Ναυάγησε η προσπάθεια να περάσει στα χέρια του κράτους το Μουσείο Ελαιοτριβείο Βρανά αφού η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, δεν θέλησε να τηρήσει τους όρους που τέθηκαν από την Δωρήτρια «Εταιρεία Αρχιπέλαγος». Η υπουργός όπως φάνηκε ήθελε να κάνει εκείνη κουμάντο στο Μουσείο ορίζοντας εκείνη όποιον θέλει στην διοίκηση αγνοώντας την ιστορία του, τους ανθρώπους που το δημιούργησαν και αυτούς που εργάζονται μέχρι και τώρα για την διατήρηση και ανάδειξή του. Δεδομένου ότι η κ. Μενδώνη  δε σεβάστηκε τους όρους του δωρητή και ο δωρητής, όπως ήταν φυσικό, αποφάσισε και ζήτησε από την αρμόδια επιτροπή να αποσυρθούν οι διατάξεις που αφορούν το Μουσείο, κάτι που έγινε αποδεκτό.

Η Δωρήτρια «Εταιρεία Αρχιπέλαγος» με έγγραφό της, είχε ζητήσει να τηρηθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις της Συμβολαιογραφικής Πράξης Δωρεάς της 13^ης Μαρτίου 2018, που είχαν γίνει αποδεκτές από την τότε ηγεσία του Υπουργείου. Συγκεκριμένα ζήτησε στο Νομοσχέδιο να υπάρχει πλήρη αναφορά του αριθμού Συμβολαιογραφικής Πράξης Δωρεάς και των όρων της και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και ο Πρόεδρός του να έχουν θεσμική εκπροσώπηση, και να συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, και το Ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (TICCIH). Ωστόσο εκ του αποτελέσματος μάλλον το έγγραφο αυτό μπήκε στο καλάθι των αχρήστων του Υπουργείου.

Σημειώνεται ότι η συζήτηση του Νομοσχεδίου του Υπουργείου Πολιτισμού Αθλητισμού το οποίο συμπεριλάμβανε διατάξεις Ίδρυσης Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου του «Μουσείου Ελαιοτριβείου Βρανά» Λέσβου, ολοκληρώθηκε στη Βουλή την Πέμπτη 10/12/2020.

Τους άφησαν εκτός…
Το Νομοσχέδιο δυστυχώς, καταρτίστηκε ερήμην της Δωρήτριας Εταιρείας, δε γινόταν καμία αναφορά στον αριθμό Συμβολαιογραφικής Πράξης Δωρεάς, ούτε των όρων της, και απουσίαζαν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το TICCIH, στα δε μέλη που τοποθετούσε ο Υπουργός δε προσδιοριζόταν καμία επαγγελματική τους ιδιότητα, και κανένας θεσμός που εκπροσωπούσαν. (συνημμένες οι δυο προτάσεις για το Δ.Σ. Λ. Κονιόρδου & Λ. Μενδώνη)

Ο υπουργός και τώρα και στο μέλλον μπορούσε να τοποθετήσει όποιον ήθελε χωρίς κανένα τυπικό ή ουσιαστικό κριτήριο.
Η Δωρήτρια Εταιρεία τη σχετική γνωμοδότηση του νομικού της συμβούλου κατέθεσε στην επιτροπή και  ζητήθηκε η απόσυρση (συνημμένη επιστολή που επισυνάπτεται ακολούθως) των διατάξεων που αφορούν το Μουσείο, και έγινε αποδεκτό.

Φορέας του Μουσείου : «Ο πολιτισμός πρέπει να ενώνει»
Με δήλωση του ο Φορέας του Μουσείου σημειώνει: «Με αίσθημα ευθύνης, εγκαίρως, πριν σταλεί στην ολομέλεια της Βουλής, ζητήσαμε την απόσυρση των διατάξεων, διότι ο Φορέας μας δεν επιθυμεί να εμπλακεί το Μουσείο σε άγονους διαξιφισμούς διότι ο Πολιτισμός πρέπει να ενώνει, αναδεικνύει, και να σηματοδοτεί την ομοψυχία. Ευχαριστούμε τους Βουλευτές Λέσβου και τα μέλη της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για τη συνεργασία τους».

 
Η αίτηση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής     

Η Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Τεχνών-Γραμμάτων-Πολιτισμού και Αναπτυξιακής Δράσης με την επωνυμία «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ», όπως νόμιμα εκπροσωπείται με δήλωσή της κοινοποίησε στον πρόεδρο της Βουλής και στους βουλευτές την απόφασή της Γενικής της Συνέλευσης της 4^ης Νοεμβρίου 2020, επί του νομοσχεδίου με τίτλο "Αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και μετονομασία του σε Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, ίδρυση ν.π.ι.δ. με την επωνυμία «Μουσείο- Ελαιοτριβείο Βρανά» στον Δήμο Λέσβου, προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο εξωτερικό, ρυθμίσεις για το ιστορικό μουσείο Κρήτης και το μουσείο «Φοίβος Ανωγειανάκης» και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού" του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η σχετική απόφαση κοινοποιήθηκε στην Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού στις 09/11/2020 και εστάλη στο Δικτυακό Τόπο του ΥΠ.ΠΟ.Α στη σχετική διαβούλευση και αναρτήθηκε στις 13/11/2020. Ακόμη κοινοποιήθηκε στον Πρόεδρο της αρμόδιας Νομοθετικής Επιτροπής της Βουλής στις 02/12/2020 αλλά και σε όλους τους εισηγητές των κομμάτων της Επιτροπής, πολλοί από τους οποίους επικοινώνησαν μαζί με τους εκπροσώπους της «Εταιρεία Αρχιπέλαγος» για επιπρόσθετη ενημέρωση ή επιμέρους διευκρινήσεις.

«Από το περιεχόμενο της παραπάνω απόφασης αλλά και από την απλή ανάγνωση της πρότασης δωρεάς της Εταιρείας μας, -Συμβολαιογραφική Πρόταση Δωρεάς  39588/14/03/2018 -  προκύπτουν πέραν των άλλων οι νομικοί λόγοι για τους οποίους το παραπάνω νομοσχέδιο, κατά το μέρος του που αφορά τη δωρεά μας, του ‘’Μουσείου Ελαιοτριβείου Βρανά’’, δεν θα μπορεί να παράγει καμία έννομη συνέπεια αν δεν κάνει αποδεκτή την πρόταση δωρεάς και δεν καλύψει τις προϋποθέσεις που τάχθηκαν με αυτή. Επισυνάπτουμε σχετικώς γνωμοδότηση* του νομικού συμβούλου της εταιρείας μας, στην οποία ρητώς αναφέρεται ότι αν το νομοσχέδιο δεν καλύπτει τις προϋποθέσεις της πρότασης δωρεάς δεν θα μπορεί να συσταθεί η δωρεά» σημειώνεται στην αίτηση προς την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής και προστίθεται αμέσως μετά: «Ωστόσο κατά την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής σας, χθες, 03/12/2020 οι εισηγητές αναφέρθηκαν στη σημαντικότητα του ‘’Μουσείου- Ελαιοτριβείου Βρανά’’, και ακούστηκαν απόψεις που συμπίπτουν με τη βούληση της πρότασης δωρεάς μας, η οποία κατατέθηκε στο ΥΠ.ΠΟ.Α., διότι μας εζητήθη από την τότε Υπουργό και τους νομικούς της συνεργάτες, αλλά και με έγγραφο της προς τον Φορέα μας αριθμ. Γραφ. Υπ. 154034/4026/27/12/2017 στο οποίο αναφέρει «Το ΥΠ.ΠΟ.Α. θα δρομολογήσει τις απαραίτητες διαδικασίες μόλις υποβληθεί η σχετική Συμβολαιογραφική Πράξη Δωρεάς»».

Στον ανεμιστήρα του Υπουργείου…

«Αναμέναμε η παριστάμενη Υπουργός να τοποθετηθεί και να καλύψει τις προϋποθέσεις της πρότασης δωρεάς. Τούτο δε παρότι όπως προκύπτει αυτό είναι επιβεβλημένο νομικά αλλά και πολιτικά, κατά μείζονα λόγο δε ηθικά, ως ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τα πρόσωπα που συνετέλεσαν στη διάσωση του Μνημείου, το οποίο χωρίς κανένα χρέος ή όφελος εν λειτουργία και χωρίς αντάλλαγμα προτάθηκε προς δωρεά στο Υπουργείο Πολιτισμού» αναφέρεται χαρακτηριστικά και προστίθεται ακολούθως «Η συνεργασία της επίσημης Πολιτείας με τις πρωτοβουλίες πολιτών που δημιουργούν πρέπει να έχει αμοιβαιότητα και αλληλοεκτίμηση».

Παράλληλα σημειώνεται ότι το σχέδιο νόμου κατατέθηκε χωρίς επί ένα χρόνο, παρά τις προσπάθειες από πλευράς των μελών της «Εταιρίας Αρχιπέλαγος» να υπάρξει κάποια επικοινωνία, έστω με έναν εξουσιοδοτημένο υπάλληλο.

«Ενημερωθήκαμε τυχαίως ότι αναρτήθηκε για διαβούλευση το σχέδιο νόμου στον Δικτυακό Τόπο του ΥΠ.ΠΟ.Α.», αναφέρει στο αίτημά του ο πρόεδρος της «ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ», Νίκος Σηφουνάκης.

Χάθηκε η δωρεά

Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης διαπιστώθηκε ότι στο κείμενο που κατετέθη στη Βουλή υπήρξαν αλλαγές στο νομοσχέδιο σε σχέση με το ανηρτημένο στη διαβούλευση αλλά και πάλι: 

• Δεν υπάρχει αναφορά στη συμβολαιογραφική πρόταση δωρεάς μας και ιδρύεται Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου ως να πρόκειται περί ‘’αναγκαστικής κρατικής απαλλοτρίωσης’’ όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στη γνωμοδότηση* που κατέθεσαν συνημμένως ο νομικός σύμβουλος κ Π. Κασσαβέτης αλλά και ο συμβολαιογράφος κ Σταμάτης Καταπόδης που συνέταξε τη Συμβολαιογραφική Πρόταση Δωρεάς.
• Δεν υπάρχει καμία πρόνοια για τους εργαζόμενους που προσφέρουν επί χρόνια στο Μουσείο κάτω από δύσκολες συνθήκες στη Λέσβο των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών.

Ντροπή για την μνήμη των δημιουργών

«Στενοχωρεί βαθειά το γεγονός ότι σχεδόν τρία χρόνια μετά την πρόταση δωρεάς εξακολουθεί να υπάρχει απόσταση στη συναντίληψη. Η αισιοδοξία και το όραμα, υπήρξε η αρχή που οδήγησε να συνυπάρξουν σημαντικές προσωπικότητες στην προσπάθεια διάσωσης ενός Μνημείου, που συνδέει δύο μεγάλους δημιουργούς, έναν ποιητή και έναν σκηνοθέτη» σημειώνεται χαρακτηριστικά και ακολούθως αναφέρεται: «Θα ήταν λυπηρό αν όχι ταπεινωτικό και προσβλητικό της μνήμης των Δημιουργών του, που δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή, αλλά και όσων συνεχίζουμε το έργο τους, στην Ολομέλεια της Βουλής να καταψηφίζονται τροπολογίες έστω και από ελάχιστους Βουλευτές της Εθνικής Αντιπροσωπίας, με επίμαχο θέμα τη δωρεά του ‘’Μουσείου Ελαιοτριβείου Βρανά’’».

«Δεν θα εμπλακεί το Μουσείο σε διαξιφισμούς»

Λόγω των παραπάνω το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας, αποφάσισε και εξουσιοδότησε τον Πρόεδρό της να καταθέσει στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της βουλής ότι η Πολιτιστική «Εταιρεία Αρχιπέλαγος» δεν επιθυμεί να εμπλέξει το Μουσείο σε άγονους διαξιφισμούς. «Κατά συνέπεια ζητούμε να αποσυρθούν οι διατάξεις που αφορούν το «Μουσείο- Ελαιοτριβείο Βρανά» δεδομένου ότι ως έχουν δεν αντιστοιχούν στη βούληση της δωρεάς και δεν επιφέρουν καμία έννομη συνέπεια. Προσβλέπουμε ότι με ανοιχτούς ορίζοντες με σχέσεις ισοτιμίας, θα γίνει κατορθωτό να υλοποιηθεί η βούλησή μας και θα αναμένουμε μια τέτοια πρωτοβουλία στο μέλλον» σημειώνεται στο αίτημα.