Μπορεί το μεταναστευτικό να μην είναι το μείζον πρόβλημα που απασχολεί αυτήν την περίοδο το νησί μας και την τοπική κοινωνία, όπως ήταν πριν από 4-5 χρόνια, όταν πάλι αναλάμβαναν τα καθήκοντά τους οι νέες αυτοδιοικητικές αρχές, αλλά δεν παύει να είναι ένα μόνιμο πρόβλημα που χρήζει συνεχώς διαχείριση για να μην εξελιχθεί πάλι σε «πληγή αιμορραγούσα», που θα επηρεάζει τις τοπικές εξελίξεις και θα αποπροσανατολίζει από τις προτεραιότητές τους τις τοπικές αρχές. Και αυτός ο κίνδυνος είναι υπαρκτός αν οι τοπικές αρχές δεν προσεγγίσουν το θέμα στις πραγματικές του διαστάσεις με ρεαλισμό και δεν λάβουν υπόψη και την πολύτιμη εμπειρία που έχει συσσωρευτεί όλα τα προηγούμενα χρόνια, όταν το θέμα κυριαρχούσε στο δημόσιο διάλογο και στις ιδιωτικές συζητήσεις, διχάζοντας αρχές και τοπική κοινωνία. Δεν χωρεί καμιά αμφιβολία ότι η περιοχή μας, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και προφανώς και η Λέσβος, λόγω της γεωγραφικής της θέσης υποχρεούνται να «συμβιώσουν» με το μεταναστευτικό και το ζητούμενο είναι αυτή η «συμβίωση» να μην δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα σε μια σειρά τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής των νησιών μας και ως εκ τούτου να έχει τις λιγότερες επιπτώσεις σε αυτά. Και αν είναι δυνατόν -που είναι αν υπάρξει σωστή και τεκμηριωμένη διεκδίκηση- αυτή η «εμπλοκή» να αποτελέσει διαπραγματευτικό «χαρτί» για πρόσθετα κονδύλια στήριξης προς τις τοπικές κοινωνίες, λόγω του δυσανάλογου βάρους που επωμίζονται στη διαχείριση του μεταναστευτικού για λογαριασμό όλης της χώρας και της Ευρώπης φυσικά. Γεγονός που αναγνωρίζεται από όλες τις πλευρές και γι αυτό είναι «εκμεταλλεύσιμο» προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Έχοντας αφήσει πίσω τις ανεξέλεγκτες καταστάσεις και τις εντάσεις του όχι πολύ μακρινού παρελθόντος, που είναι γεγονός ότι έφεραν τα πάνω κάτω τη ζωή στο νησί μας, αφού βρέθηκε να φιλοξενεί, χωρίς στοιχειώδεις υποδομές πάνω από 25.000 εγκλωβισμένους πρόσφυγες και μετανάστες και η διαχείριση όλης αυτής της κατάστασης να μην είναι στην ευθύνη της Πολιτείας και των μηχανισμών της, αλλά κυρίως στις πολυποίκιλες ΜΚΟ, είναι πλέον η ώρα της επανεκτίμησης της νέας κατάστασης και των νέων δεδομένων που προέκυψαν, ώστε η de fakto εμπλοκή μας, στη διαχείριση του μεταναστευτικού να ενεργοποιεί πρόσθετα μέτρα στήριξης του τόπου μας, που δικαιούται και οφείλουν να διεκδικήσουν συντονισμένα και με συγκεκριμένο πλαίσιο οι τοπικές αρχές. Είναι βέβαιο ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η εμπλοκή μας με το μεταναστευτικό μπορεί να λειτουργήσει «προνομιακά» για τα νησιά μας και κυρίως για τη Λέσβο, που σηκώνει και το μεγαλύτερο βάρος, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα είναι πλήρως «θωρακισμένα» από τυχόν δυσάρεστες εξελίξεις και θα αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης του μεταναστευτικού που δρομολογείται, κάτι που τα προηγούμενα χρόνια δεν υφίστατο.  

Αυτή τη νέα πραγματικότητα δεν μπορεί να την παραβλέπει κανείς, δεδομένου ότι το μεταναστευτικό δεν είναι ένα προσωρινό φαινόμενο που μας «τελείωσε», μετά την έκρηξή του τα προηγούμενα χρόνια, και τώρα δεν υφίσταται για να μας απασχολεί πως θα εξελιχθεί. Και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να αδιαφορεί κανείς, ακόμη και να αντιδρά, για τα μέτρα και τις αναγκαίες κινήσεις, που λαμβάνονται ή πρέπει να ληφθούν, προκειμένου οι επιπτώσεις από τη συνεχιζόμενη μεταναστευτική κρίση στην ευρύτερη περιοχή, που φέρνει νέες μεταναστευτικές ροές στα μέρη μας, να είναι όσο το δυνατόν λιγότερες και πάντως το «εισαγώγιμο» αυτό πρόβλημα απολύτως διαχειρίσιμο. Είναι προφανές ότι όσοι ισχυριζόταν και ενδεχομένως και να πίστευαν ότι το μεταναστευτικό ήταν ένα παροδικό φαινόμενο που δεν θα είχε συνέχεια και ως εκ τούτου θα ήταν περιττή οποιαδήποτε κίνηση -όπως π.χ. η δημιουργία δομών καταγραφής και φιλοξενίας των παρανόμως εισερχομένων στα νησιά μας αιτούντων άσυλο- που «μονιμοποιούσε» μια κατάσταση, έπεσαν ...έξω, γιατί οι εκτιμήσεις αυτές δεν επιβεβαιώθηκαν από τις εξελίξεις. Δυστυχώς! Μακάρι να ήταν διαφορετικές οι εξελίξεις, αλλά δεν ήταν και ούτε φαίνεται να είναι και στο ορατό μέλλον, όταν οι γεννεσιουργές αιτίες των προσφυγικών και μεταναστευτικών μετακινήσεων παραμένουν στην ευρύτερη περιοχή μας και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αναμένεται να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο αυτό το φαινόμενο. Επιβάλλεται λοιπόν, με δεδομένο ότι τα νησιά μας, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, βρίσκονται στο... δρόμο των μεταναστευτικών και προσφυγικών μετακινήσεων, να «θωρακιστούν» επαρκώς και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις όποιες νέες ροές προκύψουν, χωρίς προβλήματα και για τους αιτούντες άσυλο, που καταφθάνουν στις ακτές μας, αλλά και για τις τοπικές κοινωνίες, που πρέπει να νιώθουν ασφαλείς και χωρίς τις εντάσεις του πρόσφατου παρελθόντος. Και η «θωράκιση» των νησιών μας, με την ευρεία έννοια, έχει να κάνει και με τις αναγκαίες υποδομές (βλέπε τις «κλειστές» και καλά ελεγχόμενες δομές που δημιουργήθηκαν ή δημιουργούνται στα νησιά), αλλά και με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις διαδικασίες ταυτοποίησης και απονομής ασύλου, τόσο σε εθνικό , όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ειδικά μετά την επικείμενη συμφωνία των «27» χωρών της Ε.Ε. για το νέο σύμφωνο μετανάστευσης, που αλλάζει άρδην τα μέχρι τώρα ισχύοντα στη διαχείριση του μεταναστευτικού. Επιπλέον η εν λόγω «θωράκιση», κατά τη γνώμη μας, έχει να κάνει και με την πρόσθετη στήριξη με μέτρα και πόρους με στόχο την ενίσχυση των νησιών μας, λόγω του ειδικού βάρους που καλούνται να σηκώσουν στη διαχείριση του μεταναστευτικού, που οφείλουν οι τοπικές αρχές να διεκδικήσουν, εκμεταλλευόμενες το θετικό κλίμα που διαμορφώνεται και σε εθνικό -από μέρους της κυβέρνησης- και σε ευρωπαϊκό-από μέρους της Ε.Ε.- για κάτι τέτοιο. Και θα είναι τεράστιο «ατόπημα», αν στο όνομα άλλων σκοπιμοτήτων, που έχουν να κάνουν με εμμονικές αγκυλώσεις και ιδεοληψίες, επιλεγεί τελικά από τους τοπικούς μας εκπροσώπους να ...κλωτσήσουν την όποια ευκαιρία, «ζημιώνοντας» τον τόπο που υποτίθεται ότι υπηρετούν.  

Όταν μάλιστα τα πιο επίσημα χείλη, του ίδιου του πρωθυπουργού, απευθυνόμενος προς τους πολίτες των νησιών (όπως η Λέσβος), στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις αρχές της εβδομάδας με θέμα τις ευρωπαϊκές πολιτικές για το μεταναστευτικό, παρουσία της αρμόδιας Επιτρόπου κας Γιόχανσον, δηλώνει ότι «θα είμαστε πάντα δίπλα τους (σ.σ. στους νησιώτες των νησιών που φιλοξενούν δομές) με την ελπίδα ότι θα υπάρχουν περισσότεροι διαθέσιμοι πόροι από την ΕΕ» και ότι μάλιστα «είμαστε σε μια φάση διαπραγμάτευσης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και η Ελλάδα έχει καταστήσει σαφή τη θέση της ότι μπορεί να δεχθεί αυτή τη διαπραγμάτευση να καταλήξει μόνο εφόσον αξιοποιηθούν δυνατότητες να αυξηθούν και άλλο τα κονδύλια που έχουμε στη διάθεσή μας για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού», τότε το θέμα αυτό αποκτά άλλη διάσταση και φέρνει προ των ευθυνών τους τοπικούς εκπροσώπους οι οποίοι δεν μπορεί να αδιαφορούν ή να παραβλέπουν τις προκλήσεις και τις νέες δυνατότητες που ανοίγονται για τα νησιά μας. Οταν μάλιστα υπάρχουν και σαφή «δείγματα γραφής» στήριξης των νησιών, πέρα από τη «θωράκισή» τους με τις δομές που φιλοξενούν στο έδαφος τους, που σηκώνουν ομολογουμένως ένα δυσανάλογο βάρος έναντι άλλων περιοχών, όπως είναι το θετικό γεγονός της έγκρισης από την Κομισιόν της διευκόλυνσης έκδοσης βίζας για Τούρκους πολίτες που θέλουν να έρθουν για τουρισμό στα νησιά αυτά, προκαλώντας τόνωση στον τουρισμό των νησιών μας, τότε το πράγμα αποκτά πρόσθετο ενδιαφέρον και ανοίγει πεδίο δράσης για περαιτέρω διεκδικήσεις για μέτρα στήριξης των νησιωτικών κοινωνιών και παρεμβάσεων στα νησιά. Και επειδή τέτοιες ευκαιρίες δεν παρουσιάζονται κάθε μέρα, τώρα που το μεταναστευτικό βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και στο προσκήνιο οι νέες «συντεταγμένες» που θα το διέπουν τα επόμενα χρόνια, τώρα είναι η ευκαιρία και η Λέσβος -που αποτέλεσε σημείο αναφοράς παγκοσμίως για το μεταναστευτικό τα προηγούμενα χρόνια- να καταθέσει μια τεκμηριωμένη πρόταση με μέτρα και παρεμβάσεις, αποτέλεσμα της κοινής συνισταμένης των τοπικών φορέων της, στα πλαίσια της συνολικής διαπραγμάτευσης της χώρας μας για το μεταναστευτικό, όπως δήλωσε και ο έλληνας πρωθυπουργός. Μια πρόταση που μπορεί να αποτελέσει ένα ειδικό πρόγραμμα για τα νησιά αυτής της κατηγορίας με πρόσθετους πόρους που να χρηματοδοτεί παρεμβάσεις και έργα, αλλά και δράσεις στήριξης του τοπικού πληθυσμού, προκειμένου να μείνει και να παράγει στα νησιά. Η υπόθεση αυτή είναι πολύ σοβαρή για να χαθεί, επειδή κάποιοι που έχουν λόγο και ρόλο στις τοπικές εξελίξεις, αρνούνται να αντιληφθούν τα πραγματικά δεδομένα και μένουν εγκλωβισμένοι σε εμμονές και λαϊκιστικές προσεγγίσεις, που μπορεί να ικανοποιούν ένα ακροατήριο που αρέσκεται στην «άρνηση για την άρνηση» , αλλά κάθε άλλο παρά είναι προς όφελος του τόπου. Και είναι κρίμα, ενώ φαίνεται να υπάρχουν δυνατότητες αξιοποίησης της συγκυρίας που φέρνει η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο του μεταναστευτικού, εδώ που βρεθήκαμε στο «μάτι του κυκλώνα» αυτού, να μείνουμε τελικά μόνο με τις αρνητικές συνέπειες, παίζοντας μάλιστα και ...καθυστέρηση και σε ό,τι επιχειρείται για να γίνει πιο ασφαλή και αποτελεσματική η διαχείριση του μεταναστευτικού. Μην αναζητούμε λοιπόν αλλού τις αιτίες της στασιμότητας που βιώνει ο τόπος μας, όταν οι ίδιοι «υπονομεύουμε» και δεν αξιοποιούμε τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Έχουμε όμως μια τέτοια πολυτέλεια;