Διαδρομή 37
Γύρω από την Αγία Παρασκευή 29

Προς το Πευκόδασος. Από την εκβολή του Μυλοπόταμου, προς τα ΝΑ, ο ευθύς δρόμος έχει λιόφυτα υψώματα αριστερά και χωράφια δεξιά, μέχρι την θάλασσα. Εκεί κάτω, στην αμμουδερή παραλία λιμενίζονταν τα υδροπλάνα των συμμάχων και πιο βαθειά τα καράβια, κατά την εκστρατεία της Καλλιπόλεως, στα 1915. Έτσι πήρε το όνομα Αγγλική Σκάλα, ενώ στα υψώματα υπήρχαν εγκαταστάσεις πυροβολείων.
Μετά, πριν τη διασταύρωση για την Αχλαδερή, το νέο γεφύρι έχει αντικαταστήσει το παλιό, που στέκεται παρά δίπλα. Είναι το Καλάμι, ένα ποτάμι που έρχεται από την περιοχή του Μεγάλου Ιερού των Μέσων. Γιατί φθάσαμε σε μια περιοχή γεμάτη από την ιστορία της Λέσβου, στα «Μέσσα», στο γεωγραφικό και ιερό κέντρο του αρχαίου νησιού. Αυτό το ποτάμι, και το Διαβολόρεμμα πιο πέρα, δημιουργούν ένα πολύτιμο υγροβιότοπο, που συγκεντρώνει πουλιά, όπως ο σπάνιος Μαυροπελαργός (Ciconia nigra), η Χαλκόκοττα (Plegadis falcinellus), το υπέροχο Φλαμίνγκο και φυτά όπως η Ίριδα η Ανατολική (Iris anatolica). Πριν το γεφύρι, στη ρίζα του βουνού που έρχεται τώρα προς τα μέσα, αρχίζει ένας χωματόδρομος. Εκεί υπήρχε ένα ιερό (θέση 1), μια κολώνα κάποτε, κάτι θεμέλια και γύρω η αρχή της κεραμικής, που από εδώ και πέρα υπάρχει παντού. Βρισκόμαστε στο Καντρί.


Η Αγγλική Σκάλα (αριστερά). Ο Ξυνόροδος και ο μαύρος πελαργός (δεξιά)

Το ποτάμι, όμως, έχει και ένα άλλο παράξενο όνομα. Η έρευνα της ετυμολογίας δίνει ενδιαφέροντα νέα στοιχεία: «Ξυνόροδος». Διαβάζουμε σε ποίημα του Αλκαίου, που φιλοξενήθηκε σαν εξόριστος της Μυτιλήνης στο ιερό: «Το δε Λέσβιοι... εύδειλον τέμενος μέγα ξύνον κάτεσσαν» Ξύνον λοιπόν, δηλαδή «κοινόν». Και έτσι ο Ξυνόροδος ρέει από το Ξύνον Ιερόν.


… τα φλαμίνγκο (αριστερά) και οι χαλκόκοτες (δεξιά)


Τα Μάσα από το Κρυονέρι