«Άλλωστε είναι ενδεικτικό στοιχείο ότι η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου με παράδοση πάνω από 100 έτη είναι η δεύτερη εξαγωγική δύναμη της Ελλάδας και ως υπουργείο Ανάπτυξης έχουμε αντιληφθεί ότι αυτό θα πρέπει να αποτελεί πυξίδα μας για όλα τα αναπτυξιακά εργαλεία» είπε ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, συμβουλευόμενος τις σημειώσεις του κατά την διάρκεια του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου-Φεστιβάλ για την ελιά στη Λέσβο με τίτλο «Elia Lesvos Confest».  

Η φράση αυτή έγινε - όχι αδίκως- αντικείμενο έντονου σχολιασμού και χλευασμού όχι μόνο από τα στελέχη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και από τα τοπικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.  

Σαφώς η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου κάποτε γνώρισε άνθιση και ενδεχομένως τότε ίσως και να ήταν η δεύτερη εξαγωγική σε ελαιόλαδο δύναμη της Ελλάδας -κάτι για το οποίο διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας- ωστόσο οι εποχές αυτές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και αλίμονο αν αποτελεί η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου πυξίδα στα αναπτυξιακά εργαλεία της χώρας.  

Προφανώς εκείνος που έγραψε, ή που πληροφόρησε σχετικά, την ομιλία του αναπληρωτή Υπουργού ήταν πραγματικά «αδιάβαστος», αφού είναι ξεκάθαρο πως ο κ. Παπαθανάσης σε ότι είχε να κάνει με την Λέσβο συμβουλευόταν τις σημειώσεις του. Το γεγονός αυτό αφήνει πολλά ερωτηματικά αφενός για την πληροφόρησή του σε ότι έχει να κάνει με την εικόνα που υπάρχει για τη Λέσβο, τόσο σε ό,τι αφορά τα προβλήματα όσο και τις δυναμικές που υπάρχουν και αφετέρου για τις παρεμβάσεις των αρμόδιων τοπικών παραγόντων, προκειμένου να αναδείξουν αυτά τα προβλήματα και τις ανάγκες του τόπου μας.  

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει επιπροσθέτως να αναφέρουμε ότι κεντρικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος και της κυβέρνησης, όπως ο Γραμματέας του τομέα Αγροτικών Φορέων της ΝΔ Ανδρέας Καρασαρίνης και η Γενική Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Χριστιάνα Καλογήρου, αν πράγματι είχαν ρωτηθεί για την εικόνα του αγροτικού τομέα της Λέσβου δεν θα άφηναν τοη αν υπουργό Ανάπτυξης να εκτεθεί με όσα ανέφερε για τη σημερινή «εξαγωγική» εμβάλεια της ανύπαρκτης Ενωσης Συνεταιρισμών.  

Και τα εργαλεία ανάπτυξης 

Πέρα από το ομολογουμένως «φάουλ» για τα περί Ενωσης, ο κ. Παπαθανάσης μεταξύ άλλων εξήρε τις ενέργειες της προέδρου του Συλλόγου Ελαία Νήσος Λέσβος, Φωτεινής Τιρπιντήρη καθώς όπως τόνισε η δική της πρωτοβουλία αποτελεί ενέργεια που η Πολιτεία θα έπρεπε να κάνει εδώ και πολλά χρόνια. Σε ότι έχει να κάνει με τα χρηματοδοτικά εργαλεία ανάπτυξης είπε: «Αυτή τη στιγμή με την έναρξη των διαρθρωτικών ταμείων και των μεγάλων πόρων που έρχονται στην πατρίδα μας - και εδώ θα πρέπει να πούμε ότι συνολικά για τα επόμενα 7 χρόνια θα έρχονται στην πατρίδα μας συνολικά 80 δις ευρώ και αυτά που προέρχονται κυρίως από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων μέσω του ΕΣΠΑ 2021-2027, από το Ταμείο Ανάκαμψης και από την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αυτά τα 80 δις θα μοχλεύσουν ιδιωτικούς πόρους άνω των 30-40δις. Αντιλαμβάνεστε για το ποια μεγάλη πρόκληση είναι μπροστά μας σε μία ιστορία που έχουμε κατά κάποιο τρόπο καθυστερήσεις στην απορρόφηση. Βεβαίως αυτό άλλαξε από το 2019 και σήμερα είμαστε από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη στην απορρόφηση των πόρων. Αλλά αυτό αποτελεί μία σημαντική πρόκληση διότι όλα αυτά τα χρήματα πρέπει πολύ γρήγορα - διότι ακούστηκε και μέσα από την συζήτηση και θα πρέπει να ενημερωθεί ακόμη περισσότερο ο κόσμος και η επιχειρηματική κοινότητα - να έρθουν μέσα στην κοινότητα. (…) Μέσα από αυτή τη διαπραγμάτευση πετύχαμε το Βόρειο Αιγαίο να λάβει το υψηλότερο ποσοστό ενίσχυσης, δηλαδή 75% κάτι το οποίο δεν μπορεί να αυξηθεί γιατί είναι βασικός κανόνας στο Κοινοτικό Δίκαιο ότι το 25% πρέπει να είναι ιδία συμμετοχή το οποίο να μην έχει κρατική ενίσχυση. Το Βόρειο Αιγαίο είναι η πρώτη Περιφέρεια της χώρας με την υψηλότερη επιδότηση στα νέα αναπτυξιακά εργαλεία. Και επειδή αυτό προσθέτει μία κινητικότητα αν θέλετε προς την περιοχή και νομίζω στην συνάντηση που είχαμε σήμερα με τον Περιφερειάρχη , το επιβεβαίωσε και αυτός. Πρέπει να είμαστε γρήγοροι, αποτελεσματικοί μειώνοντας την γραφειοκρατία. (…) Έχοντας μπροστά μας έναν αναπτυξιακό νόμο που ήδη τρέχει και το Βόρειο Αιγαίο έχει το υψηλότερο ποσοστό, έχοντας μπροστά μας καθεστώτα όπως Αγροδιατροφή, που θα ξεκινήσει 3 Οκτωβρίου και θα κλείσει ο πρώτος κύκλος 30 Δεκεμβρίου (…), έχουμε ένα Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο έρχεται συμπληρωματικά για να δώσει δάνεια με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο και έχουμε ένα νέο εργαλείο για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις για να μπορούν να λάβουν 80% εγγύηση δημοσίου στο κομμάτι της ιδίας συμμετοχής, έτσι ώστε να μπορούν οι μικροί και πολύ μικροί να επιχειρήσουν με πολύ μικρότερες εγγυήσεις απέναντι στις τράπεζες (…)». Αυτά ανακοίνωσε ο υπουργός από το βήμα του διεθνούς συνεδρίου , αλλά οι φορείς του νησιού έχουν σοβαρές ενστάσεις ότι τα νησιά μας δεν συμπεριλαμβάνονται ευθαρσώς στις περιοχές που δικαιούνται τη μέγιστη ενίσχυση, όπως άλλες παραμεθόριες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. 

«Η κυβέρνηση της ΝΔ ούτε γνωρίζει, ούτε έχει καμία σχέση με τα προβλήματα του τόπου μας» 

«Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση της ΝΔ ούτε γνωρίζει, ούτε έχει καμία σχέση με τα προβλήματα του τόπου μας» αναφέρει σε δελτίο Τύπου το αγροτικό της Νομαρχιακής του ΣΥΡΙΖΑ Λέσβου, με αφορμή την πρόσφατη ομιλία του αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης κ. Παπαθανάση στο συνέδριο ελαιόλαδου, η οποία όπως σημειώνεται «κυριολεκτικά και μεταφορικά μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να εκληφθεί, έγινε φανερό ότι ο υπουργός που υποτίθεται ότι σχεδιάζει την ανάπτυξή μας δεν ξέρει, τουλάχιστον, τα βασικά προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες που έχει ο τόπος μας».  

Στην κριτική που ασκείται από τα στελέχη του αγροτικού του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσε να λείπει από το επίκεντρο η αναφορά στην ΕΑΣΛ: «Είναι δυνατόν να αναφέρει ως παράδειγμα εξωστρέφειας στον τομέα του ελαιόλαδου την ΕΑΣ Λέσβου που έχει κλείσει εδώ και οκτώ χρόνια και να αγνοεί τους Λέσβιους τυποποιητές, που δίνουν καθημερινό και δύσκολο αγώνα μέσα σε μια ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά για να προωθήσουν το λεσβιακό ελαιόλαδο;».  

Είναι δυνατόν να μας λέει ότι η κυβέρνησή του διαπραγματεύτηκε στην ΕΕ ώστε τα νέα αγροτικά και επενδυτικά προγράμματα στο Βόρειο Αιγαίο να έχουν αυξημένες ενισχύσεις, όταν αυτό πάγια εντάσσονταν στο ανώτατο όριο αυτών των ενισχύσεων, ως λιγότερο ανεπτυγμένη και παραμεθόριος περιοχή; Τόσο ανίδεος είναι που δεν κατάλαβε ότι στο καθεστώς του νόμου που θέσπισε, το Βορ. Αιγαίου χάνει τα πλεονεκτήματα της παραμεθορίου περιοχής; Είναι δυνατόν να μην γνωρίζει ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν αυτή που ενέταξε για πρώτη φορά τον αγροδιατροφικό τομέα στον αναπτυξιακό νόμο του Υπουργείου του;  

Ακολούθως σημειώνεται: «Είναι δυνατόν να μας λέει ότι τις ελλείψεις του Αναπτυξιακού νόμου στην τυποποίηση ελαιόλαδου τις ανακάλυψε ερχόμενος εδώ, κάνοντας προφανώς την σχετική συζήτηση με τον Γενικό Διευθυντή του ΣΕΒΙΤΕΛ, που ήταν ομιλητής στο συνέδριο, μέσα στο αεροπλάνο; Μα ο ΣΕΒΙΤΕΛ είναι θεσμικός συνομιλητής του Υπουργείου και ο διάλογος μαζί του έπρεπε να είχε γίνει σε θεσμικό επίπεδο στο Υπουργείο του και όχι σε μια τυχαία συνάντηση οκτώ ημέρες πριν ανακοινωθεί το καθεστώς της Αγροδιατροφής!  

Είναι δυνατόν να μας λέει για ευνοϊκό αναπτυξιακό πλαίσιο, όταν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η Λέσβος μένουν ουσιαστικά έξω από το Ταμείο Ανάκαμψης; Ήδη τα πρώτα 500 εκατ. των χαμηλότοκων δανείων του Ταμείου θα πάνε σε μόλις 13 επιχειρήσεις μετατρέποντας έτσι την οικονομία σε ένα κλειστό club λίγων και ισχυρών!  

Είναι δυνατόν να μας μιλάει για αγροτική ανάπτυξη όταν ο Λέσβιος αγρότης δεν ξέρει 3 μήνες πριν από την εφαρμογή της νέας Αγροτικής Πολιτικής πιο είναι το Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας;  

Είναι δυνατόν να μας μιλάει, τώρα στον τέταρτο χρόνο της κυβέρνησής του, για χρηματοδοτικά εργαλεία εγγυήσεων όταν βρήκαν έτοιμο, από την προηγούμενη ηγεσία ΥΠΑΑΤ του ΣΥΡΙΖΑ, το Ταμείο Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης με την συμμετοχή του ΠΑΑ ύψους 80 εκατ. ευρώ και με κεφάλαια συμμετοχής τραπεζών να αγγίζουν τα 400 εκατ., σε εφαρμογή συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων; Ένα Ταμείο που έχουν αφήσει να υπολειτουργεί αφαιρώντας αναγκαία χρηματοδότηση για τον αγροτικό τομέα, ενώ παράλληλα δεν αξιοποιούν στον βαθμό που θα έπρεπε και την Αναπτυξιακή Τράπεζα, που επίσης είχε ιδρύσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;».  

Το δελτίο Τύπου καταλήγει: «Τέλος όταν έρχεται ο ίδιος αλλά και τα στελέχη της ΝΔ σε ένα συνέδριο ελαιόλαδου και το πρώτο πράγμα για το οποίο μιλούν είναι οι μεταναστευτικές ροές χωρίς να λένε ούτε μια λέξη, με ποιον τρόπο θα φέρουν αλλοδαπούς εργάτες γης για τις αγροτικές εργασίες στον τόπο μας, τότε είναι οι ίδιοι που εργαλειοποιούν χωρίς καμιά ντροπή το μεταναστευτικό! Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση της ΝΔ ούτε γνωρίζει, ούτε έχει καμία σχέση με τα προβλήματα του τόπου μας. Οι «αναπτυξιακές» της προσπάθειες δεν απευθύνονται στους μικρομεσαίους επιχειρηματίες, στους αγρότες, στην πλειοψηφία της κοινωνίας μας, αλλά σε λίγους και εκλεκτούς, με αποτέλεσμα τα θέματα καταπολέμησης της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ειδικά στις αγροτικές περιοχές και νησιωτικές περιοχές να διευρύνονται. Ο τόπος μας είναι φανερό ότι χρειάζεται ένα νέο δίκαιο και βιώσιμο, παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο κι αυτό θα είναι άμεση προτεραιότητα της επόμενης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ».  

 

Στόχος η απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ 

Ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κωνσταντίνος Μουτζούρης υποδέχθηκε το Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου 2022 στο γραφείο του στη Περιφέρεια τον Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκο Παπαθανάση στο πλαίσιο επίσκεψής του στη Λέσβο.  

Ο Περιφερειάρχης αναφέρθηκε στο νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2021- 2027 το οποίο είναι αυξημένο κατά 46% σε σχέση με το προηγούμενο, κάνοντας λόγο για μια μεγάλη ευκαιρία ανάπτυξης των νήσων του Βορείου Αιγαίου. 

Ο Περιφερειάρχης ζήτησε την στήριξη και την συνεργασία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων την οποία θεωρεί όπως τόνισε δεδομένη και σημείωσε ότι η Περιφέρεια και τα στελέχη της βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή με όλους τους εμπλεκόμενους ώστε να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή προετοιμασία και η απορρόφηση του συνολικού προϋπολογισμού 394.019.400 €. 

Από την πλευρά του ο Αναπληρωτής Υπουργός στάθηκε στο γεγονός ότι το Βόρειο Αιγαίο είναι στην πρώτη θέση από πλευράς αύξησης του ποσοστού σε σχέση με το προηγούμενο ΕΣΠΑ, σημειώνοντας πως έχει ήδη προτείνει την διεξαγωγή ημερίδας ώστε να αναλυθούν οι προκλήσεις και οι προοπτικές που υπάρχουν για το Βόρειο Αιγαίο στο νέο ΕΣΠΑ.