Τα πιο σημαντικά ευρήματα στην περιοχή, βρίσκονται εκεί, στον υπερυψωμένο παραθαλάσσιο χώρο, με τα εξοχικά, στις «Χαλατσές», αφού όλα είναι χτισμένα επάνω σε «μπινιάδες». Μέχρι το 1994, διάσπαρτα στοιχεία, όπως οι δύο οικισμοί της ύστερης Χαλκοκρατίας, στην Θερμή (LAMB 1932 - 35, 1400 - 1200 πΧ) τα Μυκηναϊκά αγγεία, το ξίφος κ.α, οι τρεις τάφοι στα Μάκαρα (cist graves), τα Μυκηναϊκά ευρήματα στα κατώτερα στρώματα της Αιολικής Άντισσας, Πύρρας, Μήθυμνας και Ερεσού, ο πρόσφατος Μυκηναϊκός τάφος στον δρόμο, στα Πηγαδάκια, μιλούσαν, αλλά δεν αποδείκνυαν την μόνιμη Μυκηναϊκή κατοίκηση στο νησί. Το 1994 (έως 2005), σε σωστική ανασκαφή στις Χαλατσές (οικόπεδο Βουσβούνη) άρχισε η αποκάλυψη του μεγάλου παραθαλάσσιου Μυκηναϊκού Κέντρου, σε τρία στρώματα, κάτω από τα μεταγενέστερα ευρήματα. «Τμήμα πολεοδομικά οργανωμένου οικισμού, με τέσσερεις πολύχωρες οικίες, τμήματα πλακόστρωτων δρόμων και δύο κλίβανοι, ο ένας απιόσχημος, μέσα σε πιθανό εργαστήριο». Ειδώλια (Ψ), άγραφη και γραπτή κεραμική, σφοντύλια για το μαλλί, δισκοειδείς αγνύθες των αργαλειών, χρηστικά σκεύη, τριποδικές χύτρες, πιθάρια και τα μικρά «Κυάθια» (Bowls), τα μικρά ποτηράκια του κρασιού, σε μεγάλες ποσότητες. Αυτά που είδε και ο Cook, το 1949, στην όχθη! Τροχήλατη και χειροποίητη κεραμική. Χρονολογήθηκαν από το 1600 - 1200 πΧ! Το 2005, εκατό περίπου μέτρα δυτικότερα, ανασκάπτεται ακόμα ένα Μυκηναϊκό στρώμα, του 1450 πΧ, (οικόπεδο Κουρτεσιώτη). Εδώ έχουμε και οστά από ζώα που έτρωγαν. Έχουμε λοιπόν ένα μεγάλο, παραθαλάσσιο Μυκηναϊκό οικισμό, που εκτείνεται από το Βυρσοδεψείο έως τα Γυάργια (Β - Ν), ενώ δεν είναι γνωστό πόσος χάθηκε στην Θάλασσα και πόσο προχωρούσε στο εσωτερικό (Δ - Α). Η ανεύρεση του σφραγιδολίθου**, σε πλίνθο, ανάμεσα στις δύο θέσεις, μας κάνει να πιστεύουμε στην ύπαρξη κάποιου διοικητικού κέντρου, ίσως στο υψηλότερο, παραθαλάσσιο σημείο. Η ανεύρεση του μεγάλου Κέντρου, που ιδρύθηκε στην αρχή και χάθηκε στο τέλος του Μυκηναϊκού πολιτισμού, δείχνει την συμπαγή κατοίκηση της Λέσβου, κατά την «Ελληνική» περίοδο της «γραμμικής Β» γραφής.

*Τα γραφόμενα προέρχονται από την ομιλία της Εφορείας Αρχαιοτήτων στου Ψύρρα, από δημοσίευση της Αρχαιολόγου κας Ρούγγου στο περιοδικό Οβολός τ.8.

**Τον βρήκε ο Βασίλης Κουμαρέλλας, είναι από οφιόλιθο και φέρει Αίγαγρο! Όλα αυτά συμπεριλαμβάνονται στο Ανάτυπο Μυκηναϊκή Λέσβος, που δημοσίευσα στα Αιολικά Χρονικά ,Τόμος ΙΓ, 2011.

 Αρκετά μεγάλος

 ο Μυκηναϊκός οικισμός (Βουσβούνη)

 με ειδώλια

 αγνύθες αργαλειών 

 και τα Κυάθια του κρασιού

 με σφραγιδόλιθους

 έως βαθειά στον κάμπο (Κουρτεσιώτη) 

με οστά ζώων που έτρωγαν!