Οδοιπορικό στη Λέσβο 3-94 Έρευνα και Ερωτήματα 3-94

Από τον Αετό το 1987 Από τον Αετό το 1987

Μοναστήρια στη Λέσβο Ω - Πιθάρι 1

21/07/2022 - 10:00

Βρίσκεται στην περιοχή της Ερεσού, από την οποία δύσβατος δρόμος, 4 χιλ. το 1987 οδηγούσε σ’ αυτό. Βρισκόταν δίπλα στον ποταμό Χαλάντρα (τώρα Λιμνοδεξαμενή). Απομονωμένο τότε, χρησιμοποιήθηκε και σαν Σωφρονιστήριο της Μητρόπολης Μυτιλήνης. Μετά τον ασβεστολιθικό όγκος του Άσπρου Βράχου, ο δρόμος κατηφόριζε ελικωτά προς το ποτάμι περνούσε το στενό γεφύρι και ανηφόριζε στο Μοναστήρι. Κάτω από αυτό είχε διαμορφωθεί η πλαγιά σε σέτια με λίγες ελιές, όπου παλιά καλλιεργούσαν σιτάρι, ενώ γύρω πυκνή βλάστηση, θρασεμένη από την εγκατάλειψη, κάλυπτε την γύρω έκταση. Πλατάνια, μηλιές, κισσός, λεύκες, βελανιδιές, νερό και επάνω από αυτά επιβλητικά, τα καφετιά βράχια του Αετού, συσσωματώματα της δράσης των ηφαιστείων, απόκρημνα, κάθετα κομμένα, μια παρθένα, άγρια ομορφιά. Ανάμεσα τους είναι χτισμένο το μοναστήρι, το 1987 μια σειρά από ανόμοια κτήρια, γύρω από μια εσωτερική αυλή. Και στο μέσον το καθολικό, ο Ταξιάρχης. Όταν επισκέφθηκα το Μοναστήρι το 1987, υπήρχε μόνο ένας καλόγερος σ’ όλη τούτη την ερημιά των βουνών. Το Μοναστήρι τότε, είχε το μικρό, μονόκλιτο καθολικό, με επέκταση της στέγης στον νότιο τοίχο και περιβαλλόταν από μια σειρά από κτίσματα, με την είσοδο του στην ΝΔ του γωνία. Ένα διώροφο, νεότερο κτήριο έκλεινε την δυτική πλευρά και μια σειρά από κλιμακωτά τοποθετημένα, με κεραμοσκεπή κτίσματα την ανατολική πλευρά Το υψηλότερο με δίρριχτη στέγη, είχε μια μικρή θύρα προς τα ανατολικά και συνεχιζόταν από κελιά, με ισόγειο και όροφο που στηριζόταν σε ξύλινους πασσάλους. Παρόμοιο κτήριο κάλυπτε και την βορινή πλευρά.

Δεν είναι γνωστό πότε ιδρύθηκε το μοναστήρι τούτο. Ίσως να είχε σχέση μ’ αυτό το «μεμβράνινο» χειρόγραφο, που είδε εδώ το 1883 ο ερευνητής Κεραμεύς και που ανήκε στον 11ο αιώνα. Ο Μητροπολίτης Ιάκωβος αναφέρει ότι «ιδρύθη εκ θεμελίων» τον 16ο αιώνα, χωρίς να κατονομάζει τις πηγές (πενιχρά αρχεία στη Μονή;). Πάντως το 1770, βλέπουμε από ένα τούρκικο φιρμάνι, ότι το Μοναστήρι δίνει σαν φόρο 1.070 κ. λαδιού τον χρόνο. Από εκεί και πέρα εμφανίζεται σε διάφορους κώδικες (1831-1832, 1834, 1844, 1864), όπου παρουσιάζονται δοσοληψίες της Μονής. Στην Λεσβιακή βιβλιογραφία το 1863 ονομάζεται «μικρόν» από το Γ. Αριστείδη, το 1909 ο Τάξης αναφέρει ότι «διαμένουσι εν αυτώ συνήθως δύο ιερομόναχοι, εις ιεροδιάκονος και 5 μοναχοί». Παράγει δε γεννήματα, τυρόν και 300 στατήρας βαλανίδι. Δηλαδή μια καλή περιουσία. Εκεί στο ποταμό, σωζόταν και το ερείπιο του υδροκίνητου αλευρόμυλου της Μονής. Το 1920 έχει ακόμα 7 μοναχούς. Και το 1931 συγχωνεύεται με τη Μονή Υψηλού ενώ το 1938 λειτουργεί σαν Εκκλησιαστικό Σωφρονιστήριο. Τα εγκαίνια του όμως έγιναν μετά από πολλά χρόνια, το 1964. (Στοιχεία και βιβλιογραφία: Περπατώντας τη Λέσβο Β τόμος). To χωριό Pisari. Στα φορολογικά κατάστιχα του 1548, αναφέρεται στον Ναχιγιέ της Ερεσού αυτό το χωριό (Κ Καμπουρίδης σελ. 385) του οποίου ο κάτοικοι είναι διασκορπισμένοι, αλλά πληρώνουν τον φόρο για την περιουσία τους. Αναφέρονται 19 Χριστιανικά σπίτια και ένα Οθωμανικό, με ένα φόρο 1006 Α, κύρια για σιτάρι. Δεν αναφέρεται φόρος για κανένα μοναστήρι, το οποίο μάλλον δεν είχε ιδρυθεί στην περιοχή τους.

 

 

Πριν το 1987 (φώτο του αείμνηστου Θ. Καραγκούνη)

το 1987 με τον νερόμυλο

το 1987

ο Νερόμυλος με το εργαστήρι (τώρα στην λίμνη)

τα γύρω βουνά

μια πηγή στον παλιό δρόμο

Μαζεύτηκαν από τον περίγυρο (1997)

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey