Ο William Targ (1907 - 1999), ο περίφημος αμερικανός επιμελητής εκδόσεων, έλεγε πως «ένα καλό παιδικό βιβλίο δημιουργεί στην ψυχή του παιδιού μια δόνηση που διαρκεί μια ολόκληρη ζωή» . Είναι όμως παράλληλα και ένα ταξίδι. Σε παίρνει από το χέρι και σε οδηγεί σε κόσμους μαγικούς, σε συγκινεί, σε χαλαρώνει, σε προβληματίζει, σε εμπνέει, διεγείρει τη φαντασία σου. Κι όπως είπε ο συμπατριώτης μας Ερέσιος φιλόσοφος Θεόφραστος (371 π.Χ. - 287 π.Χ.), «Ο χρόνος είναι το πιο πολύτιμο πράγμα που μπορεί κάποιος να δαπανήσει». Τι καλύτερο από το να τον δαπανήσει διαβάζοντας. 

Μπορώ εύκολα να φανταστώ ένα παιδί τη δεκαετία του 1950 ή του 1960 να παίρνει με λαχτάρα στα χέρια του ένα παιδικό βιβλίο και να χάνεται στις σελίδες του. Να διαβάζει για μάχες και για ήρωες του 1821. Να θαυμάζει τη στρατηγική του Κολοκοτρώνη, τον ηρωισμό του Καραϊσκάκη, το πάθος του Νικηταρά και τα ανδραγαθήματα του Ανδρούτσου. Να φουσκώνει το στήθος του με περηφάνια, που είναι Έλληνας. Το φαντάζομαι αυτό το παιδί και τους φίλους του στη γειτονιά του, να κάνει τις ιστορίες που διάβασε παιχνίδι και να κρατάει τα παιδικά του βιβλία σαν θησαυρό. Από έναν τέτοιο «θησαυρό» μπορεί να ξεκινήσει μια συλλογή. Κάπως έτσι ξεκίνησαν και ο Δημήτρης Αναγνωστής με τη σύζυγό του Μάγδα Αναγνωστή. Για περισσότερα από 40 χρόνια, συγκέντρωσαν με αγάπη και μεθοδικότητα, πάνω από 11000 τίτλους εξωσχολικών βιβλίων για παιδιά, και έναν επίσης μεγάλο αριθμό λογοτεχνικών περιοδικών, δίσκων βινυλίου, ταινιών, εποπτικού υλικού κλπ., με το νου τους πάντα όλα αυτά να γίνουν κάποτε κτήμα της ελληνικής νεολαίας. Για να συμβάλλουν με αυτόν τον τρόπο, όπως λέει η κα Αναγνωστή «σε μια νίκη στον πόλεμο ενάντια στο Χρόνο που θέλει όλα να τα καταπιεί». 

Από αυτή τη συλλογή επέλεξαν πάνω από 200 βιβλία για παιδιά, με θεματολογία από τον Αγώνα, για να παρουσιαστούν στο κοινό στην Πινακοθήκη Λέφα του Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού σε μια έκθεση που απευθύνεται στα παιδιά για να γνωρίσουν και στους ενήλικες να θυμηθούν. Πράγματι εκτίθενται ιστορικά μυθιστορήματα, ή μυθοπλασίας, βιβλία με ποίηση, θέατρο, μουσική για παιδιά, βιβλία με διηγήματα από τον Αγώνα, εικονογραφημένα από σπουδαίους καλλιτέχνες της εποχής τους, περιοδικά για παιδιά από τον 19ο και 20ο αιώνα. Βιβλία που το παλιότερο χρονολογείται στα 1836 και τα νεώτερα την δεκαετία του 1970. Γιατί στη συνέχεια υπήρξαν «δυο δραματικές αλλαγές στο χώρο των εκδόσεων - η σταδιακή εγκατάλειψη της χειροποίητης παραγωγής του βιβλίου και η αλλαγή στη γραφή και στη γλώσσα (μονοτονικό)». Αυτό οδήγησε τους συλλέκτες να συνειδητοποιήσουν πως «ότι είχε έως τότε εκδοθεί αποκτούσε έναν αυθεντικό μουσειακό χαρακτήρα, και έπρεπε να αποτελέσει αντικείμενο περισυλλογής και διάσωσης». Η έκθεση όμως δεν περιορίζεται στα βιβλία αλλά περιλαμβάνει και σχολικό εποπτικό υλικό (λιθόγραφα πορτραίτα αγωνιστών και σκηνές μαχών), πολλά έργα τέχνης με θεματολογία από το 1821, γλυπτά, πίνακες, χαρακτικά, σταμπωτά, φιγούρες από το θέατρο σκιών, πορσελάνινα μπουκάλια, όπλα, από τις συλλογές του ζεύγους Αναγνωστή. Μεταξύ αυτών και 10 εξαίρετες ελαιογραφίες του πολύ γνωστού ναΐφ ζωγράφου Νώντα Ρεντζή. Όλα συντελούσαν στο να μεταφέρουν τον θεατή στην ατμόσφαιρα της εποχής. 

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη 29 Μαρτίου. Πρώτος απηύθηνε χαιρετισμό ο Δήμαρχος του Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού Δημήτρης Γαλάνης, υπό την αιγίδα του οποίου έγινε η έκθεση, με αναφορά στην έκθεση ως συμμετοχή του Δήμου στην επέτειο των 200 χρόνων της Επανάστασης στα πλαίσια του κοινωνικού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στη συνέχεια η κα Αναγνωστή καλωσόρισε τους καλεσμένους και αφιέρωσε την εκδήλωση στον Όμιλο απογόνων Αγωνιστών του 1821 και Ιστορικών γενών. Τον λόγο πήραν κατόπιν οι κεντρικοί ομιλητές, οι καθηγητές Δημήτρης Παυλόπουλος (τακτικός καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης του ΕΚΠΑ και πρόεδρος του Ιστορικού-Αρχαιολογικού Τμήματος), και Γιάννης Μάζης (ομότιμος καθηγητής της Οικονομικής Γεωγραφίας του ΕΚΠΑ, και τ. Πρόεδρος του Τμήματος Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών). Ο πρώτος επικεντρώθηκε στο περιεχόμενο της έκθεσης και στο εικαστικό μέρος, για να καταλήξει πως με τον τρόπο που οι συλλέκτες συγκέντρωσαν και παρουσίασαν τα αντικείμενα στην έκθεση πέτυχαν να υπερβούν την υλική αξία που έχουν, ώστε να πνευματικοποιούνται. Ο δεύτερος ανάλυσε τις έννοιες του έθνους και του πατριωτισμού, την σημασία τους και την αξία τους στο σήμερα. 

Ανάμεσά σε όσους παραβρέθηκαν αναγνωρίσαμε τον Δήμαρχο Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχη Βέρρο, που ήρθε στην Αθήνα ειδικά γι αυτό το σκοπό, τον Αντιπρόεδρο της Βουλής, βουλευτή Λέσβου της Ν.Δ., Χαράλαμπο Αθανασίου, τον βουλευτή Τρικάλων του ΣΥΡΙΖΑ Σάκη Παπαδόπουλο, τον Πρόεδρο του Ομίλου, Κωνσταντίνο Πλαπούτα, τον Πρόεδρο του Μουσείου της πόλεως των Αθηνών και συντοπίτη μας Μυτιληνιό Αντώνη Βογιατζή, σύσσωμο σχεδόν το Δ.Σ. του συλλόγου ΑγιαΠαρασκευωτών με τον Πρόεδρό του Χρήστο Καλουντζόγλου, τον ζωγράφο Νώντα Ρεντζή, το σκηνοθέτη Νίκο Τζίμα, την κορυφαία σοπράνο Τζένυ Δριβάλα και τον πιανίστα Δημήτρη Καραμανώλη. Παραβρέθηκαν επίσης πολλοί δημοτικοί σύμβουλοι και παράγοντες του Δήμου Φιλοθέης-Ψυχικού, καθώς και πολλοί φίλοι του ζεύγους Δημήτρη και Μάγδας Αναγνωστή και πλήθος δημότες. 

Οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση είχαν επίσης την ευκαιρία να λάβουν το βιβλίο-λεύκωμα της κας Μάγδας Αναγνωστή για την έκθεση, στο οποίο δίδονται πληροφορίες και βασικές γνώσεις για τα ελληνικά παιδικά βιβλία και ειδικότερα για όσα αναφέρονται στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Περιέχει επίσης βασικό κατάλογο των εκδόσεων στον 19ο και 20ο αιώνα, πάντα γύρω από την Επανάσταση. Θα πρέπει να τονίσουμε πως το βιβλίο χρηματοδότησε ο Δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού μέσω του ΔΗ.Κ.Ε.ΦΙ.Ψ. Συγχαίρουμε τον Δήμαρχο κ. Γαλάνη γι αυτή την πρωτοβουλία του και ευχόμαστε να βρει μιμητές ανάμεσα στους συναδέλφους του. 

Κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω δυό σκέψεις του Λουκή Λάρα, ήρωα του ομώνυμου μυθιστορήματος του Βικέλα, που σταχυολογώ από το βιβλίο της κας Αναγνωστή: «...Η ιστορία του Έθνους γίνεται από την ιστορία του καθενός από μας. Την ιστορία της ελληνικής παλιγγενεσίας δεν τη διηγούνται μονάχα τα κατορθώματα των παιδιών της στη στεριά και στη θάλασσα, αλλά και οι διωγμοί και οι σφαγές και τα δεινοπαθήματα των αμάχων, κι η εγκαρτέρησή τους στη δυστυχία και η εμπιστοσύνη τους στο Θεό, που τους βοήθησε να τα βγάλουν πέρα. ...».  

ΣΗΜ: Οι φωτογραφίες είναι από την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης