Το όνομα «Ρόδος» στη Λέσβο είναι συνδεδεμένο με το γάλα και το τυρί. Μια συνέντευξη με το Γρηγόρη Ρόδο, τον υπεύθυνο της «Λεσβιγάλ», δεν είναι κάτι συνηθισμένο, καθώς σπάνια τα μέλη της οικογένειας δίνουν συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης.
Σε τούτη την πρώτη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Ε» ο κ. Ρόδος, η συζήτηση επικεντρώθηκε στο πρόβλημα της διαχείρισης του τυρόγαλου, λόγω της επικαιρότητας. Ωστόσο είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε κι άλλα ζητήματα, όπως είναι οι τιμές αγοράς του γάλακτος από τους κτηνοτρόφους, όπου ο κ. Ρόδος ξεκαθαρίζει ότι η μικτή τιμή παραγωγού για το πρόβειο γάλα τη φετινή χρονιά θα είναι 0,91 ευρώ το κιλό. Ενδιαφέρουσες είναι οι απαντήσεις που δίνει ο κ. Ρόδος στις κατηγορίες για σύσταση καρτέλ από τους τυροκόμους, για το ρόλο του κ. Βενετσάνου και για τις πιέσεις που ασκούνται από τα σούπερ μάρκετ προς τις τυροκομικές επιχειρήσεις να μειώσουν κατά 10% τις τιμές των τυριών.


Κύριε Ρόδο, το τυροκομείο τής «Λεσβιγάλ» είναι ένα σύγχρονο εργοστάσιο, του οποίου η κατασκευή ολοκληρώθηκε πριν από λίγα χρόνια. Ωστόσο, λίγους μήνες αφότου ξεκίνησε η λειτουργία του υπήρξαν και οι πρώτες αντιδράσεις από κατοίκους του Σκαλοχωρίου. Σύμφωνα με τις καταγγελίες αυτές, το τυροκομείο ρυπαίνει με τα λύματά του τον ποταμό της Κάτω Πέτρας με τυρόγαλο και αστικά λύματα. Οι καταγγελίες έχουν επιβεβαιωθεί, σε ορισμένες περιπτώσεις τουλάχιστον, από τις ελεγκτικές αρχές.
Τι απαντάτε, λοιπόν, στις καταγγελίες των κατοίκων; Είναι αλήθεια ότι σε εκείνη την πρώτη φάση λειτουργίας του τυροκομείου σας το τυρόγαλο έπεφτε ανεπεξέργαστο στο ποτάμι;
«Ποτέ, μα ποτέ δεν έπεσαν στο ποτάμι τυρόγαλο ή ανεπεξέργαστα λύματα. Από την αρχή της λειτουργίας του εργοστασίου λειτουργούσαν ο βιολογικός και οι μεμβράνες συμπύκνωσης. Οι ελεγκτικές αρχές ποτέ δε βρήκαν τυρόγαλο να τρέχει στο ποτάμι. Μόνο στην περίπτωση της υπερχείλισης της υπεδάφιας διάθεσης διαπιστώθηκε διαρροή, τότε όμως έτρεχαν επεξεργασμένα λύματα. Θεωρώ τις αντιδράσεις τον κατοίκων άδικες απέναντί μου.»

Κάνατε μια μεγάλη επένδυση για τα δεδομένα της Λέσβου. Δημιουργήσατε μια τυροκομική μονάδα που απορροφά μεγάλες ποσότητες πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος κι είναι αλήθεια πως, αν δε λειτουργήσει η δική σας μονάδα, οι κτηνοτρόφοι του νησιού θα βρεθούν σε αδιέξοδο. Παρ’ όλα αυτά, τα συστήματα επεξεργασίας του τυρόγαλου και των αστικών λυμάτων καταγγέλλεται πως δε λειτούργησαν ικανοποιητικά. Ποιος όταν ο λόγος της αστοχίας τους; Οι κάτοικοι του Σκαλοχωρίου και συγκεκριμένα ο Σύλλογος «Δρυς» έχουν υποστηρίξει ότι σε έλεγχο που έγινε στη μονάδα σας, υπάρχει κρυφός αγωγός που οδηγεί το τυρόγαλο απ’ ευθείας στον ποταμό, παρακάμπτοντας τη μονάδα επεξεργασίας του. Εσείς τι απαντάτε;
«Η μοναδική αστοχία ήταν η επιλογή της τοποθεσίας της υπεδάφιας διάθεσης, την οποία μας είχαν εγκρίνει οι αρμόδιες υπηρεσίες. Το θέμα αυτό πλέον έχει λήξει με την αλλαγή της τοποθεσίας. Όσον αφορά τον κρυφό σωλήνα που λέτε, είναι ένα τεράστιο ψέμα, αφού ποτέ καμμία υπηρεσία δε βρήκε και ούτε οι ίδιοι το απέδειξαν.»

Η «λύση» Βενετσάνου

Κάποια στιγμή εσείς και άλλοι τυροκόμοι αποφασίσατε να συνεργαστείτε με τον κ. Βενετσάνο για την επεξεργασία του τυρόγαλου. Γιατί επιλέξατε αυτήν τη μέθοδο; Τι πήγε στραβά; Τι κεφάλαια επενδύσατε για την εφαρμογή της; Είναι η μέθοδος αναποτελεσματική ή απαιτούνταν να γίνει πολύ μεγαλύτερη επένδυση από αυτή που έγινε, ώστε να μπορεί να απορροφά όλο το τυρόγαλο;
«Μετά από διαβεβαιώσεις του κ. Βενετσάνου και των συνεργατών του πως η μέθοδος αυτή θα έλυνε το πρόβλημα του τυρόγαλου οριστικά, όχι μόνο για το δικό μου τυροκομείο αλλά και για όλα τα τυροκομεία του νησιού, τους ενοικίασα δικό μου οικόπεδο και χρηματοδότησα τη μέθοδο κατά 220.000 ευρώ και τα άλλα δύο τυροκομεία της Άντισσας και των Χιδήρων από 40.000 ευρώ το καθένα. Προσωπικά πιστεύω πως η μέθοδος μπορεί και να λειτουργούσε αν ένα ποσό από τα χρήματα που δώσαμε, δεν τα είχε πάρει ο κ. Βενετσάνος.»

Στα τέλη του προηγούμενου χρόνου καταθέσατε μια νέα αίτηση για περιβαλλοντική αδειοδότηση του εργοστασίου. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η αίτησή σας; Έχει εγκριθεί από τη Διεύθυνση ΠΕΧΩ της Περιφέρειας; Αν όχι, πότε κατά την εκτίμησή σας θα εγκριθεί η μελέτη; Ποια μέθοδος επεξεργασίας του τυρόγαλου θα χρησιμοποιήσετε;
«Δεν κατατέθηκε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου αλλά στις αρχές, και συγκεκριμένα στις 20 Ιανουαρίου τού 2010, η τροποποίηση της περιβαλλοντικής μελέτης στη Διεύθυνση ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Βόρειου Αιγαίου, και περιμένω την έγκριση. Η μέθοδός μας προβλέπει για τα τυρόγαλα συμπύκνωση και διάθεση σε διάφορα χοιροτροφεία. Για τα νερά από τα πλυσίματα του τυροκομείου, μετά από επεξεργασία από το βιολογικό σε υπεδάφια διάθεση (με τους όρους της σημερινής μας λειτουργίας).»

Έχουμε ακούσει πολλές φορές τον πρόεδρο του ΓΕΩΤΕΕ Αιγαίου, Γιάννη Τσακίρη, να υποστηρίζει ότι το τυρόγαλο μπορεί να καταναλωθεί από τα πρόβατα και τις κατσίκες του νησιού. Υποστηρίζει ότι η μέθοδος αυτή είναι επιστημονικά αποδεκτή και το κόστος εφαρμογής της για τα τυροκομεία είναι πολύ μικρό και δεν απαιτεί τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων. Γιατί δεν έχει αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα;
«Συμφωνώ με τις απόψεις του κ. Τσακίρη. Εμείς το τυρόγαλο, όπως σας είπα πιο πριν, δεν το διαθέτουμε μόνο σε χοιροτροφεία, αλλά το παίρνουν και διάφορες κτηνοτροφικές μονάδες για να το πίνουν τα πρόβατα.»

Τα προβλήματα των κτηνοτρόφων

Όμως, πέρα από τα προβλήματα με το τυρόγαλο, υπάρχουν και οι κτηνοτρόφοι. Φέτος οι τιμές των ζωοτροφών έχουν παρουσιάσει πολύ μεγάλη αύξηση, που κυμαίνεται από 30% έως 50%. Αν δεν αυξηθούν οι τιμές του γάλακτος, πολλοί κτηνοτρόφοι θα καταστραφούν. Είμαστε ήδη στα μέσα Ιανουαρίου, οπότε νομίζω μπορείτε να μας πείτε σε ποιες τιμές σκοπεύετε να αγοράσετε το πρόβειο και το κατσικίσιο γάλα τη φετινή χρονιά.
«Λόγω των μεγάλων αυξήσεων στις ζωοτροφές και παρ’ όλο που οι τιμές στο αιγοπρόβειο γάλα σε όλη την Ελλάδα έχουν μια πτώση από τρία έως πέντε λεπτά το κιλό, η εταιρεία μας θα κρατήσει τις τιμές στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Εδώ πρέπει να προσθέσετε ότι τα μεγάλα σούπερ μάρκετ μάς πιέζουν για μια πτώση της τιμής του τυριού κατά 10%.»

Το τυροκομείο σας έχει λάβει προσωρινή άδεια λειτουργίας από τον τέως νομάρχη Λέσβου, Παύλο Βογιατζή, μέχρι τέλος Απριλίου αν δεν κάνουμε λάθος. Θα συνεχιστεί η λειτουργία του τους επόμενους μήνες ή θα σταματήσει να παίρνει γάλα;
«Θέλω να πιστεύω ότι η οριστική άδεια λειτουργίας θα έχει βγει μέχρι τότε.»

Τα τελευταία πέντε χρόνια, ίσως και περισσότερο, οι τιμές του πρόβειου και του κατσικίσιου γάλακτος στη Λέσβο είναι σημαντικά χαμηλότερες από τις μέσες τιμές που ισχύουν στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αυτό δείχνουν, τουλάχιστον, τα επίσημα στοιχεία τού ΕΛΟΓΑΚ. Κι αυτό παρά το υψηλότερο κόστος παραγωγής που έχουν οι κτηνοτρόφοι του νησιού. Μεταξύ των κτηνοτρόφων λέγεται ότι ευθύνεστε εσείς και οι άλλοι τυροκόμοι, που δίνετε χαμηλές τιμές. Ή, για να το πούμε ευθέως, κατηγορείστε εσείς και δύο ακόμη τυροκομικές επιχειρήσεις, του κ. Φάνη Ρόδου και του κ. Ιγνάτη Θυμέλη, ότι έχετε συστήσει άτυπο καρτέλ και κρατάτε χαμηλά τις τιμές. Τι απαντάτε σε αυτή την κατηγορία;
«Η εταιρεία πουλά τα προϊόντα της σε όλη την Ελλάδα και σε πέντε χώρες στο εξωτερικό. Λογικό είναι, λοιπόν, να μπορεί μονή της να διαμορφώσει τις τιμές. Όσον αφόρα τις μέσες τιμές που ισχύουν στην υπόλοιπη Ελλάδα, είναι: μικτή τιμή αγοράς του πρόβειου στα 0,91 ευρώ το κιλό για το ελληνικό γάλα και στα 0,88 για το γαλλικό και ιταλικό γάλα, παραδοτέο στο τυροκομείο. Η τιμή που αγοράζονται τα γάλατα στη Λέσβο είναι 0,88 ευρώ και τρία λεπτά επιπλέον στο συνεταιρισμό για έξοδα, δηλαδή μικτά 0,91 ευρώ το κιλό. Όχι μόνο οι τιμές είναι ίδιες όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά εμείς εδώ έχουμε και μια επιπλέον επιβάρυνση της μεταφοράς των υλών συσκευασίας και της διακίνησης των προϊόντων στην υπόλοιπη Ελλάδα.»

Κρίση και τυροκομία

Γνωρίζουμε ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει και τις τυροκομικές επιχειρήσεις. Σε ποια τιμή αγοράζουν τη φέτα και το λαδοτύρι Μυτιλήνης τα σούπερ μάρκετ; Υπάρχουν προβλήματα στις πληρωμές σας; Αναμένετε να βελτιωθεί η κατάσταση τους επόμενους μήνες ή πιστεύετε ότι θα οξυνθούν ακόμη περισσότερο τα προβλήματα αυτά;
«Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει σαφώς και εμάς, αφού πολλές εταιρείες έχουν αφήσει ακάλυπτες επιταγές για το 2010. Το πόσο έφτασε τις 460.000 ευρώ. Μακάρι να καλυτερεύσει η κατάσταση στην αγορά, το μέλλον όμως είναι αβέβαιο για όλους.»

Μια τελευταία ερώτηση, κ. Ρόδο. Ποια είναι τα τυροκομικά προϊόντα που παράγει το εργοστάσιό σας; Σε ποιες ποσότητες και σε ποιες αγορές πωλούνται; Σχεδιάζετε νέες επενδύσεις για την παραπέρα ανάπτυξη του εργοστασίου και σε ποιους τομείς;
«Παράγουμε λαδοτύρι, κασέρι, φέτα, κεφαλοτύρι, γραβιέρα, πικάντικο τυρί, τυροβολάκι. Επίσης παράγουμε τα αντίστοιχα βιολογικά προϊόντα. Το 50% των προϊόντων που παράγουμε πωλούνται στο εξωτερικό, 45% στην ηπειρωτική Ελλάδα και το 5% στην τοπική αγορά. Σκοπός της εταιρείας για το άμεσο μέλλον είναι η αύξηση των εξαγωγών στο 80% της παραγωγής.»