Σχεδόν ανάλογη με την εμπειρία των αισθήσεων! Υπάρχει άρα συμβαίνει! Άντε να το αμφισβητήσεις! Ζούμε στην εποχή της κοινωνικής δικτύωσης! Ζούμε με την αγωνία της εικόνας! Πώς φαινόμαστε; Πότε θέλουμε και πότε επιτρέπουμε να φαινόμαστε; Σε ποιες στιγμές της ζωής μας διαλέγουμε να πρωταγωνιστούμε στο κάδρο; Υπό ποιες συνθήκες γινόμαστε από το κάδρο λιποτάκτες; Ποια εικόνα μας εκφράζει καλύτερα; Τι θέλουμε να αποκαλύπτει για μας; Τι από όλα αυτά ισχύει; Πολλή υπομονή πρέπει να διαθέτει όποιος προσπαθήσει να μας αποσυμβολίσει πίσω από τις εικόνες. Αν διαθέτει φυσικά τον χρόνο! Και τη διάθεση! Αν έχει όρεξη! Αν έχει την επιθυμία!

Ακόμη μεγαλύτερη φυσικά είναι η δύναμη των μαζικών μέσων ενημέρωσης και ειδικά της τηλεόρασης. Ας ανεβαίνει η δυναμική του διαδικτύου. Αφορά συνήθως τις μικρότερες άντε και τις μεσαίες ηλικίες. Ακόμη το χάσμα γενεών παραμένει τεχνολογικό. Η μικρή οθόνη κυριαρχεί. Στη μετάδοση της πληροφορίας και στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Ακόμη δεν αγνοείται. Δεν γίνεται να αγνοηθεί. Οπότε; Οπότε πουλά διαφημίσεις και αυτό σημαίνει χρήμα και κατ’ επέκταση εξουσία. Και έτσι ανοίγονται πάντοτε δυο δρόμοι μπροστά σε κάθε υπεύθυνο προγράμματος: της αξιοπρέπειας και της ευκολίας. Της παραγωγής εκπομπών κάθε είδους με σεβασμό στο κοινό, στους κανόνες δεοντολογίας και στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, άντε και στην αισθητική. Και του μαζικού και εύπεπτου σχεδιασμού προγραμμάτων, τα οποία στοχεύουν στον περίφημο «μέσο όρο», απευθύνονται στον τηλεθεατή που δε θέλει να σκεφτεί, δεν μπορεί να προβληματιστεί και απλώς γουστάρει να διασκεδάσει και να ψυχαγωγηθεί, χωρίς πολλά - πολλά ζόρια.

Όχι ότι δεν μπορούν να σχεδιαστούν αμιγώς ψυχαγωγικά προγράμματα με σεβασμό στο ήθος και στην αισθητική, χωρίς ιδιαίτερες εμβαθύνσεις θεωρητικές αλλά με σοβαρότητα και σύμφωνα με κανόνες. Αμέτρητα τα παραδείγματα στην ελληνική τηλεοπτική ιστορία, δημόσια και ιδιωτική, που το επιβεβαιώνουν. Ωστόσο υπάρχει και η άλλη μέθοδος: η ασόβαρη! Η άρπα κόλλα. Η ασυνείδητη. Όταν κάνεις τηλεόραση πρέπει να συναισθάνεσαι τη μαζικότητα της απήχησης όσων λες και κάνεις. Γιατί για κάποιους αποτελείς ένα πρότυπο. Καλό ή κακό, άλλη συζήτηση. Πρότυπο. Είσαι δημόσιο πρόσωπο. Τα δημόσια πρόσωπα είναι αναγνωρίσιμα. Ο κόσμος τα αντιγράφει. Τα μελετά. Τα μιμείται. Όταν κάνεις ζωντανή τηλεόραση, επιβάλλεται να γνωρίζεις ότι τα λάθη δε συγχωρούνται. Ειδικά όταν οι δηλώσεις και οι αντιδράσεις σου παραβιάζουν γραπτό και άγραφο δίκαιο. Όταν προκαλείς και εξαχρειώνεσαι, πρέπει να ξέρεις ότι δεν υπάρχει επιστροφή.

Πίσω από τέτοιες τηλεοπτικές συμπεριφορές κρύβεται πάντοτε μια μορφή ακραίας αλαζονείας ανθρώπων χωρίς μεγάλη σοβαρότητα, οι οποίοι πιστεύουν ότι επειδή φέρνουν στο κανάλι τους υψηλά νούμερα τηλεθέασης μπορούν να έχουν το ακαταλόγιστο. Όλα συγχωρούνται και όλα παραγράφονται: αρκεί οι χαρωποί πανελίστες να πουλάνε απορρυπαντικά και σφουγγαρίστρες. Τα οποία βέβαια δεν είναι αρκετά, για να κρύψουν τη δυσωδία που παράγεται από τη σεξιστική ιδεοληψία τους . Μια σεξιστική συμπεριφορά που προκάλεσε την κοινή γνώμη και ατυχώς απέδειξε ότι προέρχεται από πρόσωπα και με πανεπιστημιακή μόρφωση και με πολιτικούς θώκους και (δυστυχώς) παρά τις πολλές ώρες τηλεοπτικού χρόνου που κάποιοι είχαν στο ενεργητικό τους.

Το χειρότερο αποτέλεσμα της τηλεοπτικής αθλιότητας που συζητείται τις τελευταίες ημέρες είναι ότι στον τηλεοπτικό αέρα υπάρχουν ουκ ολίγες παρεμφερείς περιπτώσεις, οι οποίες από τύχη ή από συγκυρία δεν έχουν ακόμη εκδηλωθεί. Το καλό, «ουδέν κακό αμιγές καλού» υποστήριζαν σωφρόνως οι αρχαίοι, είναι η ενεργοποίηση και η κινητοποίηση των τηλεθεατών, οι οποίοι ενεργοποιώντας την ιδιότητά τους ως πολιτών και διαμαρτυρόμενοι, οδήγησαν, με σχετική καθυστέρηση, ομολογουμένως στην αντίδραση του Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου και στην παραίτηση του πολιτικού προσώπου της τηλεοπτικής συντροφιάς από την Προεδρία Πολιτιστικού οργανισμού του Δήμου Αθηναίων.

Το πρόβλημα της χαμηλής ποιότητας της ελληνικής τηλεόρασης, ωστόσο παραμένει. Και θα παραμένει όσο η έννοια της ελεύθερης έκφρασης της γνώμης συγχέεται με τη λεκτική ασυδοσία και την αθλιότητα. Τα πάντα κατά βάθος είναι θέμα παιδείας.