Όταν αυξάνονται οι φορολογικές και οι λοιπές λύπες, είναι φυσικό να αυξάνεται και η κατανάλωση των παυσίλυπων και των -κατά τον Σοφοκλή- «λυτηρίων της πημονής». («Το μεθύειν πημονής λυτήριον», που θα πει ανά τους αιώνες ότι με το κρασί ξεχνάς τις συμφορές).

Σε λίγες μέρες θ’ ανοίξουμε τα καινούρια κρασιά. Μέσα στο Νοέμβριο.

Οι αρχαίοι, που τηρούσαν ευλαβικά τις λατρευτικές διαδικασίες, είχαν και ειδική γιορτή ενταγμένη στις γιορτές των Ανθεστηρίων, την «πιθοιγία», εκ του οίγνυμι (ανοίγω) τον πίθο. Γιορτάζονταν στις 15 Φεβρουαρίου, άγνωστο γιατί αργούσαν τότε τόσο πολύ να δοκιμάσουν τα γιοματάρια.

Τους αρχαίους Έλληνες τους είχε απασχολήσει το μέτρον (μεταξύ όλων των άλλων) και της οινοποσίας.

Ήξεραν ότι ο χυμός της σταφυλής, αυτό το θείο δώρο του Διονύσου, σε μικρές ποσότητες έχει ευεργετική δράση, αλλά σε μεγάλες ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα.
Αυτός ήταν και ο λόγος που συνήθιζαν να πίνουν τον οίνο κεκραμένο, δηλαδή αναμιγμένο με, συνήθως, διπλάσια ποσότητα νερού.

Από κει βγήκε και η δημώδης ονομασία «κρασί», μολονότι σήμερα δεν το αναμιγνύουμε, αλλά το πίνουμε «άκρατον».

Η κράση γινόταν σε μεγάλες, δίωτες (με δυο χερούλια), διακοσμημένες κανάτες, τους «κρατήρες». Το μέγεθός τους ήταν ανάλογο με τον αριθμό των συνδαιτημόνων. Εάν ήταν πολλοί οι καλεσμένοι, έψαχναν για μεγαλύτερο κρατήρα.

Ο γραμματικός Αθήναιος ο Ναυκρατίτης στο πολυτιμότατο βιβλίο του «Δειπνοσοφιστές» του Β΄ αιώνα μ.Χ. μας διασώζει ένα εκπληκτικό θησαυρό ονομάτων, στοιχείων, συνταγών και παντοίων πληροφοριών του αρχαίου κόσμου.
Μεγάλο μέρος του Πρώτου και του Δευτέρου βιβλίου το αφιερώνει στις ιστορίες και τις πληροφορίες για το κρασί. Στην παράγραφο 36 του Βιβλίου Β΄ αναφέρει έναν δεκάλογο του οίνου, συγγραφέας του οποίου είναι ο κωμωδιογράφος της Μέσης Κωμωδίας (η οποία Μέση διήρκεσε στην Αθήνα από το 404 έως το 335 π.Χ.) Εύβουλος.

Ο Εύβουλος είχε γράψει περίπου 100 χαριτωμένα σατιρικά έργα και διακωμωδήσεις των έργων των τραγικών και ιδιαίτερα του Ευριπίδη.

Στο συγκεκριμένο έργο, με τον τίτλο «Διόνυσος ή Σεμέλη», παριστάνει τον Βάκχο να λέει ότι μόνο οι τρεις πρώτοι κρατήρες είναι για τους φρόνιμους οινοπότες («Τρεις γαρ μόνους κρατήρας εγκεραννύω τοις ευ φρονούσι»). Στη συνέχεια τιτλοφορεί και κριτικάρει έναν-έναν κρατήρα από τον πρώτο μέχρι τον δέκατο σε σχέση με τη δράση και τα αποτελέσματα του οίνου.

Να σημειωθεί ότι ο κρατήρας επαρκούσε για ένα κέρασμα όλων των καλεσμένων, οπότε οι «δέκα κρατήρες του Ευβούλου» αντιστοιχούν σε σημερινά ποτήρια ή κούπες, και θα μπορούσαμε να τους μεταφράσουμε ποιητικά ως εξής:

Ο πρώτος στην υγεία σου,
ο δεύτερος γι’ αγάπες
κι ο τρίτος ο σοφότερος
σε παίρνει και σε πάει γλυκά
στου ύπνου σου τις στράτες.
 
Ο τέταρτος όλο βρισιές
κι ο πέμπτος φωνασκίες,
ο έκτος για το τρίκλισμα
και για το παραπάτημα
και για ανοησίες.

Ο έβδομος για τραύματα
κι ο όγδοος για δίκες,
ο ένατος για το θυμό
κι ο δέκατος -χωρίς φραγμό-
τρέλες και κασκαρίκες.