Ιερά-Γέρρα-Γέρα 31

Ηinta-σιτάρι, Sair-κριθάρι στη Γέρα*

24/10/2018 - 16:14

Όταν μιλάμε για «σιτηρά», ο χρόνος χάνεται στις πρώτες Νεολιθικές κοινωνίες, των 10 χιλ και χρόνων, με τους παλινδρομικούς, πέτρινους μυλόλιθους και τριπτήρες! Βασικό διατροφικό αγαθό, που μπήκε γρήγορα κάτω από την «προστασία» της εκάστοτε εξουσίας. Και όταν μιλάμε για Βιοτεχνική επεξεργασία, δεν έχουμε ένα απλό λιόμυλο με ένα πιεστήριο, αλλά μια σύνθετη τεχνική εγκατάσταση, χιλιάδων ετών, τον υδραλέτη του Βιτρούβιου, ή νερόμυλο, των ημερών μας! Γι’αυτό και το Οθωμανικό κράτος, τον 16ο αι. φορολογεί τον νερόμυλο με 60 άσπρα (Akce), τον χρόνο, ενώ τον ελαιόμυλο μόνο με 3!Στην Γέρα του 1548, στους 15 οικισμούς έχουμε 878 σπίτια Χριστιανών, που φορολογούνται και μόνο 22, με Οθωμανικές οικογένειες! Αυτό συμβαίνει, σ’όλο το νησί! Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα η μεγάλη αύξηση του Οθωμανικού πληθυσμού, στο νησί, έναν αιώνα μετά**! Δεν γνωρίζουμε το ποσοστό των εκούσιων «εξισλαμισμών»,σε σχέση με το ποσοστό της μετακίνησης από την ενδοχώρα, προς το νησί. Τον 16ο αι .φορολογούνται στην Γέρα (μαζί με το τσιφλίκι στα Νίτσα), 37.782 περίπου κιλά σιταριού, με 12.371 άσπρα και 8471 κιλά κριθαριού με 1864 άσπρα. Πολύ μεγάλη διαφορά, από την παραγωγή λαδιού και ελιάς! (Εμπρός 17/10/18). Δυστυχώς σώζονται δύο μόνο μεγάλα αλώνια (στρωμένα με πλάκες), ένα στα Κατσίνια και ένα στο Λιγωνάρι! Οι πέτρινοι όμως μυλόλιθοι στις προϊστορικές θέσεις της περιοχής, είναι αρκετοί. Εκτός από τους πατροπαράδοτους χειρόμυλους, που υπήρχαν σε κάθε σπίτι, στην Γέρα του 16ου αι. λειτουργούν και παράγουν αλεύρι, 12 νερόμυλοι (2 στον Σκόπελο, 3 στον Μεσαγρό, 4 στο Σαπούνι, 1 στο Σαμπατούδι, 1 στον Παλαιόκηπο και ένας στο Μονέρι-Καμάρα!). Στην επιτόπια έρευνα για τον 19ο αι. μετρήθηκαν 9 νερόμυλοι, ο ένας με κάθετη φτερωτή (Ταπανλή). Αξιοσημείωτο είναι, ότι στο τότε χωριό Μονέρι-Καμάρα, το δεύτερο όνομα αφορά τον νερόμυλο, που υφίσταται ακόμα! Αυτοί οι νερόμυλοι, με το ιδιαίτερο ιδιοκτησιακό καθεστώς, με την ίδρυση των πρώτων ατμοκίνητων ελαιοτριβείων, αρχίζουν σταδιακά να σταματούν τη λειτουργία τους, γιατί εγκαθίστανται σύγχρονοι αλευρόμυλοι στα εργοστάσια ή και αυτόνομοι. Όλα σχεδόν τα ελαιοτριβεία της Γέρας διέθεταν και αλευρόμυλο! Μια ωραία μονάδα διατηρείται στον συνεταιρισμό του Σκοπέλου (Ελαιοτριβείο Κόμιλη) και σε ιδιωτικό του Σκοπέλου (το δεύτερο ατμοκίνητο του νησιού).

*Τα στοιχεία προέρχονται από τα βιβλία: Κων.Ε.Καμπουρίδης. ΗΛέσβος τον 16ο αι.Θες/κη 2016 και Μάκη Αξιώτη Υδρόμυλοι Η περίπτωση των Υδρόμυλων της Λέσβου. Αιολίδα.Μυτιλήνη 2009. Διδακτορική Διατριβή.

** Π.χ. ο Μόλυβος εμφανίζεται το 1548 με 829 χριστιανικά σπίτια και 26! Οθωμανικά, ενώ το 1621 (Γαβριήλ Σουμαρούπα) με 220 σπίτια χριστιανών και 440 περίπου Οθωμανικά!

Στη Γέρα...

...του 16ου αι...

...καλλιεργείται σιτάρι και κριθάρι.

Νερόμυλοι το αλέθουν...

...όπως αυτός του 1850...

...και του Κανάκη με τον Πλάτανο στην κορφή του...

...και μετά οι αλευρόμυλοι στα εργοστάσια (Κόμιλη)...

...εδώ στο Λισβόρι και στην Αγιάσο!

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey