί το πιο πρόσφατο δελτίο της ΕΜΥ: «Ο “Τηλέμαχος” που διαδέχεται τη «Σοφία» θα είναι δριμύτερος αλλά από αύριο θα υπάρξουν σημάδια βελτίωσης».

Πάλι καλά. Αυτό το τελευταίο είναι κάπως παρηγορητικό και ευχάριστο κυρίως γιατί θα μας δώσει την ευκαιρία να βαφτίσουμε το επόμενο ψυχρό κύμα του χειμώνα με άλλο ένα αρχαιοελληνικό όνομα.

Τεράστια ονοματολογική παρακαταθήκη μας κατέλιπαν πράγματι οι αρχαίοι.

Οι Ομηρικοί ήρωες, οι θεοί, οι ημίθεοι και οι ήρωες της Μυθολογίας, μαζί και τα πρόσωπα της ιστορικής περιόδου δεν είναι μόνο λεκτικές επιτυχίες των αντίστοιχων εννοιών, αλλά είναι και ατελείωτα.

Ο Ανέστης Κωνσταντινίδης, Κύπριος φιλόλογος και σπουδαίος εκδότης, εκτός από το διάσημο λεξικό τού Liddell-Scott, εξέδωσε και ένα «Λεξικό κυρίων ονομάτων» (1900) στου οποίου τις 537 σελίδες περιλαμβάνονται περίπου 13500 (!) αρχαιοελληνικά ονόματα, οπότε έχουμε εξασφαλισμένη επάρκεια.

Το κακό είναι ότι έχουμε επιδερμική σχέση με ο,τιδήποτε αρχαίο. Δεν έχουμε εμβαθύνει στις έννοιες, στις σημασίες και στους συμβολισμούς και ούτε μπορούμε να τα συνδέσουμε νοηματικά με τα καθ’ ημάς. Τι σημαίνει δηλαδή «Τηλέμαχος» τη στιγμή που μας επισκέφθηκε ήδη το βαρομετρικό χαμηλό; Ή τι σημαίνει ένας αρχιτέκτονας, όπως ήταν ο «Καλλικράτης», για την περιφερειακή ανασυγκρότηση των Δήμων;

Μ’ αυτή τη λογική μπορεί να δούμε στο προσεχές μέλλον και τη γυναίκα τού Τηλέμαχου την «Κίρκη» ή την κόρη του τη «Ρώμη», αλλά και περίεργα και σπάνια πλην άσχετα με τις κακοκαιρίες ομηρικά ονόματα π.χ. «Ακάμας Ευσώρου» που ήταν και Θραξ, και τον σκότωσε ο ομηρικός υπερήρωας Αίας Τελαμώνος ο Σαλαμίνιος, ο οποίος Αίας για το αρχηγιλίκι κυριεύθηκε από μανία και αυτοκτόνησε, λέγοντας, όπως μας διηγείται ο Όμηρος, το σπουδαίο εκείνο: «Ή καλώς ζην ή καλώς τεθνηκέναι τον ευγενή χρη» («Ο ευγενής άνθρωπος θα πρέπει ή να ζει έντιμα ή να πεθαίνει ένδοξα»).

Αν και, τώρα που το σκέφτομαι, το πλέον εύστοχο όνομα καταιγίδας (όταν θα ξανάρθουμε στο «ε», επειδή το πάνε αλφαβητικά) θα ήταν το «Επιμηθέας» μιας και όλοι μας σκεφτόμαστε κατόπιν εορτής ...

Πριν από πολλά χρόνια συνήθιζαν οι ελληνικές αεροπορικές εταιρίες (Ολυμπιακή) να δίνουν αρχαία ελληνικά ονόματα στα αεροσκάφη. «Θαλής», «Περικλής», «Αρίσταρχος» κλπ. Ήταν ένας ωραίος τρόπος να προπαγανδίζουμε το παρελθόν μας στα πέρατα της οικουμένης, και δεν γνωρίζω ποιοι και γιατί αποφάσισαν κάποια στιγμή να το καταργήσουν.

Τώρα αποφασίσαμε να δίνουμε αυτά τα ονόματα στον κακό καιρό που μας βρίσκει κάθε τόσο, σε συνεργασία με την ΕΕ και κατά την πάγια τακτική του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού να δίνει ονόματα στους τυφώνες και τα άλλα καταστροφικά φαινόμενα.

Τουλάχιστο ας είναι μια ελάχιστη ευκαιρία, έστω και άσχετη, να ανατρέχουμε, να ξεφυλλίζουμε την ιστορία μας και να μαθαίνουμε και κάτι απ’ το ένδοξο και πολυσήμαντο παρελθόν μας.