Κατηφορίζουμε προς την παραλία και συναντάμε έναν παραπόταμο του Καλαμιού που έρχεται από τον Λεπέτυμνο! Είναι το Ρέμα του Γκρίτζαλη, αφού πήρε το όνομα του από τις ομώνυμες πηγές.

Σ’ ένα υπέροχο ρέμα...

Είναι τα όρια της περιοχής της Κλειούς με αυτή της Συκαμιάς.

με πλατάνια, καστανιές, λεύκες...

Έτσι από τον δρόμο προς την Κάγια (από το κατέβασμα προς την Σκάλα Συκαμιάς) ένα παρακλάδι στρέφεται στον νοτιά και φτάνει μέχρι τις πηγές.

μου ‘δειξε τις πηγές ο Τάκης Ιωαννίδης...

Το 2001, που με πήγε ο Τάκης Ιωαννίδης, από την Συκαμιά, ο δρόμος δεν περνούσε απέναντι.

των αστείρευτων νερών...

Δασωμένο το μέρος από αιωνόβια πλατάνια των νερών, δάφνες και κάτι καστανιές. Από τον βράχο ακούγεται το νερό, που αναβλύζει από τον κάθετο κτιστό τοίχο στις επιμήκεις γούρνες.

με τον παλιό νερόμυλο...

Πανάρχαιες, αστείρευτες και στην ανομβρία, δένονται με τον γειτονικό τόπο που είναι λογικό να κατοικήθηκε μέσα στις χιλιετίες.

το λιθόστρωτο...

Σήμερα όμως θα περιγράψουμε την διαχείριση των νερών από δύο νερόμυλους. Αυλάκια κάτω από τις πηγές οδηγούσαν τα νερά στον κάμπο.

και τον νεότερο...

Και δίπλα και το λιθόστρωτο.

Ο παλιός, σκεπασμένος από τον κισσό χάνεται στον χρόνο και δεν συγκρατεί η μνήμη ούτε καν τον ιδιοκτήτη του.

Κάτω από αυτόν, πάντα δίπλα στον παλιό ντουσεμέ, βρίσκεται ο νεότερος που θυμούνται να τον λειτουργεί ο Μολυβιάτης (Ανιάνης).

Τούτος έχει κλιμακωτή την πρόσοψη, με κουρασάνι, λαξευμένη πέτρα στις γωνίες και αλάξευτη ηφαιστειακή πέτρα σ’ όλο τον πύργο.

Έχει το εσωτερικό βαγένι ντυμένο με πλάκες, μια κατασκευή καλοφτιαγμένη. Σώζονται ακόμα και οι τοίχοι του εργαστηρίου.

κλιμακωτό νερόμυλο...

Φαίνεται πως τα κατοικημένα μέρη δίπλα στις πηγές με τα σιτηρά που καλλιεργούσαν, που το 1548 ήταν πρώτα στην φορολόγηση, απαιτούσαν την λειτουργία αυτών των αλευρόμυλων των νερών.

*Φίλος που με πήρε τηλέφωνο μου είπε πως Βιράν Κιόι σημαίνει ερειπωμένο χωριό! Μάλλον αυτό είναι το σωστό! Virane σημαίνει ερείπιο και Verem Φυματίωση.

με τις πλάκες στο βαγένι