Σαράντα-τρεις ομάδες και οργανώσεις αλληλλεγγύης που δρουν στα ελληνικά νησιά και την ηπειρωτική χώρα καλούν τις ντόπιες και κεντρικές αρχές να λάβουν επειγόντως μέτρα ώστε να αποφευχθούν περισσότεροι θάνατοι προσφύγων από το κρύο, καθώς ο χειμώνας πλησιάζει. Με το μήνυμα #opentheislands (ανοίξτε τα νησιά) ζητούν να αποσυμφορηθούν τα νησιά, να κλείσουν τα χοτ- σποτ, να απεγκλωβιστούν οι πρόσφυγες και να ακυρωθεί η κοινή δήλωση ΕΕ- Τουρκίας.

Θυμίζουν πως έξι άνθρωποι που αναζητούσαν άσυλο και προστασία στην Ευρώπη πέθαναν πέρσι τον χειμώνα στη Μόρια: «Οι θάνατοί τους συνδέονται με τις απάνθρωπες συνθήκες διαμονής κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Οι οικογένειές τους ακόμα περιμένουν απαντήσεις από τις αρχές για το πώς και γιατί οι συγγενείς τους έχασαν τη ζωή τους, και να αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους. Μόλις την προηγούμενη Κυριακή, ένα κορίτσι 5 χρονών πέθανε στην Μόρια. Η αιτία θανάτου είναι ακόμη άγνωστη.»

«Κανένα σχέδιο»

Οι αλληλέγγυες ομάδες και οργανώσεις, εκφράζουν την οργή τους για την υπάρχουσα κατάσταση στα νησιά καθώς ο χειμώνας πλησιάζει:
«Περίπου 5.000 άνθρωποι ζουν σήμερα στο στρατόπεδο της Μόριας. ενώ έχει χωρητικότητα 2000 ατόμων. Ανάμεσά τους, άνθρωποι με σοβαρές παθήσεις, άνθρωποι με αναπηρίες, έγκυες γυναίκες, πολλά παιδιά, μαζί και ασυνόδευτα ανήλικα και επιζώντες βασανιστηρίων. Πολλοί ζουν σε θλιβερά ανεπαρκείς καλοκαιρινές σκηνές και αναγκάζονται να κοιμούνται στο δάπεδο, πάνω σε λεπτά στρώματα ή πάνω σε κουβέρτες.» Παρομοίως, αναφέρουν, και στα άλλα νησιά ελληνικά - στη Σάμο, τη Χίο, την Κω και τη Λέρο-επικρατεί συνωστισμός σε όλα τα hotspot, αφήνoντας 8.000 επιπλέον αιτούντες άσυλο να προσπαθούν να επιβιώσουν χωρίς κατάλληλη στέγαση. «Τα λεγόμενα ‘hotspot’ είναι μη βιώσιμα και, μέχρι στιγμής, δεν έχει ανακοινωθεί κανένα ξεκάθαρο σχέδιο για να αποφευχθούν τραγωδίες σαν αυτή του περασμένου χειμώνα» επισημαίνουν.

«Τα πάντα είναι μούσκεμα»

Ένας πρόσφυγας που είναι αναγκασμένος να μένει στο κέντρο της Μόριας, περιγράφει τις συνθήκες διαβίωσης: «Η ζωή στην Μόρια μάς κάνει όλους άρρωστους. Το πρωί, ξυπνάμε σε μια σκηνή ή ένα κοντέινερ γεμάτο από κόσμο. Μυρίζει αηδιαστικά και το μισώ που δεν μπορώ να πλυθώ κανονικά. Το χειμώνα είναι παγωμένα. Τα πάντα είναι μούσκεμα. Όταν ξυπνάς, δεν μπορείς να κουνήσεις τα άκρα σου. Και είσαι καλυμμένος με στάχτες. Το περασμένο χειμώνα, καίγαμε χαρτί και πλαστικό για να ζεσταθούμε. Είναι σαν να μην είμαστε άνθρωποι».

Οι αλληλέγγυες ομάδες και οργανώσεις τονίζουν ότι η παρούσα κατάσταση δεν προκαλείται από την έλευση του χειμώνα ή κάποια ξαφνική αύξηση των αφίξεων: «Είναι το αποτέλεσμα της Κοινής Δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας και των πολιτικών αποκλεισμού της ΕΕ όσον αφορά το άσυλο και τη μετανάστευση. Αυτές οι πολιτικές είναι που εγκλωβίζουν τους ανθρώπους στα νησιά για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα, που τους εμποδίζουν να φτάσουν στην Ευρώπη και εμποδίζουν ανθρώπους που έχουν την δυνατότητα για μετεγκατάσταση και οικογενειακή επανένωση να μεταφερθούν σε άλλες χώρες σε ένα λογικό χρονικό διάστημα.»

«700 εκατομμύρια»

Οι οργανώσεις αναφέρουν ότι 700 εκατομμύρια Ευρώ έχουν διατεθεί στις ελληνικές αρχές ώστε να διαχειριστούν την κατάσταση. Ως συλλογικότητες, ζητούν λεπτομέρειες για το πώς και πού ξοδεύονται αυτοί οι πόροι. Επίσης, απαιτούν επειγόντως οι σχετικοί φορείς της Ελληνικής κυβέρνησης, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, να αναλάβουν και να γνωστοποιήσουν τις αρμοδιότητές τους.» Θα πρέπει κατόπιν να λογοδοτήσουν για το τι θα συμβεί στους πρόσφυγες και μετανάστες κατά τη διάρκεια αυτού του χειμώνα. Η μόνιμη τακτική της αποφυγής ευθυνών για την συστηματικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των προσφύγων στα ελληνικά ‘hotspots’ είναι απαράδεκτη και πρέπει να σταματήσει. Είναι ο ρόλος του Πρωθυπουργού να εξασφαλίσει την λειτουργικότητα και την απόδοση ευθυνών σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης. Καλούμε τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να ξεκαθαρίσει τις αρμοδιότητες των διαφορετικών φορέων, τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο, και να παρουσιάσει τον σχεδιασμό για τον χειμώνα» σημειώνουν.

Κατά της συμφωνίας

Παρομοίως, καταδικάζουν όλες τις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που υπέγραψαν τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας και ασκούν πίεση στην Ελλάδα να την εφαρμόσει , μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων καναλιών: «Η Δήλωση δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της ‘Ευρώπης Φρούριο’ πάνω απ’ όλα, ποδοπατώντας έτσι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Όλες οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν μερίδιο ευθύνης για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίστανται οι πρόσφυγες στην Ελλάδα σήμερα, για τους θανάτους που έχουν ήδη συμβεί και για τους θανάτους που φοβόμαστε ότι θα σημειωθούν αυτόν τον χειμώνα.»

Και καταλήγει: «Παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις ποικίλες δηλώσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, των Δήμων και του προσωπικού των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης, που έχουν σημάνει τον συναγερμό για την τωρινή κατάσταση στα ελληνικά νησιά. Αλλά χωρίς δράση, αυτές οι δηλώσεις είναι κενές περιεχομένου. Χρειαζόμαστε λύσεις και άμεση δράση από όλους τους υπεύθυνους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Ύπατης Αρμοστείας, της οποίας η αποστολή είναι να παρέχει διεθνή προστασία και να επιζητά μόνιμες λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες.»