Στην πορεία του ποταμού Ευήνου

26/10/2016 - 15:57

Μετά το Burhaniye, ο δρόμος περνά τη γέφυρα του Ευήνου. Του ποταμού Freneli τσάι. Αυτό το ποτάμι, γνωστό από την αρχαιότητα, πηγάζει τώρα από τα βουνά που κλείνουν από ανατολικά την παραλιακή ζώνη. Ξεκινά από μια τεχνητή λίμνη, από ένα από τα πολλά φράγματα με τα οποία αξιοποιεί η Τουρκία τα άφθονα νερά.

Μετά το Burhaniye, ο δρόμος περνά τη γέφυρα του Ευήνου. Του ποταμού Freneli τσάι. Αυτό το ποτάμι, γνωστό από την αρχαιότητα, πηγάζει τώρα από τα βουνά που κλείνουν από ανατολικά την παραλιακή ζώνη. Ξεκινά από μια τεχνητή λίμνη, από ένα από τα πολλά φράγματα με τα οποία αξιοποιεί η Τουρκία τα άφθονα νερά.

Στην πορεία του ποταμού βρίσκεται η κωμόπολη Havran, το παλιό Freneli, που ίσως πήρε το όνομα του από τη ρωμαϊκή-βυζαντινή πόλη Αυρηλιανή, η οποία θεωρείται ότι βρισκόταν εκεί. Μια άλλη, ομηρική πόλη, η Λυρνησσός, αναφέρεται στην έξοδο του ποταμού από τα βουνά.

Χαμηλότερα, πάλι δίπλα στο πανάρχαιο ποτάμι, 3 χιλ. ΒΑ του Μπουρχάνιγιε, τοποθετείται και η Αιολική Μίλητος. Αριστερά μας τώρα βρίσκεται το αεροδρόμιο του Balikesir και συναντάμε την εθνική D230, που αριστερά συνεχίζει προς το Αδραμύττι. Βρισκόμαστε στο Θήβης Πεδίον, και έχουμε αφήσει πίσω μας, κοντά στην αρχαία παραλιακή Κισθήνη, τα ορυχεία χαλκού,που αναφέρει ο Στράβων, «υπέρ αυτής δ’αν τηι μεσογαίαι το τε του χαλκού μέταλλον» (1.51).

Η περιοχή είναι κάτι μεταξύ της πυκνής παραλιακής δόμησης, με τα αναπτυγμένα θέρετρα, τις υπέροχες παραλίες, τα θερμά λουτρά που έχουν αξιοποιηθεί σε πρότυπες μονάδες και στην αγροτική ενδοχώρα, με τα 11 εκ. της πασίγνωστης Αδραμυττινής ελιάς, η οποία γέμισε και τη Λέσβο μετά την καταστροφή των λιόδεντρων από την παγωνιά, το βράδυ στις 10 Γενάρη του 1850 (Καμάδα)*.

Όλοι οι οικισμοί αυτής της πλευράς, φάνηκαν με τα προϊόντα του λαδιού, στις εκθέσεις που γίνονταν τα τελευταία χρόνια στο νησί. Είδαμε τα τυποποιημένα προϊόντα και ευτυχώς τελευταία στη Λέσβο, εμφανίστηκαν ιδιωτικές πρωτοβουλίες με αξιόλογα, βραβευμένα πια, λάδια.

Σκαρφαλώνει λοιπόν η ελιά, το πανάρχαιο δένδρο μέχρι τις πλαγιές της Ίδης, αλλά απ’ ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει παρόμοιο νόμισμα, όπως το Billon της αρχαίας Μήθυμνας, με το κλαδάκι της ελιάς από τον 6ο π.Χ. αι. ή ανάλογο κτηματολόγιο, με αυτό του Διοκλητιανού του 300 μ.Χ., που δείχνει την καλλιέργεια της ελιάς στη Λέσβο. Στο Κιουτσούκ-κουγιού, δίπλα στο δρόμο, υπάρχει σε ένα παλιό σαπωνοποιείο, ένα Μουσείο Ελιάς - Σαπουνιού. Έχει αξιόλογα αντικείμενα της επεξεργασίας της ελιάς, στην ευρύτερη περιοχή.

- Θέλω επίσης τώρα να γυρίσω πίσω και να αναφερθώ στη λατρεία του Απόλλωνα, στα Μοσχονήσια., με την ύπαρξη ενός νομίσματος της Πορδοσελήνης. Ο Στράβωνας ανέφερε τη λατρεία του Έκατου, του Απόλλωνα, στην παραλία μέχρι την Τένεδο. Γνωρίζουμε τον Κιλλαίο, τον Σμινθέα, αλλά όχι τον Γρυνέα.

Αναφέρει ιερό του στην Πορδοσελήνη, στην πόλη του Μοσχονησιού, όπου φαίνεται ότι υπήρχε και το βάθρο με το ψήφισμα του Θερσίπππου ! Πιστεύω ότι ο Απόλλων Γρυνεύς (των Δρυών) ήταν αυτός στην Πορδοσελήνη, όπως φανερώνει νόμισμα της, με το θεό και το φύλλο της δρυός (όπως και η Γρη(υ)νεία Άρτεμις στο Σίγρι).

 

*Υπέροχη παρουσίαση στο βιβλίο του αείμνηστου Θαν. Παρασκευαΐδη «Τα λιόδεντρα κι’οι ξωμάχοι πάνω στην Λέσβο», 1982.

 

 

Από τη Λυρνησσό ο Ευήνος

 

Και από τα βουνά

 

…μέχρι τη θάλασσα η ελιά

 

Και ο τουρισμός στο Πεδίο της Θήβης

 

Στο Μουσείο Ελιάς

 

Στο παλιό σαπωνοποιείο

 

…ξύλινα μπασκιά

 

…συνυπάρχουν με αμφορείς

 

Ο Απόλλων με τη Λύρα, της Πορδοσελήνης

 

…ήταν ο Γρυνεύς του Στράβωνα

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey