Ντομάτες που μπορούν να μειώσουν σημαντικά τη συχνότητα αιμοκαθάρσεων των νεφροπαθών (ακόμη και στις δύο φορές μηνιαίως από δύο εβδομαδιαίως), χάρη στη χαμηλότερη περιεκτικότητά τους σε κάλιο και φώσφορο. Σιτηρά και ρύζι με χαμηλή γλουτένη, ώστε οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη (σ.σ. δυσανεξία στη γλουτένη), δηλαδή περίπου το 3% - 6% του ελληνικού πληθυσμού, να μπορούν να καταναλώνουν πιο άφοβα τον «άρτον τον επιούσιον».

Τροφές πλούσιες σε «δότες» μεθυλίων (π.χ. σκόρδο, βασιλικός πολτός, αμύγδαλα, συκώτι, μπρόκολα, «σταμναγκάθι»), όπως το φολικό οξύ, που αν καταναλωθούν συστηματικά από εγκύους στις πρώτες ημέρες της κύησης, αυξάνουν τις πιθανότητες για υγιείς μελλοντικούς ενήλικες…
Οι παραπάνω είναι μερικές από τις δυνατότητες που μπορούν να προσφέρουν στο μέλλον τα «εξειδικευμένα» τρόφιμα, μέσω της γονιδιωματικής τεχνολογίας και της «στοχευμένης» αγροτικής καλλιέργειας, αλλάζοντας τα δεδομένα σε διατροφή, γεωργία, μεταποίηση και εμπορία τροφίμων.
Με δεδομένο ότι το 50% των καρκίνων έχουν επιγενετική βάση και άρα η πρόληψή τους θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθηθεί μέσω διατροφής, γίνονται σαφείς οι δυνατότητες που διανοίγονται.
«Πρόκειται για τρόφιμα απευθυνόμενα σε συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών, που μάλιστα - μακροχρόνια - θα μπορούν να εξατομικευτούν και να παραλλάσσουν αναλόγως ηλικίας του ατόμου. Δεν πρόκειται για μεταλλαγμένα τρόφιμα», εξηγεί ο διευθυντής του Ινστιτούτου Αγροβιοτεχνολογίας (ΙΝΑ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), Αθανάσιος Τσαυτάρης.
Σε ό,τι αφορά, π.χ., τα τρόφιμα χαμηλής γλουτένης, η λογική είναι απλή: «Σν στην Ελλάδα καλλιεργούμε 100 ποικιλίες σιταριού, οι δύο διαπιστώσαμε ότι έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη. Ωστόσο, τελικά καταλήγουν όλες μαζί στον ίδιο μύλο και βγάζουν κοινό αλεύρι. Θα δουλέψουμε πάνω σε αυτές τις δύο ποικιλίες, ώστε να παράγουμε προϊόντα χαμηλής γλουτένης.»
Ο ίδιος σημείωσε ότι η γονιδιωματική τεχνολογία βάζει σε νέα βάθρα την παραγωγική διαδικασία, είτε πρόκειται για τη δημιουργία νέων ποικιλιών φυτών είτε για την καλλιέργεια και τη μεταποίηση.
Εξειδικεύοντας στην περίπτωση των τροφίμων για εγκύους, εξήγησε ότι το έμβρυο δεν παίρνει μόνο τα χαρακτηριστικά του πατέρα και της μητέρας, αλλά επηρεάζεται και από γονίδια της δεύτερης, που «μεθυλιώνονται» (σ.σ. καθίστανται ανενεργά λόγω της διατροφής της γυναίκας στην κύηση).
Τα «μεθύλια», κάτι σαν «τόνοι» στο «συντακτικό» του DNA, καθορίζουν από τις πρώτες ημέρες της κύησης αν το έμβρυο θα προσβληθεί στη μετέπειτα ζωή του από διάφορες νόσους - από καρκίνο μέχρι σχιζοφρένεια.

«Από το πιρούνι… στο χωράφι»
Κατά τον κ. Τσαυτάρη, αν μέχρι πρότινος η Ε.Ε. επικεντρωνόταν στον έλεγχο της ποιότητας/ασφάλειας των τροφίμων από το χωράφι μέχρι το πιρούνι («from farm to fork»), σήμερα οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει: «Στόχος είναι πλέον το… πιρούνι να καθοδηγεί το χωράφι, δηλαδή οι ίδιες οι ομάδες καταναλωτών (π.χ. διαβητικοί) να γνωστοποιούν τις ανάγκες τους και να παράγονται τα απαιτούμενα τρόφιμα», προσθέτει.
Όπως δήλωσε ο κ. Τσαυτάρης, το ΕΚΕΤΑ/ΙΝΑ έχει ξεκινήσει τη χαρτογράφηση προϊόντων και περιοχών, ώστε στο πλαίσιο του Δικτύου («Cluster») Βιοαγροδιατροφής, που έχει βάλει στα σκαριά, να ξεκινήσει μικροπαραγωγές-μικροκαλλιέργειες φυτικής παραγωγής, π.χ. ρυζιού στις Σέρρες.